“ၼင်ႇႁိုဝ်ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း ပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းလႄႈ ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်ၾၢႆႇသိုၵ်း”
11. ယူႇတီႈၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တေၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတမ်းပိူင် ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်ၾၢႆႇသိုၵ်းလႄႈပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း (ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်း) ဢၼ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ တေလႆႈပိၼ်ႇပႆႇၵၼ်သေ ၼပ်ႉထိုဝ်ၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1 လိူၼ် ဝၢႆးလင်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမၵ်းတမ်းပႃးဝႆႉၼႂ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ တႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း။
12. ပုၼ်ႈတႃႇတေငူပ်ႉငီႉႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေၼပ်ႉထိုဝ်ၸွမ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၽိုၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈပၢင်ၵုမ်လူင်တႃႇပွင်သၢင်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈမိူင်း ပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉသေ တေလႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈပၼ် ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ် ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
(ၵ) တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်တႃႇတေဢဝ် ၽူႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇပွင်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (UPWC) တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်လႄႈ ပုၵ်ႉၵူဝ်ႇၽူႈၵေႃႉဢၼ် ၵူၼ်းတင်းၼမ်ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်ၼၼ်ႉ သေၶွတ်ႇၽွတ်ႈပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း “ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ တႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ” ပုၼ်ႈတႃႇတေငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေၼပ်ႉထိုဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ။
(ၶ) ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ၊ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း၊ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၸၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၸုမ်းၾၢႆႇထတ်းသၢင်ယိုၼ်ယၼ်မၵ်းမၼ်ႈၼႆသေ တေၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵႂႃႇၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉ။
(င) တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်လႄႈ တူဝ်တႅၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉယူႇၼႂ်း ၵၢၼ်ပွင်သၢင်ႈငမ်းယဵၼ် ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၶဝ်ႈပႃး ပဵၼ်ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႄႈသင်၊ ပဵၼ်တီႈၵိူဝ်းၵုမ်လႄႈသင်၊ ပဵၼ်ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ် လွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈသင်၊ ၼင်ႇႁိုဝ်တေၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ တႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉ ၼင်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၼၼ်ႉ တေဢဝ်ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်တင်းသွင်ၾၢႆႇသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။
13. ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ သုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈလႄႈ ပိူင်ငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၼႃႈၵၢၼ် ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇတီႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
(ၵ) ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းတႃႇပွင်သၢင်ႈ ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈ တမ်းပိူင် လွၵ်းလၢႆးပၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ လွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈပိူင်ၶိုတ်းၸၼ်ႉ၊ ပိူင်ၼမ်းၼႃႈၵၢၼ်ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ် တႃႇပွင်သၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
(ၶ) တႃႇတေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈပွင်သၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇတင်း သင်ႇဝႃႈထုၵ်ႇလီလႆႈမီး ၼႆၸိုင် တေလႆႈတၢင်ႇထိုင်တီႈ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်တႃႇပွင်သၢင်ႈ ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
(င) တႃႇတေပၼ်တင်းၸွႆႈထႅမ် ၸၼ်ႉငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉ တင်းၸွႆႈထႅမ်လူလွမ်တူၺ်းထိုင် ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈပိူင်ၵူၼ်း ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇ ယွၼ်ႉၽေးၶဵၼ်ၵူၼ်းသၢင်ႈလႄႈ ၽေးသၽႃႇဝသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း (IDPs) ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈယၢၼ်ၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇတီႈသဝ်းသေ လႆႈငိူင်ႉဝႄႈပၢႆႈၽေးယူႇၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇၺႃးၽေး ၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃလွင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇတိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။
(ၸ) ပုၼ်ႈတႃႇတေလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈတမ်းဝၢင်းၶိုၼ်း တီႈယူႇသိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇသွင်ၾၢႆႇတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ။
(သ) ပုၼ်ႈတႃႇတေလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ၊ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ၊ ၵၢၼ်ႁၵ်ႉသႃၸွမ်းပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ဢိၵ်ႇၶေႃႈၵမ်ႉထႅမ်ၾၢႆႇသိုၵ်းလႄႈ မိူဝ်ႈမီးပၼ်ႁႃၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ မီးလွင်ႈတွပ်ႇထဵင်ၵၼ်မႃးၸိုင် တီႈဢၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၼၼ်ႉ တေၶၢမ်ႇပိုၼ်ႉၼိူဝ် လွင်ႈဢမ်ႇၸွမ်းၼႃႈပႃးၾၢႆႇလႄႈ ႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ပိုတ်ႇပၢင်ႇလူင်ႉလႅင်းၵၼ်ၼၼ်ႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵၢၼ်ပွင်သၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်။
14. တီႈဢၼ်တေဢဝ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၶဝ် တေလႆႈၶတ်းၸႂ် ဢဝ်ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၽူႈၶဝ်ႈပႃး ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း ၼင်ႇၵႃႈပွင်ပဵၼ်လႆႈ။
15. ၼင်ႇႁိုဝ် ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈတႃႇလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ပေႃးတေႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႄႈၶႆပၼ် လွင်ႈတွပ်ႇထဵင်ၼိူဝ်ပၼ်ႁႃၵၼ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈ ယွၼ်းၶေႃႈမုလ်းလွင်ႈတၢင်း ၸွမ်းၼင်ႇၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉၸိုင် (ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄ၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း)ၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆ ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼႂ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်ယူႇ။
လွင်ႈပိုတ်ႇၽုၺ်ႇလုမ်းၵမ်းသၢၼ်
16. ၼင်ႇႁိုဝ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းၼႂ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၽိုၼ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈ ၼင်ႇလၢပ်ႈလိုၼ်ႈငၢႆႈလူမ်ၼၼ်ႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေလႄႈ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸိူဝ်းဢၼ် ထုၵ်ႇမီးလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းၼႃႈတီႈ ဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်းၸွမ်းၵၼ်ဝႆႉၼႂ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်း ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈသင် တႃႇတေပိုတ်ႇလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ယူႇ။
17. ၽူႈမီးၸၼ်ႉၾၢႆႇၵပ်းသၢၼ် ဢၼ်တေဝႆႉတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေၵပ်းသၢၼ် ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃလႄႈ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃး လႆႈဝႆးဝႆးၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တႃႇတေဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ် ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇၼႆယဝ်ႉ။
18. ပုၼ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸိူဝ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်ယူႇတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် တေၵႅတ်ႇၶႄပၼ်တင်းႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼင်ႇၸမ်ပဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။
ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းပပ်ႉ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် Peace & NCA ဢၼ် RCSS ပိၼ်ႇတႅမ်ႈၽႃႇသႃႇတႆး
ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 010, October 2018
