ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ဢၼ်လိူၵ်ႈတီႈယူႇၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ဢွင်ႇပေႉၵိၼ်ၶၢတ်ႇၼိူဝ် ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တင်းပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း၊ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပိူင်ႈၵၼ်ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၶႅပ်း။
ဝၼ်းတီႈ 3/11/2018 ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸၢႆးၵွင်ၶမ်း (ဢူၵ်ႉၵႃႇ) လႆႈၶႅပ်းသဵင်ၵမ်ႉထႅမ် 8575 ၶႅပ်း၊ ၸၢႆးသူၺ်ႇသႅင်း ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇလႆႈ 1653 ၶႅပ်း၊ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း လႆႈ 1023 ၶႅပ်း သေ ပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ် ဢွင်ႇမၢၼ်ၵိၼ်ၶၢတ်ႇၵႂႃႇ။
ၸၢႆးၵွင်ၶမ်း လၢတ်ႈဝႃႈ -“ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ႁဝ်းဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉၶမ်ႈၼႆႉ ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၶႅပ်းသဵင်တႄႉဢၢၼ်ႇယဝ်ႉမူတ်းယဝ်ႉၶႃႈ ။ ထတ်းတူၺ်းၵမ်းလိုၼ်းသေ တေမၵ်းမၼ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၶႃႈႁဝ်းတႄႉ ယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် ပီႈၼွင်ႉလၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းမႃး ပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် တင်းသဵင်ႈၶႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉသေ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇ ၸၢႆးဢွင်ႇထုၼ်းလေး ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း တင်း ၸၢႆးသူၺ်ႇသႅင်း ပႃႇတီႇ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇတၼ်းႁပ်ႉတွပ်ႇ ။
ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမီးသိတ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် မီး 39760 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်မႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် သမ်ႉမီး မိုၼ်ႇသွင်ႁဵင်ပၢႆပၢႆၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင်ပီ 2015 ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ မႃးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် 54% မွၵ်ႈၶိုင်ႈပၢႆပၢႆၵူၺ်း။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသွမ်ႈၵမ်းၼႆႉၶႅၼ်းဢႄႇ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်း ပၢတ်ႇၶဝ်ႈပၢတ်ႇၼမ်ႉ လႄႈ ႁိုဝ် – ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ၼင်ႇၼႆ။ တီႈယူႇၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်ၶႅင်ႇၵၼ်တီႈ ၼႂ်းတိူင်းတႃႇ လိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်းလႅပ်ႈ ပေႉ တၢင်ႇပႃႇတီႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။