ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ တႃႇလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 600 လင် ၸိူဝ်းၺႃးတၢမ်ႇပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်း ၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း တႃႇမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။
တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်း လီ 3 ၸုမ်း ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တႃႇမႄး ၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်းမွၵ်ႈ 600 လင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵျွင်းၶမ်း၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးတဝ်ႇ၊ ပၢင်ၸူင်၊ ၵွင်းႁေႃ၊ ၼွင် ဢူၼ်၊ ႁူဝ်တႃႈ၊ ၶူးဝဵင်း၊ ၵွင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ ဢူးယဵၼ်ႇမူး၊ သူၼ်ၶၢႆး၊ ၼွင်သႅင်လႄႈ ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တႃႇတေၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁဵတ်း သၢင်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ပၢင်တိုၵ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 လိူၼ်ယဝ်ႉ လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်သင်သေ ငိုၼ်းတႃႇမႄးၵုမ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ယႃႇဝႃႈတေမႄးၵုမ်းလႃႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉတႄႉ ပေႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တႃႇလင်ႁိူၼ်း မွၵ်ႈ 600 လင်ၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်း ဢဝ်ၽႃႈယၢင် (မူဝ်းၵႃႇ) ၵၢင်ႈသေယူႇသဝ်း မၢင်ၸိူဝ်း ဢဝ်ၽႃႈယၢင် ၵၢင်ႈႁဵတ်းၽႃႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းလူႉၵွႆၼၼ်ႉသေ ယူႇသဝ်းမႃး ၼႆယဝ်ႉ။
“မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ပွႆႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ် လွင်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းတႄႉယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈသၢႆႈတႅၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇ တၵ်းသဵင်သင်။ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ တေတိုၵ်းတႄႉယူႇၵေႃႈ တိုၵ်းပႅတ်ႈဝႆးဝႆးသေ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၶၼႃႇ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇတိုၵ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၸုမ်းလႂ်မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ႁႂ်ႈမႃးႁပ်ႉဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ သၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းမူတ်းမူတ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၶဝ်တင်းသွင် ၾၢႆႇၼႆ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်မႃးလူး လွင်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၸိူင်ႉၼႆ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 600 လင် ဢၼ်ထုၵ်ႇလူႉၵွႆယွၵ်းယွႆၾႆးမႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တူၵ်းသႂ်ႇလူႉၵွႆၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။
ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်းထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ လွင်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈႁႅင်း ပဵၼ်လၢႆ 2-3 ပုၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၵူႈပွၵ်ႈ 2 ၸွႆႉ 2,500 ပျႃး ယၢမ်းလဵဝ် 1 ၸွႆႉ 3,500 ပျႃး ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ပႆႇပိုတ်ႇလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇၶၢႆၸူးၵၼ် ဝႃႈၼႆ။
ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဵဝ်းပိုတ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ၶိုၼ်းဝႆးဝႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ တီႈၸမ်ၵႆ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈငိုၼ်းတွင်း တႃႇမႄးၵေႃႇၵုမ်းလုမ်းလႃး ႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။
