သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢၵ်ႈ ၵူၼ်းတူင်ႈပဵင်း မႃးယူႇဝဵင်းၵေးသီး ႁေႃႈလိုပ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ  

သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၵၢတ်ႇၼႆသေ ႁေႃႈလိုပ်ႈၵူၼ်းၶၢႆတၢင်းၶၢႆ ၼႂ်းၵၢင်ၵၢတ်ႇလူင်ၵေးသီး ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/10/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း  သိုၵ်းထၢၵ်ႈၼၼ်ႉႁေႃႈလိုပ်ႈၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၶၢႆမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၊ ၸမ်ၶၢဝ်းဢွၵ်ႇဝႃႇသႃ မႅၼ်ႈၽွင်းၵူၼ်းၵိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉမႃးႁဵတ်းလွင်ႈသုၵ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ။

ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇဢၼ်ၺႃးလိုပ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ တီႈၶႃႈၶၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈမႄႈၸဝ်ႈၶႃႈ ၶၢႆမႃးႁိုင်ယဝ်ႉ။ မႄႈၸဝ်ႈၶႃႈ ၶၢႆမႃးတေႃႇထိုင် ဢႃယုပေႃးလႆႈ 60 ၼႆႉဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶႃႈမႃး ၶိုၼ်ႈပႂ်ႉၶဝ်သေ သိုပ်ႇၶၢႆထႅင်ႈ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢၵ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးႁဵတ်းၵၢတ်ႇမႂ်ႇယဝ်ႉ တေပၼ်မႃးၶၢႆၶိုၼ်း ၼႆဝႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆၼႆဝႃႇ ။ ၵၢတ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉသွင်ၽၢၵ်ႇ ၾၢႆႇၵၢတ်ႇၵဝ်ႇလႄႈ ၾၢႆႇၵၢတ်ႇမႂ်ႇ ။ ႁၢၼ်ႉ ၶႃႈသမ်ႉ မီးၼႂ်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ။  သမ်ႉပၢႆမႃးဝႃႈ ပေႃးၶႃႈဢမ်ႇၶၢႆႉၼႆ တေၵႂႃႇ လၢတ်ႈပလိၵ်ႈမႃးၺွပ်း ၶႃႈဝႃႇ။ ၶႃႈၵေႃႈၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ၵႂႃႇႁွင်ႉမႃးလႄႈ တေၵႄႈလိတ်ႈႁင်းၵူၺ်း ၼႆ ။ႁဵတ်းၼႆႁေ မၼ်းမိုဝ်းတူပ်းၶူင်ႇတၢင်းၶၢႆၶႃႈႁေ လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းပိူင်ႇ ၼႂ်းၵၢတ်ႇၼႆႉတင်းသဵင်ႈၼႆဢေႃႈ ” – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

သိုၵ်းထၢၵ်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၸိုဝ်ႈယႄးမျဵဝ်းဢွင်ႇ ဢွၼ်ဢဝ်ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း တီႈ ႁွင်ႈထႅဝ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇ မီးလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုတ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉလၢႆႁွင်ႈၵၢၼ်။

မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ မၼ်းပဵၼ်မၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း မႃးၸွမ်းၼႃႈၵၢၼ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်သေ မႃးတူၵ်းယူႇတီႈၵေးသီး တေႃႇထိုင်ပေႃးဢွၵ်ႇၵၢၼ်။ ဝၢႆးဢွၵ်ႇၵၢၼ်ယဝ်ႉမၼ်းၸၢႆး မႃးၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇသေ ။ သႂ်ႇသႂ်ႇမႃး လိုပ်ႈႁေႃႈပႃးၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈ၊ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼႆႉဢွင်ႈတီႈၶၢႆမၼ်း ဢမ်ႇပေႃးယႂ်ႇ၊ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉၶႂၢၵ်ႈယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉတႄႉ – ၵူၼ်းမိူင်းၵေးသီး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ သိုၵ်းထၢၵ်ႈၵေႃႉၼႆႉ မၼ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်မႃးလႆႈ 4-5 ပီၼႆႉယဝ်ႉ။  ၸၼ်ႉၵၢၼ်မၼ်းလႅပ်ႈတေသုင်ယူႇ ၸင်ႇဝႃႈမၼ်း  ႁူႉၸၵ်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼမ် ။ မိူၼ်ၼင်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ လိူမ်ႈလႆႇ (ၸီႇပိၼ်ႇ) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ လႆႈလႄႈ မၼ်းၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ႁဵတ်း ။ ၶႂ်ႈလၢတ်ႈသင်ၵေႃႈလၢတ်ႈ ။ ပၼ်ႁႃ မၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၵၢတ်ႇၵေးသီးၼႆႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉမုင်းဝႆႉ ပႆႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပႆႇမီးဢၼ်မုင်းတႄႉ တီႈၶၢႆတၢင်းၶၢႆ ၼႂ်းၵၢင်ၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မီးၵူၼ်းမႃးၶၢႆၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်။   မီးမႃးၸိူင်ႉၼႆ ၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်သေ သိုၵ်းထၢၵ်ႈသမ်ႉမႃးမႅၼ်းသေလၢတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်မၼ်း။   ” – ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းယိင်းၶၢႆၶူဝ်းဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းထၢၵ်ႈလိုပ်ႈၼႆႉ ၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းၽိဝ်ႁွမ် ယူႇဝၢၼ်ႈၵုင်းႁေႃ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး ၊ မၼ်းၼၢင်းၶၢႆ ၽႂႃႇလူႇတႃႇ ၊ ၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉဝၢၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇမႃး ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ။ဢွင်ႈတီႈၼႆႉသမ်ႉ ၸမ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းသိုၵ်းထၢၵ်ႈၼၼ်ႉ -ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉတီႈၼၢင်းၽိဝ်ႁွမ်ၶၢႆ ၼမ်ႉဝၢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် သုမ်ႉမႆႉပူၵ်ႇမႆႉသၢင်းၵူၺ်း။   မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ မုင်းလဵၵ်းပၼ်ယဝ်ႉလႄႈလႆႈယႃႉသုမ်ႉမႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉပႅတ်ႈ။ ယူႇယူႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢၵ်ႈ သမ်ႉမႃးပူၼ်ႉပႅၼ်လိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ မီးလွင်ႈၽိတ်းမေႃးထဵင်ၵၼ် ။ ပေႃးမၼ်းမႃး ႁၢမ်ႈၶၢႆသေၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယွမ်းပၼ်တႄႉ တၢင်ႇႁၢၼ်ႉၵေႃႈ လႅပ်ႈတေမီးပၼ်ႁႃမႃးထႅင်ႈ။ တီႈတေႉမၼ်း  တေႁဵတ်း သင် ၵေႃႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈလူဝ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇၸူးၵူၼ်းမိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈလူး။ ပေႃးၶိုၼ်းၸႅၵ်ႇတီႈၶၢႆပၼ်ၵၼ် လီလီတႄႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ    ” – ဝႃႈၼႆ။

ၵၢတ်ႇလူင်ၵေးသီးၼႆႉ ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းၸမ်ဢွၵ်ႇဝႃႇသႃၸိုင် ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ  ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈသတ်ႉၼႅၼ်ႈ လိူဝ်သေ ၵူႈလိူၼ် ၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈဢဝ် ၶူဝ်းႁႆႈၶူဝ်းသူၼ် မႃးၶၢႆတႃႇလႆႈငိုၼ်းလူႇငိုၼ်းတၢၼ်း။မိူဝ်ႈလဵဝ် မီးပၼ်ႁႃၼႂ်းၵၢတ်ႇၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၺႃးလိုပ်ႈထႅင်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶၢင်းပွင်ႉၼင်ႇၼႆ။