ဝဵင်းပၢင်လွင်း

ဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်လီ၊ လီယူႇလီလိုဝ်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းသဝ်းထင်၊ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီးတေးႁူတ်ႈသၼ်လွႆလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ၊ မီးသၽႃႇဝႁၢင်ႈလီ၊ မုင်ႈတူၺ်းတၢင်းလႂ်ၵေႃႈသႃႇယႃ၊ ပဵၼ်မိူင်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမီးၶွၼ်ႇမီးငႂ်ႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉလိူင်ႇမၢၵ်ႈ၊ ဢႁႃႇရတၢင်းၵိၼ်ၵုမ်ႇထူၼ်ႈပဵင်းပေႃး ဝဵင်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။

ဝဵင်းပၢင်လွင်း (ဝဵင်းလွႆလူင်)ၼႆႉ မီးတၢင်းသုင်ၼိူဝ်ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ 4,800 ထတ်း၊ ပေႃးဢဝ်ၶိူင်ႈတႅၵ်ႈ မႆၵႅၼ်ၼႃႈလူၵ်ႈ/လုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ တင်ႈယူႇတီႈ Latitude 20.123431, Longitude 96.780974 ။ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢမ်းလဵဝ် ယူႇၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်မီး 9 ပွၵ်ႉ၊ မီးၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်း 1 ဢၼ်၊ ဢိူင်ႇ 25 ဢိူင်ႇ၊ မူႇဝၢၼ်ႈမီးတင်းမူတ်း 527 ဝၢၼ်ႈ။ ၼႂ်း 9 ပွၵ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈၽေႇ၊ ပွၵ်ႉၽြႃးဝၢၼ်ႈႁွင်ႇ၊ ပွၵ်ႉၽြႃးဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇ၊ ပွၵ်ႉၽြႃးဝၢၼ်ႈတူၵ်း၊ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ၊ ပွၵ်ႉဝၢင်းလုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းသမ်ႉပဵၼ် ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းၼွင်တယႃး မီးပွၵ်ႉ 1 ပွၵ်ႉ 2 တင်းပွၵ်ႉ 3 ။

ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းၼွင်တယႃးၼႆႉ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယုၵ်ႉပဵၼ်ၸၼ်ႉၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 23/02/2003 ၊ ဝဵင်းပၢင်လွင်းတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 16/06/1972 ။ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁပ်ႉႁွင်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇပဢူဝ်း။

ဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈမီးၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ၽွင်းငမ်းမႃး။ တီႈၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈမီး ႁေႃလူင်ၵဝ်ႇၵႄႇၸဝ်ႈၾႃႉ ဢိၵ်ႇတင်းၼမ်ႉမေႃႇၵေႃႇဢုတ်ႇၵဝ်ႇၵႄႇလၢႆလၢႆတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ မီးပႃႇႁဵဝ်ႈၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဝႆႉတီႈႁွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉႁွင်ႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းၵွင်းမူး/ မူၺ်ႇတေႃႇလူင်။ ၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉပၢင်လွင်း ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶမ်းၵျေႃႇ ၵေႃႈမီးတီႈၼႆႈ။ ၸဝ်ႈၾႃႉတူၼ်လိုၼ်းသုတ်း ဝဵင်းပၢင်လွင်းတႄႉ ပဵၼ်ၸဝ်ႈမူဝ်းၵျေႃႇ။

မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးတေလႆႈ ၸႂ်ႉၵိၼ်လႆႈၸႂ်ႉသွႆၼႆသေ ၶုၼ်လူင်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် သၢင်ႈဝႆႉၼမ်ႉမေႃႇလူင် (ၼမ်ႉမေႃႇၵေႃႇဢုတ်ႇ) တင်းမူတ်း 9 လုၵ်ႈ၊ တႃႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈမီးၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မီးၼႂ်းဝဵင်းၼွၵ်ႈဝဵင်း ႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼမ်ႉမေႃလၢႆလၢႆလုၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မၢင်မေႃႇၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉ ဢမ်ႇမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးသေ ဢဝ်ႁၢမ်းၵႂႃႇ၊ မၢင်လုၵ်ႈၵေႃႈၺႃးထူမ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈတႃႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၸဝ်ႈၾႃႉ ၼၼ်ႉတႄႉ လုၵ်ႈလၢၼ်ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉ တိုၵ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းၸႂ်ႉသွႆတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။

