လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၺႃး ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵဝ်းလႅၼ်ႁွင်ႉၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ် ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဝူၼ်ႉတႃႇပွင်ၵၢၼ်ႁၢႆႉ တေဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမီးမၢႆမီႈ တၢမ်ႇတၢႆ ပၼ်ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။
ဝၼ်းတီႈ 6/7/2019 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း မွင်ႇတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇဢႃယု 19 ပီ ၵဝ်းလႅၼ်ဢဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၵိၼ်ၸမ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆသေ ၶိုၼ်းမႃးသူင်ႇ တီႈႁိူၼ်း။ ၽွင်းမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼၼ်ႉၵႂႃႇၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇသေပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းၶိုင်ႈ လုၵ်ႈယိင်းၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼေလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵႂႃႇလၢတ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈမႃးတိၺွပ်းဢဝ် မွင်ႇတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ။
ၸၢႆးႁၢၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ TYO ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈ ဝႃႈ- “လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇလီတႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တွၼ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ထုၵ်ႇလီမီးမၢႆ မီႈယူႇ။ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပီၵၢႆၵေႃႈ တီႈၶိူဝ်းၼိမ်း ၼႆႉပဵၼ်ၵႂႃႇ ၼိုင်ႈလိူင်ႈလႄႈတီႈႁူဝ်ပိုၵ်ႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇ ၼိုင်ႈလိူင်ႈ။ လိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်မႃး ပူႇၵႄႇပူႇၵၢင်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ယႃႇဝႃႈတေယူႇၾၢႆႇၽူႈလႆႈလု သုမ်းလႃႈ။ သမ်ႉပၢႆဝႃႈ ၵူဝ်မၼ်းတိူဝ်ႉသလေႇ ၼႃႈတႃ မၼ်းဢိူဝ် ၸိုဝ်ႈသဵင်မၼ်းဢိူဝ်ႈၼႆသေ တႃႇတေပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼႆႉဢဝ်ႁၢႆလၢႆပႅတ်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ် ႁၢင်ႈႁၢႆႉတႃႇ တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းတႄႉတႄႉ။ တႃႇတေၵႅတ်ႇၵင်ႈလႆႈယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတၵ်း လႆႈ တုၵ်းယွၼ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁႂ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈပၼ်မၢႆမီႈ ဢၼ်တေပၼ်တၢင်းၽိတ်းလႆႈၼၵ်းၼႃ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၶဝ်ပေႃးတေလၢပ်ႇ။ ပေႃးလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႈ ႁႂ်ႈမီးထိုင်တၢမ်ႇတၢႆ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ၼႆ ၽူႈမိူၵ်ႈလိူင်းတေလႄႉၵၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းတိၵ်းတိၵ်း ။ ”- ဝႃႈၼႆ။
မွင်ႇတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း။ ၸင်ႇႁႃမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈလႃႈသဵဝ်ႈလႆႈ 15 ဝၼ်းၵူၺ်း။ မႃးယူႇၸွမ်းပီႈၼၢင်းၶႅၼ်ႈတွင်ႉတီႈ ပွၵ်ႉ 9 လႃႈသဵဝ်ႈ။ ယူႇပွၵ်ႉႁိမ်းၵိၼ်ၸမ်ၵၼ် ပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းၵၼ်၊ ၵူၼ်းၶၢႆပႃၼႂ်းၵၢတ်ႇၼင်ႇၵၼ်တင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးမႃးပႅတ်ႉလႅၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸင်ႈပႃၸွႆႈပီႈၼၢင်းမၼ်းၼႆသေ ဢဝ်ၵႂႃႇတဵၵ်းငႅၼ်ႉၵ ၼ်ႉၸၼ်။
ၸၢႆးၼွင်ႉ ၽွင်းတႅၼ်းသၽႃး ၸေႈမိူင်း ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇဝဵင်း မိူင်းပၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမီးမႃးတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉလႄႈ မၢႆမီႈ ဢၼ်ႁႄႉၵင်ႈ ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီမီးယဝ်ႉၶႃႈ။ ထုၵ်ႇလီပဵၼ်မၢႆမီႈဢၼ်ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼႂ်းသၽႃးၵေႃႈလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်မႃး။ တၢင်ႇဝႆႉယဝ်ႉၶႃႈ လူဝ်ႇလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းတေဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းၽိတ်းထႅင်ႈ။ ”- ဝႃၼႆ။
တီႈၼေႇပီႇတေႃႇၵေႃႈ မီးလွင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႉလဵၼ်ႈ Victoria ဢႃယု 3 ၶူပ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်း Wisdom Hill ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်မေႊ ပူၼ်ႉမႃး။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း တွပ်ႇထဵင်ဝႃႈ လွင်ႈၼႆႉဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၵူတ်ႇထတ်းႁၼ်တီႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွင်းပွၵ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း။ လွင်ႈၶၻီႊ ဢမုၼႆႉ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉၸုပ်ႈၼိုင်ႈ။ မေႃသွၼ်ၼိၼ်းၼု တွပ်ႇဝႃႈ “ႁၼ်မႅၼ်ႈလိူတ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသုၵ်ႈလၢင်ႉပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ” ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈဝႃႈ “ပဵၼ် ၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇ (လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶွင်ႁူင်းႁဵၼ်း)ၵေႃႉ ႁဵတ်း။ မေႃသွၼ်ၼိၼ်းၼု ၵေႃႉပွင်ႉၵူဝ်ႇၵူဝ်ႇ ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈၼႆႉ ပလိၵ်ႈဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် သေဢမ်ႇၵႃး လႆႈဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉ မွပ်ႈပၼ်ပလိၵ်ႈ CID သိုပ်ႇၵူတ်ႇထတ်းထႅင်ႈ။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈပဵၼ်ပလိၵ်ႈ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၸိၵ်းၸွမ်သိုၵ်း ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်- ဝႃႈၼႆ။
လိုၼ်းသုတ်းပလိၵ်ႈ CID ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်း ဢွင်ႇၵျီး ဢႃႇယု 30 ၵူၼ်းႁေႃႈလူတ်ႉၵႃးပၼ် ၸဝ်ႈၶွင်ႁူင်းႁဵၼ်း ၼႆသေ တိၺွပ်းၵုမ်းၶင် ဢွင်ႇၵျီးဝႆႉ။ ဝၢႆးလင် ၼၵ်းၶၢဝ်ႇ BBC တွင်ႈထၢမ် မေႃသွၼ်ၼိၼ်းၼု ယဝ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ၼၵ်းၶၢဝ်ႇတၢင်ႇတီႈၵႂႃႇပႂ်ႉႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇယွမ်းဢွၵ်ႇမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉသူၼ်ၸႂ်ၵၢၼ်တိၺွပ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းယူႇ။ မၢင်တီႈ မၢင်ဝဵင်း ယင်းပၢႆပႆတၢင်းၼေၵၢင်ၸႂ် ႁႂ်ႈပလိၵ်ႈ CID လူင်းမိုဝ်းၵူတ်ႇထတ်းႁႃၶေႃႈတွပ်ႇဝႆးဝႆး သေ ပၼ်တူတ်ႈထၢမ်ႇ ၽူႈၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တူတ်ႈတၢမ်ႇတႃႇတၢင်းၽိတ်း ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉၼႆႉ သုင်သုတ်းမီးထိုင် တူတ်ႈၶွၵ်ႈ 20 ပီၵူၺ်း လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
