ၸုမ်းၵေႃတႆး ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 25 ပီတဵမ် တီႈဝဵင်းၵႃလီႉ

ၸၼ်ႉၸွမ် တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၸတ်းႁဵတ်း မၢႆတွင်း ဝၼ်းၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 25 ပီတဵမ် ၸုမ်းၵေႃတႆးလႄႈ ႁပ်ႉ တွၼ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းမႂ်ႇ ၸၼ်ႉငဝ်ႈထိုင် ၸၼ်ႉၸွမ် 250 ၵေႃႉ။

ဝၼ်းတီႈ 26/3/2024 ယူႇတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 25 ပီတဵမ် ၸုမ်းၵေႃတႆး ၼႂ်း ၼႃႈတီႈ ၸုမ်း 7 ၵုမ်းၵမ် ဝဵင်းၵႃလီႉ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။

မေႃသွၼ်လူင် ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင် လၢတ်ႈတီႈၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵေႃတႆးပဵၼ်ၸုမ်းတူင်ႇ ၵူၼ်းႁဝ်း ယၼ်ၼိူဝ်တၢင်းလူဝ်ႇတူင်ႇၵူၼ်းသေ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမုၵ်ႉၸုမ်းမႃး တႃႇထႅမ်တၢင်းလူဝ်ႇတူင်ႉ ၵူၼ်း။ ယိူင်းဢၢၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈဝႃႈ ပေႃးတူင်ႇၵူၼ်းမီးတၢင်းလူဝ်ႇ မုၵ်ႉၸုမ်း တိုၼ်းတေလႆႈသိုပ်ႇမီး။ တၢင်းလူဝ်ႇ ဢၼ်တူင်ႇၵူၼ်းလူဝ်ႇယူႇယႅၼ်ႈယႅၼ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈမိူၼ်တၢင်း လူဝ်ႇမုၵ်ႉၸုမ်း တေလႆႈပဵၼ်သဵၼ်ႈလဵဝ် ႁွႆးလဵဝ်ၵၼ် ပေႃးပဵၼ်ၼၼ် ၸင်ႇၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈၵၢၼ်တူင်ႇၵူၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်တၼ်းႁဵင်းႁဝ်း လိူၵ်ႈဝႃႈ တေယိပ်းသဵၼ်ႈတၢင်းပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ၸုမ်းႁဝ်း တၵ်းတေထႅမ်ႁႅင်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ပေႃးယိုင်ႈယႂ်ႇမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၼ်းႁဵင်း ၵေႃ တႆး ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းၵေႃႈ တေလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသိုၵ်း၊ ၸုမ်းပႃႇတီႇ ၵၢၼ် မိူင်းၵေႃႈ တေလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 25 ပီတဵမ် ၸုမ်းၵေႃတႆးၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ၵေႃတႆး မေႃသွၼ်လူင် ၸၢႆး ၽူင်းၶွင်ႇ၊ ၸွမ်ႁၢၼ် ၸၢႆးၾင်ႉ (ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်း 7 ယၢမ်းလဵဝ်) ၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး မေႃသွၼ်လူင် ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင်လႄႈ မေႃသွၼ်လူင် လုင်းၸၢႆးၾႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပၼ် ႁႅင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

မေႃသွၼ်လူင် ၸၢႆးၽူင်းၶွင်ႇ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵေႃတႆး လၢတ်ႈၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၵွၼ်တႄႉ ဢမ်ႇယၢမ်ႈ သႂ်ႇၸႂ်မႃးဝႃႈ ၽႂ်မၵ်းမၼ်ႈ ဢမ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၼႆႉပဵၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတႃႇၸိူဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇ လႆႈဢိူဝ်ႈ ၵူၺ်းႁူႉၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် တိူဝ်းဝူၼ်ႉႁၼ်ၵႂၢင်ႈၵႆလိူဝ်မႃး လွင်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၵေႃႈလူဝ်ႇလႆႈပႃး၊ လွင်ႈၶိုတ်ႈၵၢပ်ႈတၢင်းႁူႉ ဢၼ်လူၵ်ႈ (ၵမ်ႇၽႃႇ) လူင် ထိုင်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇမႃး ႁွတ်ႈထိုင်တီႈတႆးႁဝ်း မီးလွင်ႈဝူၼ်ႉသၢင်ႈၼင်ႇၼၼ်သေ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ႁဝ်းလႆႈၵွင်ႉဝႆႉ တၢင်းၸိုင်ႈထႆးဝႆႉ လၢႆတီႈယဝ်ႉ ၵူႈၵေႃႉႁူႉႁၼ်ၸွမ်းယူႇ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၸိုင်ႈထႆးၵူၺ်း လၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇၵေႃႈ ယိုၼ်ႈမိုဝ်းႁပ်ႉမႃးၼမ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်း လူဝ်ႇမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၽႂ်မၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး သင်ၸိုင်ႈ မိူင်း ဢၼ်ႁဝ်းယူႇၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၾႅတ်ႊတရႄႊမႃးတႄႉၸိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်လႂ်လႄႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉ တေဢမ်ႇမီးၼင်ႇၵဝ်ႇယူဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ဢၼ်ၵွင်ႉၵၼ်တၢင်း တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူၼ်ၼႆ လႆႈ ဝႃႈ ၵေႃတႆးပိုတ်ႇတၢင်းပၼ်ဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်ႁၢၼ်ၸၢႆးၾင်ႉ လၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ပေႃးၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၵေႃတႆး ယူႇတီႈတပ်ႉ ၸုမ်း 7 တေၵမ်ႉၸွႆႈၵႂႃႇတႃႇသေႇ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်လဵၵ်ႉၵၢၼ်ယႂ်ႇ တႃႇႁႂ်ႈမီးမႃးႁႅင်းတိုၼ်းၵူၼ်း ဢၼ် မီးတၢင်းႁူႉၶိုတ်းၸၼ်ႉၼမ် တႃႇပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမိူဝ်းၼႃႈ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထၢင်ႇဝႃႈ တပ်ႉၸုမ်း 7 ၵမ်ႉၸွႆႈဝႆႉလႄႈ တေဢဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵေႃတႆးၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 25 ပီယဝ်ႉ ယင်းဢမ်ႇဢဝ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႉလႂ် ၶဝ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းမႃးသေပွၵ်ႈ ၊ ပေႃးမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁင်း ၵူၺ်းတႄႉ ပိုတ်ႇတၢင်းဝႆႉပၼ်ယူႇတႃႇသေႇ မုင်ႈမွင်း ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ မႃးဢွၼ် ႁူဝ်ဝႆးဝႆးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

တႃႇငိုၼ်းၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ်လႄႈသင် တႃႇမေႃသွၼ်ၵေႃတႆးလႄႈသင် ၼိုင်ႈပီလႂ် တေ ၸႂ်ႉၸၢႆႇၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ 186 သႅၼ်ပျႃး – မေႃသွၼ်လူင် ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင် လၢတ်ႈတီႈၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၵေႃတႆး လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်သူးၵၢၼ်ႁဵၼ်း (သၶေႃႊလႃႊသျိပ်ႊ) လုၵ်ႈႁဵၼ်း သႅင်သိုၵ်း မီး 24 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼႆႉ ဢၼ်လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ တဵမ်တဵမ် 21 ၵေႃႉ ထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉ 10% ထိုင် 75 %) ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းသူးၼႆႉသေ ၵႂႃႇႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵဵင်းႁၢႆး ၸိုင်ႈထႆး မီး 8 ၵေႃႉ။ မီးပႃးထႅင်ႈ သူးၵၢၼ်ႁဵၼ်းၸႂ်ႁႅင်းထိုင်ႁႅင်းၸႂ် 5 ၵေႃႉ (ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းတီႈၵႃလီႉ) လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။

ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈၸွႆႈထႅမ် ပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်းဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမီးၾိင်ႈယၢမ်ႈလီ၊ မီးတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ၶိုတ်းၸၼ်ႉ ပဵင်းပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၵေႃတႆးသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်သွၼ် ယုၵ်ႉမုၼ်းၼမ်ႉ ၵတ်ႉ ပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မႃးၵူႈပီ ဝႃႈၼႆ။