ၸဝ်ႈမေႃႇၶမ်းသႅင် လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၾႃႉပၢင်လွင်း လၢတ်ႈဝႃႈ- “ၼမ်ႉမေႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉႁဵတ်းဝႆႉၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 9 လုၵ်ႈ။ ၼမ်ႉမေႃႇၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၼႆႉ ၼမ်ႉမေႃႇတၢင်ႇဢၼ်ႁႅင်ႈၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁႅင်ႈၸိူင်ႉပိူၼ်ႈ”။

ၸဝ်ႈၼၢင်းလႃႉတိၼ်ႇ မေးၼၢင်းၶၢင်းႁူဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉပၢင်လွင်း ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ပၢင်လွင်း လႆႈၶုတ်းဝႆႉၼမ်ႉမေႃႇလူင် 9 လုၵ်ႈ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလႆႈဝႆႉၼၵ်းႁၵ်ႉသႃ လုမ်းလႃးမႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၵိုတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇလၢႆလုၵ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉမေႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၺႃးထူမ်ပႅတ်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈလုမ်းလႃးသေ ၼမ်ႉၼႂ်းမေႃႇဢမ်ႇလီလႄႈႁၢမ်းပႅတ်ႈၵေႃႈမီး”။

ႁေႃလူင်ပၢင်လွင်းၼႆႉ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶမ်းၵျေႃႇၵေႃႇတင်ႈဝႆႉ။ ပဵၼ်ႁေႃလူင်သွင်ၸၼ်ႉ ၵင်ႈပႅၼ်ႈမုင်းပႅၼ်ႈ၊ ဢႃယုမီးပၢၵ်ႇပီပၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၵဝ်ႇၵႄႇလူၼ်ႉပူၼ်ႉလိူဝ် ၸွမ်းဢႃႇယုမႆႉပႅၼ်ႈယူႇသဝ်းလႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃးမႃး ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈသေ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2016 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်လူင်လူမ်းလူင်မႃးႁႅင်း လူမ်းလႅင်ႉပတ်ႉပဝ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉဢွင်ႈတီႈၶဵင်ႇၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈၵူၺ်း ဢၼ်ဢမ်ႇလူႉၵွႆ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈ ယႃႉလူႉလႅဝ်ၶိူဝ်းၵိုၵ်းႁၢင်ႈၵိုၵ်းႁေႃသေ ႁဵတ်းႁိူၼ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၵေႃႈမီးမႃး။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ႁေႃလူင်ပၢင်လွင်း ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆၵႂႃႇၼႆႉ ယူႇတီႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်လွင်းၶဝ် မုင်ႈမွင်းဝႆႉဝႃႈ-ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁေႃလူင်ပၢင်လွင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵႂႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်းဝႆႉၾိင်ႈငႄႈႁိတ်ႈႁွႆးၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုမ်းလႃးႁၵ်ႉသႃဝႆႉ ပႃႇႁဵဝ်ႈၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁုၼ်ႈသႅၼ်းလင် လႆႈမႃးႁၼ် လႆႈမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉဝႃႈ ဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈမီးၸဝ်ႈၾႃႉၽွင်းငမ်းမိူင်းမႃး။

ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ၵွပ်ႈၸမ်ႁွင်ႈၼမ်ႉလႄႈ ထုၵ်ႇၼမ်ႉၼွင်း လေႃႇတွင်ႈထွင်းပတ်ႉ ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2014 ၼၼ်ႉ မူႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈ ၸုမ်းၵေႃးပၵၽြႃးလူင်မူၺ်ႇတေႃႇ ပၢင်လွင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈသေ တေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း ပႃႇႁဵဝ်ႈၶုမ်ၵုတ်းၸဝ်ႈၾႃႉ ဢၼ်လူႉၵွႆၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ- ၼႆယူႇ။

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 010 October, 2018