သိုၵ်းဝႃႉပွတ်းဢွၵ်ႇ ၵဵပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း

ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်း ႁူဝ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ဢွၵ်ႇမိူင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်လႆႈၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ လႆႈၵူဝ်ပႃး သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵဵပ်းသိုၵ်း၊ မၢင်ၸုမ်း လူင်းၵဵပ်း သိုၵ်းထိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ မၢင်ၸုမ်းပႂ်ႉ ၵဵပ်းၵၢင်တၢင်း။

ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တၢင်းထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼႂ်း ၼႃႈတီႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းထႅင်ႈၼမ်။ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းၵေႃႈ သေလၢႆ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းလုမ်းလႃးတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ယွၼ်ႉလႆႈပိုင်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး တပ်ႉမၢၼ်ႈၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တူၵ်းသုမ်းတင်းၼမ် ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်း လၢႆၸႄႈဝဵင်းသေ ၽႄဢွၵ်ႇသၢႆသိုၵ်းၶဝ်ယူႇဝႆႉၸွမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းမိူင်းယႆ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵၢင်လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းဝႃႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ မီးလွင်ႈငူပ်ႉငီႉ ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ် သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်ၼႆ လိုဝ်းယူႇၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈ။

တႄႇဢဝ် ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ တၢင်းမိူင်းၵျွတ်ႈ၊ မိူင်းထႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တႂ်ႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၸွမ်းထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ႁူၺ်ႈဢေႃႈ၊ ၼႃးပႃႇၵၢဝ်၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ႁူဝ်ယွတ်ႈ၊ မိူင်းတေႃႉ၊ မိူင်းထႃး၊ ၶၢႆးလူင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။

ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉၶဝ် ႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢဝ်းဝႃႉ ဢႃယု 15 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၢဝ်းဝႃႉၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝႃႉ ၵုမ်းၵမ်ၸိုင် ဢမ်ႇဝႃႈယိင်းဝႃႈၸၢႆး တၵ်းၺႃးၵဵပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတၢင်းမိူင်းၵျွတ်ႈၼၼ်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉတၢင်ႇတီႈလႄႈ ႁွင်ႉၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ၵႂႃႇတႅၼ်းၵေႃႈမီးၼႆ ၽူႈၸမ်ၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆႇ –

“ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၶဝ်တေၵဵပ်းၸၢဝ်းဝႃႉၶဝ်ၶိုၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈဝႃႉၶဝ် ၵုမ်းၵမ်တႄႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်ၵေႃႈ ၵဵပ်းၵႂႃႇၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈပႅတ်ႈၵေႃႈ မီးဢေႃႈ။ ၸိူဝ်းဢၼ် ဢဝ်မေးဝႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မၢင် ႁိူၼ်း ပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႆႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵေႃႉ ပဵၼ်ပေႃႈၵႂႃႇတႅၼ်း ၸိူင်ႉၼႆ။ တေႃႈလဵဝ် ငိၼ်းဝႃႈ ပေႃးဢႃယုထိုင် 15 ၼႆ ဢမ်ႇဝႃႈယိင်းဢမ်ႇဝႃႈၸၢႆး တေလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမူတ်းၼႆဢေႃႈ။ တေႃႈၼင်ႇ တိုၵ်ႉမီးဢႃယု 14 ၵူၺ်းၵေႃႈ ပေႃးတေလႆႈၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ငိၼ်းမႅၼ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ႁၼ်ၶဝ်တၢင်ႇၵႃးၵႂႃႇ တဵမ်လမ်းတဵမ်လမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်ၶႃႈ ၼေႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇမၢင်ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉလူဝ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈယူႇသေတႃႉ ဢႃယု ထူၼ်ႈတဵမ် 15 ပီယဝ်ႉလႄႈ ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵေႃႈမီး။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းဝႃႉ ယူႇယူႇၵေႃႈၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ၸွမ်း ပွၵ်ႉၸွမ်းယွမ်ႇ။ ပွတ်းထုင်ႉ ၼႃးၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉၶဝ် ပၵ်းပၢႆႉတႅမ်ႈဝႆႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼႃႈ လိၼ်ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းဝႃႉ ၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ လႆႈ ႁၼ်ၶဝ်ပၵ်းပၢႆႉဝႆႉ လၢႆတီႈ မၢင်တီႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈ ၸႂ်ႉၶဝ်ပူတ်းပႅတ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းလတ်းၵႂႃႇမႃး ၼႃးၵွင်းမူး – ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။

