ႁၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼႆႉ မိူင်းၶႄႇ ၸီႉသင်ႇ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႃႉၶၢႆသင်လီလီ။
မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းလႄႈ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝႃႉၵုမ်းၵမ် ၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉ ၵုၼ်ႇမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းၶၢတ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတၢင်းၶၢႆ ပႆႇထိုင်တီႈၶၢတ်ႇတင်းပိုၵ်းသေတႃႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးႁႅင်းဝႆႉ။
မိူင်းၶႄႇႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ဢဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ၊ လိၼ်ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ၊ ယႃႈၶႃႈမူင်ႈမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၶဝ်ႈဝဵင်းပၢင်သၢင်း၊ ဢိုတ်းပႃး တီႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ သဝ်ၽႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽူႈၼင်ႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝႃႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ တီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ၊ ၵူၼ်းတေႃႉ ၵုၼ်ႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၵေႃႈ ယၢပ်ႇၸႂ်တႃႇတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃး၊ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵူႈလွင်ႈ လွင်ႈၵေႃႈပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်။ တေႃႈၼင်ႇ တႃႇသိုဝ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၵူၺ်းၵေႃႈ လႆႈၶဝ်ႈထႅဝ်သေ သိုဝ်ႉလႆႈၵမ်းၵေႃႉၵေႃႉၵူၺ်း ဝႃႈ ၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ပိၵ်ႉမႃး တိုၵ်ႉႁႃမီး ၼိုင်ႈဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း၊ ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ယွၼ်ႉတေႃႉၵုၼ်ႇယၢပ်ႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၵုၼ်ႇတႃႇမႃးၸႂ်ႉတၢင်းမိူင်းလႃးၵူၺ်းတႄႉ ၶဝ်ၵေႃႈပၼ်တေႃႉယူႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၵုၼ်ႇ ဢၼ်တေ ဢဝ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇတၢင်ႇဝဵင်းတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ဢဝ်ၶၢမ်ႈ။ ပေႃးၶဝ်ၸႅတ်ႈတူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇၼႄၶေႃႈ ဢၢင်ႈသင်လႆႈတႄႉတႄႉ ၶဝ်တေဢမ်ႇပၼ်ဢဝ်မႃး”- ဝႃႈၼႆ။
ၵမ်ႈၼမ် ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ တေႁၢမ်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး၊ ၶူဝ်းၶွင် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉ၊ ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇဝၢင်းၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်းလႃးတႄႉတႄႉၼႆ တိုၼ်းႁၢမ်ႈတေႃႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင် ပေႃးပဵၼ်ၶူဝ်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈ ၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တေႁၢမ်ႈမူတ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
မိူင်ႈၼင်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ဢၼ်လတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း မိူင်းယၢင်း – သိူဝ်လိုဝ်း – မိူင်းလႃး၊ ၵဵင်းတုင် – မိူင်း လႃးလႄႈ မိူင်းယွင်း – မိူင်းယု – မိူင်းလႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင်သေၵူႈပွၵ်ႈ။ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇ တႃႇၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈသေတႃႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢၼ် လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇတေႃႉမႃးတႄႉ မီးလွင်ႈတတ်းမၵ်း သႅၼ်းၵုၼ်ႇထႅင်ႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇမၢင်သႅၼ်း ၺႃး ႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈမႃးၾင်ႇမိူင်းတႆးၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –
“ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ဢၼ်ၶဝ်ႁၢမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၵူၺ်း ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်ဢမ်ႇ ထၢတ်ႇလူးပေႃး ၶႄႇဝႃႈလႄႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇၼႆၵေႃႈ ၶႄႇၵေႃႈ ပိၵ်ႉပႅတ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵပ်းၵၢႆႇလူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၶႄႇ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်တေဢုပ်ႇၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ဢုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၶဝ် မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ပေႃးဝႃႈ ၾၢႆႇၼိုင်ႈယွမ်း ၾၢႆႇၼိုင်ႈဢမ်ႇယွမ်းတႄႉ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈလႆႈ တေႁိုင်ၵႂႃႇၵႃႈႁိုဝ်”- ဝႃႈၼႆ။
မီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈတေႃႉၵုၼ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းတႄႉ တေဢမ်ႇထိုင်တီႈဝႃႈ ၶၢတ်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵိၼ်ယႅမ်ႉၵႂႃႇတင်းပိုၵ်း၊ ပိူင်လူင်မၼ်း ၶႄႇႁႄႉႁၢမ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇထိုင် တီႈၸုမ်း ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။
မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 22/10/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တီႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် မူႇၸေႊ – ရုၺ်ႉလီႊ၊ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၵၢၼ်ႇပၢႆႉတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မိူင်းၶႄႇ သင်ႇႁၢမ်ႈဢဝ်တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉ မၼ်းၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈၶၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႃႈၶၼ်ၵုၼ်ႇသုင်ဝႆႉ။
ဝၢႆးသေ မိူင်းၶႄႇ ၸီႉသင်ႇ ႁႄႉႁၢမ်ႈတေႃႉၵုၼ်ႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းၵုမ်းၵမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းဝႃႉ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း ၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ ႁိမ်ၵၼ်သိုဝ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တႃႇၸႂ်ႉလွင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႈ – ၶႄႇၼႆႉ ၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ဢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇယႂ်ႇ ၶႄႇသင်ႇပိၵ်ႉဝႆႉ မီး 8 ၵဵတ်ႉ၊ ဢၼ်ပၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆဝႆႉ လွတ်ႈလႅဝ်း ပဵၼ်ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းယိင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵုမ်းဝႆႉ 7 တီႈ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇထတ်းၶဵင်ႈၶႅင်သေ ၸင်ႇပၼ်တေႃႉၶဝ်ႈ – ဢွၵ်ႇၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆ ၸႄႈမိူင်းယုၼ်ႊၼၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။