ၶႄႇၼႄၾႆးၶဵဝ်လႄႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း 1027 ၸင်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်၊ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈငူပ်ႉငီႉလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၸင်ႇၵိုတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸွမ်း ၵႂၢမ်းတူၵ်းလူင်းလႄႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်း ၸင်ႇလူႉၵွႆ၊ ယဝ်ႉၸင်ႇ သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလွပ်ႈသွင် တႄႇၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 25 ၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်းထႅင်ႈ ၼွင်ၶဵဝ်၊ တေႃႇပေႃးလၢမ်းထိုင် ႁုပ်ႈလႆႈမိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၸဵမ်တင်းမတ်ႇတယႃႇ၊ ၽိတ့်ၶျၢင်း၊ ၸၢင်ႊၵိုဝ်။
လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 3 ဝၼ်း ၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်း တၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၽိူဝ်ႇတဵမ်လိူၼ်႞ၵေႃႈ ယိုတ်းလႆႈ ရမခ (ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ) ဢမ်ႇၵႃး လွၵ်ႇငိုတ်ႈလႆႈပႃး ႁူဝ်ပၢင်ႇ မေႇမဵဝ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇရမခ ပႆႇၵူၼ်ႇ မိူင်းၶႄႇ ၸူဝ်းႁွင်ႉ ဢုပ်ႇၵုမ် ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢမ်ႇၽွမ့်။ ၵူဝ်လႆႈယွမ်းႁပ်ႉ ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ တိုၵ်း ၽႅဝ်လႂ် ၵိုတ်းယူႇၵႃႈၼၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇဢမ်ႇၽွမ်ႉႁိုဝ်ၼႆ လီငမ်းငဝ်း ယူႇ။ ႁူဝ်ၼႃႈၶဝ် မအလ ဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈ ရမခ တေၵူၼ်ႇလႄႈ ၸင်ႇၶတ်းၶႅင်ၵူၺ်း တေလႆႈဝႃႈ ၼႆယူႇ။
ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉႁူဝ်ၼႃႈလူင်ၶဝ် ဢမ်ႇၶီႈၶႆၵုမ်ႇၸႂ်လႆယွင်ႇမႃႈၸွမ်း ၵၢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ပွင် ၸိုင်ႈၼၼ်ႉပိူင်လဵဝ်သေ လပ်းႁူလပ်းတႃၸႂ်ႉတိုၵ်းၸႂ်ႉတၢႆတၢင် ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်သုၼ်ႇတူဝ် မၼ်းမႅၵ်းမႅၵ်းလႄႈ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလေႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵေႃႈ ပေႃးၶိုင်ယွမ်းယူႇယဝ်ႉယိုင်။ ပႆႇလႆႈတေႃႇ ပေႃးဢွၼ်ယွမ်းၵၢၼ်ႉထႃႈယဝ်ႉ။
ပွႆႇဝႃႈ ရမခ ၵူၼ်ႇယဝ်ႉၼႆ မအလ ဢွၵ်ႇမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပွင်ႉၼႄးသႂ်ႇမိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ၵေႃႉၵမ်ႉၵႅမ် ပၼ်ႁႅင်းၶိုင် ၸွႆႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ႁူမ်ႈမိူဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်သေ ၸုမ်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၸပ်းၾၢႆႇၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ (မဘသ) ၶဝ်ၵေႃႈ ၽိုင်ႈဢွၵ်ႇသဵင်လင် ၼႄၵၢင်ၸႂ်ဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈၸိမ်လူလၢႆတေႃႇ လွင်ႈပၢၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႆသေ ယူင်းသေႃႇႁႂ်ႈႁၼ်ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း လိူင်ႈၶိူဝ်း ၵူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။
လိူဝ်ၼႆႉ ၽူႈၼပ်ႉသၢင်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉမီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၼႂ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်းၶွမ်ႇ မိဝ်ႇၼိတ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ လီလႆႈပိုတ်းတိုၵ်းထိုင်လႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်း။၊ ပေႃးပူၼ်ႉ လူင်းမႃးထိုင် မၢၼ်းတလေးၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပွင်ႇဝႃႈၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈလိူင်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်း ႁဵတ်းတီႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၼႆၵေႃႈမီး။ ၸိူဝ်းၼႆၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးၶၢႆႉၸဵပ်းသႂ်ႇပၼ်ၵၼ်၊ ၼင်ႇဢၼ် ဝၢႆႈႁိူဝ်းဢမ်ႇပေႉလႄႈ ၼႄးလူမ်းၵူၺ်း။