မိူဝ်ႈၵၢင်ပီ 2024 ၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ သိုၵ်း RCSS ၶဝ် လူင်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပႃႇၵၢဝ် (ၼႃးပႃၵေႃႇ) ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းမီးပၼ်ႁႃ လွင်ႈတွၵ်ႉတႅၵ်ႉၵၼ် တင်းသိုၵ်းဝႃႉယူႇ ၵူၼ်းမိူင်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး တၢင်းထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉၸိုင် သိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ၵႆႉတူင်ႉၼိုင် ပွတ်းၼႆႉၵေႃႈ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇၼမ်၊ ႁၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႃးပုတ်ႈတႅၼ်းဢိတ်းဢွတ်း ယွၼ်ႉၼၼ် ဢၼ်ၵႆႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ သူင်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း ၸူး တၢင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တေမႅၼ်ႈယူႇ။ ဢမ်ႇၼၼ် ၶဝ်လႅၵ်ႈလၢႆႈတီႈ ယူႇၵၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ –

“ဢၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ဝႆႉ တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈတႄႉဢေႃႈ။ ၶဝ်ဢဝ်တၢင်းၼႆႉ ၵႂႃႇၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ။ တေႃႈၼင်ႇ ၼႃႈတႃသိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ႁဝ်းယၢမ်ႈႁၼ်ၶဝ်တူင်ႉၼိုင် တၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်တေဢဝ်ၵူၼ်းတၢင်းၼႆႉ ၵႂႃႇထႅမ်တၢင်းပုၼ်ႉသေ သမ်ႉဢဝ် ၵူၼ်းတၢင်းပုၼ်ႉမႃးဝႆႉတၢင်းၼႆႉၽွင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၶၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၵူၼ်းထုင်ႉၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၽုၵ်ႇငႃး မၢင်ၸိူဝ်းၽုၵ်ႇ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵေႃႈမီး။ ၵၢၼ်ၵမ်ႈၼမ် လႆႈပိုင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇသေ ႁဵတ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းဝႃႉသမ်ႉ လူင်းၵဵပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်း ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉ လႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ မႆႈၸႂ်တႃႇယူႇတႃႇၵိၼ်မိူဝ်းၼႃႈ။

ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢဝ်းဝႃႉ မၢင်ၵေႃႉ တိုၵ်ႉၵႂႃႇႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းတၢင်းပၢင်သၢင်းမႃးၵူၺ်း သမ်ႉပေႃး တေလႆႈၵႂႃႇၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ ပေႃးၸူးၸႂ်ၵူၼ်းသိုၵ်း ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇ တီႈ ဢၼ်ၸမ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈၶေႃႉၸီႉသင်ႇလႄႈ ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇၵူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။

ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၶဝ်သမ်ႉ လႆႈၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းလႄႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၽူင်ႉပၢႆႈ ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇထင်သဝ်း ၸမ်ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၵုမ်းၵမ်သမ်ႉ လႆႈၵူဝ်သိုၵ်းဝႃႉ လူင်းၵဵပ်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းထႅင်ႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈထႅင်ႈ။ တႃႇတေလုမ်းလႃး တိူၵ်ႇႁႆႈ လွၵ်းၼႃးတႄႉ ယၢပ်ႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

သိုၵ်းဝႃႉ ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ လူင်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ မီးဢႃႇၼႃႇ။ လူင်းမႃး ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171၊ မီး 5 တပ်ႉၸုမ်းလူင် ၵွၼ်းဝႆႉ 25 တပ်ႉၵွင်၊ ပၵ်းသဝ်းတူင်ႉၼိုင်၊ ႁဵတ်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လဵင်ႉၵႆႇ၊ လဵင်ႉမူ၊ ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ၊ ယႃႉထိူၼ်ႇ ယႃႉပႃႇ ႁဵတ်းသူၼ်ယၢင် (ရႃႇပႃႇ) ၶၢႆတေႃႇ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းထႆး။ မႆႉသၵ်း၊ မႆႉတိုင်း၊ ၶူဝ်းႁႄႈ၊ ၵႅဝ်ႈ၊ သႅင်ငိုၼ်းၶမ်း ပႃးၸဵမ်တွင်း ၵေႃႈဢွၵ်ႇ ၸုမ်းလႃးႁူႇ ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။

ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႆႉ ထႅင်ႈဝႃႈ တၢင်းပွတ်းမိူင်းၵျွတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ဝႃႉပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ ၶဝ်မႃးၶုတ်းႁႄႈ ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈတႄႉ ပႆႇလႆႈၶေႃႈ ယိုၼ်ယၼ် တီႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ။