လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်(မူႇၵဵဝ်ႇ) ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇ 11 လိူၼ် ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်တီႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ၼေႇပီႇတေႃႇ။
ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈႁူင်းႁဵၼ်း (မူကြို) Wisdom Hill ဢၼ်မီးတီႈပွၵ်ႉ သပေႇၵူင်း ၼေပီႇတေႃႇ။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈၸႅင်ႈၵႂၢမ်းဝႆႉတီႈ ပလိၵ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်မေႊ ႁူင်းပလိၵ်ႈမၢႆ 1 ၸေႈဝဵင်း ၸမ်ႇပူႇသီႇရိ ၼေႇပီႇတေႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ပလိၵ်ႈတပ်ႉမၢႆ 1 ဝဵင်းၸမ်ႇပူႇသီႇရိ ၼေႇပီႇတေႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆတူတ်ႇႁၼ်လိူတ်ႈတီႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 မေႊ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈသေ ဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃ။ ႁူင်းယႃယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်။ တူဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈပလိၵ်ႈသေ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃႇယု 40 ပီ ဢၼ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈပဵၼ်ၽူႈလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၽိတ်း ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း တေႃႇၶၢႆႇတသိၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း လႄႈၼၵ်းၶၢဝ်ႇဢၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝႃး 2/6/2019 ၼၼ်ႉဝႃႈ- “ယူႇတီႈႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ယိုၼ်ယၼ်ႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႃႈ လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၾေႉသ်ပုၵ်ႉဢၶွင်ႉ ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပူဝ်းၽိဝ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈတေဢဝ်လိူင်ႈ ၸွႆးတြႃး ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈတႄႉသေ ဢဝ်လွင်ႈၼႆႉမႃးတၢင်ႇၼိူဝ်ၾေႉသ်ပုၵ်ႉ လူလၢႆၸိုဝ်ႈသဵင်ႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်း ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ပလိၵ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “ပႆႇလႆႈလၵ်းထၢၼ်ဢၼ်ယိုၼ်ယၼ်လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပၼ်တၢင်းၽိတ်းၽႂ် – ၼႆသေ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈမႃးဝႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်တီႈ Wisdom Hill ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – တႃႇတေဢဝ်လုၵ်ႈ သူင်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉထႅင်ႈပဵၼ်ဢၼ်ၼၵ်းၸႂ်တႄႉတႄႉ။ ပေႃးတူၺ်းၶူးသွၼ်လႄႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလၢတ်ႈၼႆႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသင် ”- ဝႃႈၼႆ။
တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 3/6/2019 ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယင်းပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသင်။ သိုၵ်းႁၢၼ်လႃႉထုၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ လႆႈသင်ႇဝႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ”- ဝႃႈၼႆ။
ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်လွင်ႈ ယူႇတီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸႅင်ႈလႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး ၾၢႆႇပလိၵ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉႁၢမ်ႈဝႆႉလၢႆလၢႆလွင်ႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ တေမီးလွင်ႈဢၼ်လီသိူင်ႇသိမ်းသေလွင်ႈလွင်ႈႁိုဝ်ၼႆယူႇ။
ၸဝ်ႈဢၶွင်ႉ ၾေႉသ်ပုၵ်ႉ ပူဝ်းၽိဝ်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ဢေႊယႃႊဝတီႊဝႃႈ – “ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ႁင်းၵူၺ်း တဵတ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ်ယဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ မႆႈၸႂ်တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၵူဝ်ၺႃးလွင်ႈႁၢႆႉၸိူင်ႉၼႆထႅင်ႈတိၵ်းတိၵ်း။ ဢၼ်ၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁူမ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ၶႃႈၼၢင်းၶဝ် ၶႂ်ႈၶတ်းၸႂ်ပိုတ်ႇတူၺ်းဢေႃႈ။”- ဝႃႈၼႆ။
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ် ဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႆႉ ၶီႇလူတ်ႉၵႃးႁူင်းႁဵၼ်း ဢၼ်ႁပ်ႉသူင်ႇပၼ်ၵူႈဝၼ်းၼၼ်ႉ။
ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၾေႉသ်ပုၵ်ႉလႄႈ ဝႅပ်ႉသၢႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်း Wisdom Hill ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းသင်ႇပိၵ်ႉဝႆႉၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
Ref; Irrawaddy, 7daydaily