ငဝ်ႈတူၼ်ႈပၼ်ႁႃၼႆႉ တႄႇမႃးတီႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်ယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉၼႆ ဝႃႈလႆႈယူႇသေတႃႉ ႁၢၵ်ႈႁူဝ်တႄႉၼႆႉ ပဵၼ်လူၺ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ပဵၼ်ယႂ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၸႂ် ၽႃႇ ၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈသေ ၵူၺ်းၵုမ်ႇၶႂ်ႈဢဝ်ပေႉပုၼ်ႈၶီႇႁူဝ် တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵႃႈပေႉၶႂ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသႅၼ်းႁဝ်း၊ ဢမ်ႇပႃးၸိူဝ်းႁဝ်းၼႆၵေႃႈယႃႇ လွင်ႈပေႉၵိၼ် ၶီႇၼဵၵ်းၼိူဝ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇဢၼ်လႂ်၊ လွင်ႈဢဝ်သုၼ်ႇလိူဝ်သေ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇဢၼ်လႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ၸိူဝ်းယူႇပွတ်းၵၢင်လႄႈ ပွတ်းတႂ်ႈၶဝ်ၼႆ ဝၢႆးလင်ပီ 2021 ၸင်ႇလင်သဵင်ဢွၵ်ႇပၢၵ်ႇမႃးၵူၺ်း။ လိူင်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇၸင်ႇမႃး ဝၢၼ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႇၾၼ်း၊ တၢမ်တူဝ်ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ပေႃးဢဝ်ႁဵတ်းၶိူင်ႈမိုဝ်းသေ ပေႉပုၼ်ႈတေႃႇၵၼ်မႃး ႁူဝ်သိပ်းပီမိူင်းယဝ်ႉ။
ပေႃးတူၺ်းဝႃႇတသိုၵ်း လၢႆးဢၼ်ဝႃႈၽႂ်တိုၵ်းပေႉပဵၼ်မိူင်းမၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇဢမ်ႇၸႂ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၼ်ႁဵတ်းမႃးၵူၺ်းႁိုဝ်၊ ၽႂ်ယိပ်းၵွင်ႈ မၼ်းပဵၼ်ၶုၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း လုၵ်ႈၶိုင်ႈသိုၵ်းပၢၼ်မဆလ ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်ၶူဝ်းပူၺ်ႈ သိုပ်ႇယိုၼ်ႈပၼ်မႃး တေႃႇထိုင်ပၢၼ် မအလ ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႆႉၵူၺ်း။
တေၶိၼ်လိုမ်းပႅတ်ႈဢၼ်ၼႆႉသေ ၶႂ်ႈပူဝ့်သႂ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇ ယွၵ်ႈမွၼ်ႇၵဝ်းသူၼ်းလႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈလူႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႆႈလႅဝ်ၼႆပႄႇ မိူၼ်တင်းႁႃတၢင်းတုၵ်ႉသႂ်ႇတူဝ်ၵူၺ်း။ ၸိုင်ႈမိူင်းဢေႃးၸႃႇမႃႇႁႅင်းယႂ်ႇ super power ၼႆႉ ပေႃးမေႃႁဵတ်းၵေႃႉ တေပၼ်ၽွၼ်းလီၶိုၼ်း တီႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၵႃႈႁိုဝ်ၼႆ ဢမ်ႇလၢတ်ႈလႆႈ တႅတ်ႈတေႃးၵေႃႈယႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႉဢမ်ႇမေႃႁဵတ်းၵေႃႉတႄႉ တိုၼ်းၸၢင်ႈပၼ်ၽွၼ်းၸႃႉၼႄႉၼွၼ်းယဝ်ႉ။
ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပဵၼ်မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊၵူၺ်း။ တေႃႈၼင်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊၵေႃႈ သၽေႃးမၼ်း မိူၼ်ၼႆၵူၺ်းသႄႈ။ ထႃႈႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၼႃႈလူင် ၸုမ်းသိုၵ်းႁဵတ်းမိူၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵိူၼ်ႉၵိၼ်ၼူမ်းသေ ၸႃႉၸဵတ်ႉတေႃႇၵူၼ်းလူင်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းပႄႇ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵၢင်မိူင်း ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေယိုတ်ႈယၢဝ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်တွၼ်းၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းပေႉပၢင်တိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈ ထႃႈဢမ်ႇမုင်ႈၼႃႈၸူး လၢႆးၵၢၼ်ၾိင်ႈႁူမ်ႈသဝ်းၵတ်းယဵၼ် လူၺ်ႈလၢႆး ၾႅတ်ႊတရႄႊသေ ၵုမ်ႇတေၶိုင်သၢင်ႈ လၢႆးၽႂ်တိုၵ်းပေႉမၼ်းပိူင်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် မိူၼ်တင်းၸွႆႈသူၼ်း ၾႆးပၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်း ၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၵူၺ်း။
လီလႆႈၵႅမ်းႁူႉၵၼ်ဝႆႉၼၵ်းၼႃတႄႉ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်လူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇလူင် မႃးႁဵတ်းပၼ် ၸင်ႇလႆႈ၊ မိူင်းၶႄႇလူင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃးႁဵတ်းပၼ်။ တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တေလႆႈၶဝ်ႈႁႃ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း ၸင်ႇတေလႆႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
လိူင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ဝၢႆးပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယဝ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ မႃးၵေႃႇသၢင်ႈပၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵူၼ်းၾၢႆႇ NUG ၵမ်ႈၽွင်ႈ လၢတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႃးလႃးၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄတၢင်းႁၼ် မွၵ်ႈၼႆႈသေ တေၶွတ်ႇယွတ်ႈၵွၼ်ႇဢေႃႈ။
