ထွႆႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ဝႃႈ “ၾိင်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈလွင်ႈႁၼ်လီယုမ်ႇယမ်သေယဝ်ႉ ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ပဵၼ် လွင်ႈတိုဝ်းၵမ်သိုပ်ႇသိုပ်ႇတေႃႇၵၼ် ၸင်ႇယဵၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈ ဢၼ် မူႇ ၽုင် ၸုမ်း ၶိူဝ်းၵူၼ်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇ တိုဝ်းၵမ် ၵၼ်မႃး။
လူၺ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီသေ ၼပ်ႉထိုဝ်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်းယၢဝ်းႁီးႁိုင်ၼၢၼ်းသေလႄႈ ဢဝ်ပဵၼ်လၢႆးႁဵတ်း တၢင်းယၢမ်ႈ ၵွပ်ႈႁၼ်ဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈလီ လွင်ႈယုမ်ႇယမ် တင်းပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ် ၼႂ်း မုၵ်ႉ ၽုင် မူႇ ပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းၶူင်ႇ ၸွမ်းဢိူင်ႇၸွမ်းထုင်ႉၽႂ်မၼ်းသေ ယိုၼ်းယၢဝ်းမႃးႁိုင်လႄႈ သိုပ်ႇတိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်း ၼႂ်းၽုင်မူႇၶိူဝ်းၵူၼ်းလၢႆၶိူဝ်းၵူၼ်း။ ၵွမ်ႉၵႃႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈသၢႆလိူတ်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းတႆး လၢႆလၢႆၶိူဝ်းၵေႃႈ မီးၾိင်ႈ တိုဝ်းၵမ်လွင်ႈၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃတႃ မိူၼ်ၵၼ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇတႆးလိုဝ်ႉ (သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး) တႆးၶိုၼ် (မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း) တႆးဢၢႆႈလၢဝ်း(လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ) တႆးယူၼ်း “ယူဝ်းၼူၵ်ႉ”(လၢၼ်ႉၼႃး) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မၢင်တီႈမၢင်ပွတ်းၵေႃႈ တေမီးၵၢၼ် မင်းၵလ (မင်ႇၵလႃႇ) ဝၢၼ်းပရိတ်ႈ မႄးၵဵဝ်ႇမႄးၵိင်းလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။
ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃတႃၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ်ႈ ၶွပ်ႈထိုင်ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ႁိုဝ် မိူဝ်ႈၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းမႂ်ႇ၊ မိူဝ်ႈလႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉ တႃၶုၼ် (ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉတၼ်းႁဵင်း) ဢမ်ႇဝႃႈလွင်ႈသင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၸီးဝိတ်ႉသၢႆၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ လူၺ်ႈလွင်ႈ ၸႃႉၵေႃႈလီ လွင်ႈလီၵေႃႈယဝ်ႉ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈမီးမင်းၵလ(မင်ႇၵလႃႇ-မူင်းၶူလ်း) ၽွင်းလႆႈလီၵေႃႈႁႂ်ႈလႆႈလီၵႂႃႇ တေႃႇၸူဝ်ႈ မိူဝ်ႈၸႃႉၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးလွင်ႈလီၼႆသေပဵၼ်ႁႅင်းပၢႆးၸႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းမီးထႅင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇ သိုပ်ႇၸႃတႃဝၢၼ်ႈ ၸႃတႃမိူင်းလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ မိူဝ်ႈယူႇဢမ်ႇလီ ၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေမီးၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃတႃ ႁွင်ႉၶႂၼ် မတ်ႉၶေႃႈမိုဝ်း လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၢၼ်ၵိူဝ်းလီ ၽီသၢင်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၿုတ်ႉထသႃသၼႃ ပႆႇႁွတ်ႈမႃးထိုင် ၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆၵေႃႈဝႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးသေသႃသၼႃၿုတ်ႉထၶဝ်ႈမႃးထိုင်ၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ပီထူၼ်ႈ 7 ယဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းမီးၵၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈ သိုပ်ႇၸႃတႃၼႆႉယူႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။
လူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိူဝ်းလီထိုဝ်ယမ်သေ သိုပ်ႇတိုဝ်းၵမ်ဢဝ်ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးမႃး ၼႂ်းမူႇၽုင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ်ၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးသင်မႃးတႅၵ်ႈယင်ႇလႆႈလႄႈႁၼ်ၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈပဵၼ်ပၢႆးၸႂ် ၵၢၼ် ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ဢၼ်မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးသင် ဢမ်ႇမီးၽႂ် တေမႃးထတ်း သၢင်တႅပ်းတတ်းပၼ်လႆႈဝႃႈ ၽိတ်းထုၵ်ႇသင်ၸိူဝ်ႉႁိုဝ် ၵွပ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၶေႃႈယုမ်ႇယမ်ပၢႆးၸႂ်။
မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်းတေၶႂ်ႈဝႃႈငူမ်းငၢႆး(ငမ်းငဝ်း)ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးယၢဝ်းယိုၼ်း ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်မႃးလႄႈဢဝ်ပဵၼ် ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ၵိုၵ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိူဝ်းထိုဝ်သႃသၼႃၿုတ်ႉထၸဝ်ႈ တင်းလၢႆယူႇ။
ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃတႃၼႆႉ မိူၼ်ၵၢၼ်တေႃႇဢႃယု (ဢႃႈသၢၵ်ႈ)ႁႂ်ႈယိုတ်ႈယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇလႄႈ မၢႆထိုင်ႁႂ်ႈပဵၼ်မင်းၵလ (မင်ႇၵလႃႇ-မူင်းၶူလ်း)သေႁႂ်ႈၸူဝ်ႈပၢၼ်ၸၢတ်ႈၵူၼ်းယူႇလီၵတ်းၸိုၼ်ႈ ပူၼ်ႉၶၢမ်ႈတၢင်းၸဵပ်းမႆႈၶႆႈပူၺ်ႇလႄႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ် မီးဢူမီးႁဵၵ်ႈႁၢင်ႈၾၢင်ငဝ်း မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ႁူမ်ႈဝႃႈလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈ ၵၢၼ်သိုပ်ႇၸႃတႃၼႆႉ တီႈၼိုင်ႈလႄႈတီႈၼိုင်ႈ ပွတ်းၼိုင်ႈလႄႈပွတ်းၼိုင်ႈ မီးလွင်ႈ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယူႇသေတႃႉ လွင်ႈဢဵၼ်းဢၢၼ်းမၼ်းမိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်း ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်တၢင်းပိုင်ႈပၢႆးၸႂ် ၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီ ဢၼ်လမ်ႉလိုဝ်းသိုပ်ႇသိုပ်ႇၵၼ်မႃးလႄႈ ပေႃးလႆႈႁဵတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ပိတိဢမ်ဢွင်း ၸူမ်းသိူဝ်းၵတ်းၸႂ်ၵႂႃႇၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းၸႂ်လႄႈမီးတၢင်းႁၢၼ်ႉၸႂ်ယဝ်ႉ။
ၼႆႉပဵၼ်ၾိင်ႈဢၼ်ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵိူဝ်းလီလႄႈ ပဵၼ်တၢင်းယၢမ်ႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆႈ ဢၼ်တိုဝ်းၵမ်ၵၼ်မႃးၼၢၼ်းႁိုင်သႅၼ်ၼၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မွၼ်းၶိူဝ်း
ၶေႃႈမုလ်း – ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 011, October 2018
