လွင်ႈႁပ်ႉႁွင်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း
19. ပုၼ်ႈတႃႇပၼ်ႁႃလွင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပေႃးတေယဵၼ်ႁၢႆသုတ်းတူဝ်ႈၵႂႃႇလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇတေတႄႇလၢႆး ဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း ၼင်ႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလႆႈၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ ၸိူဝ်းၽူႈၶဝ်ႈပႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၸွမ်းၼင်ႇမူႇပိူင်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ၊ ၸွမ်းလူၺ်ႈၼိူဝ်ႉႁႃ လွင်ႈတၢင်းမၼ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇတင်းၶေႃႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ဢၼ်ပႃးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉၵႂႃႇယူႇ။
တမ်းဝၢင်းၽႅၼ်တၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း
20. ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၽႅၼ်တၢင်းၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉ။
(ၵ) လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ။
(ၶ) တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတိုတ်ႉၸၼ်လႄႈ ဢဝ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် “ယူင်ႉၶၢပ်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း” (The framework for Political Dialoque) ။
(င) ဢဝ်ယူင်ႉၶၢပ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းပဵၼ်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၶိုၼ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် လွင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႃႈၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ဢၼ်တင်းသွင်ၾၢႆႇလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ။
(ၸ) ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။
(သ) လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။
(ၺ) တၢင်ႇထိုင်တီႈ သၽႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ ဢဝ်ၶေႃႈမၵ်းမၼ်ႈ။
(တ)ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဢၼ်ပႃးၼႂ်း “လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (Pyidaungsu Accord)’ လႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၼႃႈၵၢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ၶိုၼ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ။
လွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း
21. ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼင်ႇၶေႃႈတီႈတႂ်ႈၼႆႉ။
(ၵ)ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေတႄႇလႆႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁူမ်ႈၵၼ်ပွင်သၢင်ႈ ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼၼ်ႉ ဝၢႆးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆယဝ်ႉ တေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၼင်ႇ တီႈတႂ်ႈၼႆႉ-
(1) ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်တႃႇပွင်သၢင်ႈ ၼႄႉၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ပတ်းပိုၼ်ႉ။
(2) တီႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၼၼ်ႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ တႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း၊ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ လွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႄႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလီၶွတ်ႇၽွတ်ႈတၢင်ႇဢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းငမ်းယဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ မီးဝႆႉပႃးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈယူင်ႉၶၢပ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ယူႇယဝ်ႉ။
(ၶ)ၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဝၢႆးသေလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း (60) ဝၼ်း တေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် တင်ႈၽူႈၵေႃႉဢၼ် ၵိုင်ႇထုၵ်ႇလီၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼၼ်ႉသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတိုတ်ႉၸၼ် ယူင်ႉၶၢပ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢၼ်မီးၶေႃႈႁူဝ်ယွႆႈၸီႉၼႄဝႆႉပႃး ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႃႈၵၢၼ်ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်တေဢုပ်ႇဢူဝ်း၊ လၢႆးဢၼ်တေဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
(င) ၽူႈဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း (90) ဝၼ်း တေလႆႈတႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ယူႇယဝ်ႉ။
(ၸ) တေငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈၸိူဝ်းဢၼ် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇပိူင် ပုၼ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေဢမ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈ၊ ပုၼ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေဢမ်ႇတႅၵ်ႇယၢႆႈလႄႈ ပုၼ်ႈဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းႁႂ်ႈမၼ်းၵိုမ်းၼၼ်ႉသေ ႁူဝ်ၶေႃႈလၢႆးႁူဝ်ယွႆႈ ၸိူဝ်းဢၼ်တေလႆႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတၢင်ႇၸိူဝ်း ႁူမ်ႈပႃးတင်း ၶေႃႈၸိူဝ်းဢၼ်တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ ၼႂ်းမူႇပိူင်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ ဢၼ်ပႃးဝႆႉၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ တေလႆႈဢဝ်သႂ်ႇပႃးၼႂ်းယူင်ႉၶၢပ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ။
(သ) တီႈဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈတမ်းဝၢင်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈမုၵ်ႉၸုမ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၼႃႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ယိူင်းၸူးႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်း ပုၼ်ႈတႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းယိုၼ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၵႄႈဝူင်ႈၵၢင် မုၵ်ႉၸုမ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် တေဢဝ်ပိူင်လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ (ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢုပ်ႇၵူၺ်းပဵၼ်ၵၢၼ်လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄတႄႉတႄႉ) သေလႄႈ တေငူပ်ႉငီႉၵၼ်ႁႃ ၶေႃႈတွပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇၼႆ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼင်ႇၼႆ။
ၵၢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးတင်းမူတ်း
(ၵ)ဢဝ်မူႇပိူင်ဢၼ် တႃႇႁႂ်ႈၵူႈၾၢႆႇလႆႈၶဝ်ႈပႃး တီႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉတင်းမူတ်းၼၼ်ႉ ဝႆႉပိူင်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉသေ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ သၽႃး (လုတ်ႉတေႃႇ)လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းတပ်ႉမတေႃႇ၊ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ တူဝ်တႅၼ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ တူဝ်တႅၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ တူဝ်တႅၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုင်ႇထုၵ်ႇလီၶဝ်ႈပႃးၶဝ် တေလႆႈၶဝ်ႈပႃး တီႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း။
(ၶ)တႃႇႁႂ်ႈတူဝ်တႅၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ မုၵ်ႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၸုမ်းၵေႃၾၢႆႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ တူဝ်တႅၼ်းတုမ်ၵေႃ ၸဝ်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်လႄႈ ၽူႈၵေႃႉၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုင်ႇထုၵ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၶဝ် ပေႃးတေၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈလွၵ်းတွၼ်ႈတီႈဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၽႂ်မၼ်း ၼင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈတီႈ ယူင်ႉၶၢပ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းယူႇယဝ်ႉ။
(င)ၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇပုၼ်ႈတူဝ်တႅၼ်း ဢၼ်တေၶဝ်ႈပႃးတီႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ပေႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းယူင်ႉၶၢပ်ႈ တႃႇတေဢုပ်ႇဢူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ တေဢဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပႃး။
(ၸ)ဢဝ်ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပဵၼ်တီႈငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉသေ မၢႆမီႈ (ဢုပတေႇ) ပႃးၸဵမ်တင်းမၢႆမီႈပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼင်ႇဢၼ်လူဝ်ႇ မူၼ်ႉမႄး၊ ၽိူမ်ႉထႅမ်လႄႈ ထွၼ်ယႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇလွၵ်းပိူင်လၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ မီးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
23.ၼင်ႇႁိုဝ်တူဝ်တႅၼ်းၼၢင်းယိင်းၶဝ် ပေႃးတေလႆႈၶဝ်ႈပႃး တီႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းတႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းၵူႈပႃႈၵူႈၾၢႆႇသေ ၸွမ်းလူၺ်ႈတင်းၼမ်ႁူဝ်ပုၼ်ႈမၼ်း ၼင်ႇဢၼ်ၵိုင်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းပပ်ႉ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် Peace & NCA ဢၼ် RCSS ပိၼ်ႇတႅမ်ႈၽႃႇသႃႇတႆး
ၶေႃႈမုလ်း – ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 011, October 2018
