ၼမ်ႉၼွင်းလူၵ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ

ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တူဝ်ႈဝၢၼ်ႈတူဝ်ႈမိူင်း၊ ႁိူၼ်းဢၼ် ယူႇတိတ်းၵႄးၼမ်ႉလႄႈ တီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁိူၼ်းယေးဢမ်ႇလွတ်ႈ သေလင်။

မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၽေးၼမ်ႉ ထူမ်ႈဢမ်ႇယွမ်း 8 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းၵေႃႈ တႄႇဢဝ်ၵၢင်ၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 9 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝႆးႁႅင်း လႆၸႅဝ်ႈ ထူမ်ႈထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈသုင် – တီႈဢၼ် ဢမ်ႇယၢမ်ႈထူမ်ႈသေပွၵ်ႈၵေႃႈ ထူမ်ႈထိုင်လႄႈ ထိုင်တီႈလႆႈပိၵ်ႉ ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် ၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ 1 ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ တူၵ်းၵိၼ်းလၢႆပိူင် ၵူဝ်ၶၢတ်ႇပႃးလွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 09 – 10/09/2024 ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉတႄႇလုပ်ႇထူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ သၼ်သၢႆး ၊ မႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယေးၵူႈလင် ၸဵမ်ဢဝ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တၼ်းတေႃႉ ၶူဝ်းၶၢႆႉၵႂႃႇဝႆႉတီႈလွတ်ႈၽေး ၼမ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇၼမ်ႉတေ ၶိုၼ်ႈသုင်ပဵင်းၼႆႉလႄႈ မိူဝ်ႈၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီလီ။

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼမ်ႉထူမ်ႈသုင်ႁႅင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၵိုၵ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇတၼ်းပၢႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈ ၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈ ယူႇၼိူဝ်လင်ၶႃးႁိူၼ်းၵေႃႈမီး၊ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ တႃႈလေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇၶႅပ်ႇၼမ်ႉသၢႆ၊ ၼမ်ႉႁူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်မီးၵူၼ်း ထဝ်ႈ၊ ၵူၼ်းဢၼ် ဢမ်ႇတူင်ႉတူဝ်လႆႈ၊ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈပၢႆႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈ ၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး တေႃႇၼမ်ႉပေႃးယွမ်း။

တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢတ်ႇပႅတ်ႈမူတ်းလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁွင်ႉႁႃၽႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်း တၢင်းၼွၵ်ႈႁူႉၸွမ်းလႆႈ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 12/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉတႄႉ ၼမ်ႉလူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼမ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ဢွင်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တိုၵ်ႉၶမ်ယူႇၼႂ်းၵူမ်ႇၼႂ်းဢုင် ပႆႇၸၢင်ႈပတ်းၽဵဝ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈ မူတ်းသႂ်။ ပႆႇမိူၼ်ၵဝ်ႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈသေတႃႉ ၵူၼ်းဢၼ်ၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈလူမ် ၸႂ်ယူႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉသေ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆးၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၶဝ်လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်းၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ပႆႇၸၢင်ႈလတ်းၵႂႃႇမႃးလႆႈ ယွၼ်ႉၵူမ်ႇဢုင် တိုၵ်ႉတဵမ်သဵၼ်ႈ တၢင်းဝႆႉၼမ်၊ လွင်ႈလူႉၵွႆလူႉသုမ်း ၸွမ်းၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးလႆႈ လီၼႆ – ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ –

“မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ယူပ်ႈလူင်းၽွင်ႈယဝ်ႉ တီႈဢၼ်ၼမ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်းႁူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူပ်ႈလူင်းပဵင်း ဢႅဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ တေလႆႈဝႃႈ ယူပ်ႈလူင်းၵႂႃႇၶိုင်ႈၼိုင်ႈ။ ၶူဝ်မႄႈသၢႆၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ တေ ႁိုင်လၢႆဝၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ ပိုတ်ႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၵၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူမ်ႇပဵၼ်ဢုင်ၵႂႃႇမူတ်း” – ဝႃႈၼႆ။  

ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လေႃႈၼွင်းႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆသေ လင်ႁိူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် မွၵ်ႈ 6 လင် ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၸွမ်း ၵေႃႈမီး၊ ယွၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်း ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ယၢပ်ႇ။ တႃႇတေလႆႈၶေႃႈမုလ်း တႅတ်ႈတေႃးဢမ်ႇငၢႆႈ။ ယၢမ်း လဵဝ် ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းတိၼ်လွႆ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ ဢမ်ႇယွမ်း 60 လင်ၶႃးႁိူၼ်းၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးၼိုင်ႈၵမ်းၸိုင် ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုတ်းပဵၼ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး သိုဝ်ႉၶၢႆ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းႁိူၼ်း။ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႃး ၶူဝ်မႄႈသၢႆ ၸိူင်ႉၼႆ ယိင်ႈ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၾင်ႇမိူင်းထႆး ၵမ်ႈၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ တိုၵ်ႉထိုင်ၶၢဝ်းၵၢင်ၾူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် မႆႈ ၸႂ်ၵူဝ်ၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ ၼႆယူႇၵူႈဝၼ်း။ 

ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈလွင်ႈလူႉသုမ်းယႂ်ႇလူင် ၸဵမ်ဢဝ်ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယေး၊ ရူတ်ႉၵႃး ၊ သတ်းလဵင်ႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး လႆႈပွႆႇသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။ မၢင်ႁိူၼ်းမီးၵူၼ်းပႂ်ႉယူႇၵေႃႈ သမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်းၵႄႇ ၵူၺ်းလႄႈ တႃႇတေၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင်ၵမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်းႁိူၼ်း ယေး ဢၼ်ႁၢႆၵေႃႈႁၢႆ ဢၼ်လူႉၵွႆၵေႃႈမီး ၽႂ်ပႆႇၸၢင်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆတႅတ်ႈတေႃး လႆႈလီ။ ၼုမ်ႇၸၢႆး ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ –

“ၼမ်ႉၼႆႉ ၶိုၼ်ႈဝႆးၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတီႈၼႃႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ တၼ်းၶၢႆႉၶူဝ်းလႆႈသဵင်ႈ၊ ၸဵမ်ဢဝ်ရူတ်ႉၵႃးၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉသုမ်းၼမ်။ ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၵုၼ်ႇၶႅၼ်းလူႉသုမ်းၼမ်။ မၢင်ႁိူၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉမီးၵူၼ်းယူႇပႂ်ႉမွၵ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသိမ်းသဵင်ႈ။ လုတ်ႈ ၼႃႈလုတ်ႈလင်။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၶႅၼ်းၼႃႇ ယဝ်ႉ ၵႂင်ၵႂင်ၵႃးၵႃးသေ ႁိုဝ်တေတၼ်းလႆႈသင်။ တေပႆႇၸၢင်ႈႁူႉလႆႈလွင်ႈလူႉသုမ်းတႅတ်ႈတေႃးမၼ်း” – ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်ၼႆႉ ၾင်ႇတၢင်းမႄႈသၢႆ ဢမ်ႇပေႃးမီး လွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉလူႉသုမ်းသင်တႄႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ ၶႅၼ်ႈလႅၼ် လိၼ်ဝႆႉလီငၢမ်း။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ မႄႈသၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ တင်းသွင်ၾင်ႇၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလိူဝ်ႁႅင်း သုင်မွၵ်ႈၸူဝ်ႈၵူၼ်းပၢႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်း ယွင်း၊ မိူင်းပွၵ်ႉ၊ ပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းလႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထူမ်ႈႁႅင်း။ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႆႉၵူၺ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵွႆ၊ ၶူဝ်ၵွႆ ၊ ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇ ၊ လႅင်းၾူင်းၶၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးႁႃ ၵၼ် ဢမ်ႇႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၵၼ် ပဵၼ်ဢၼ်လိူတ်ႇ ဢူၵ်းမႆႈၸႂ် ၽႂ်မၼ်းဝႆႉ။