ပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃးၵမ်မထၢၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပီၼႆႉ တေပိုတ်ႇတႃႇ 5 လိူၼ်ၵူၺ်း

တိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တြႃးမႃး 6 လိူၼ်ၵူႈပီၼၼ်ႉ ဝၢႆးလင်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈၼႆႉ ယင်းပႆႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းပီၼႆႉၵေႃႈ တေပိုတ်ႇတူၵ်းလိုၼ်းလိူၼ်ၼိုင်ႈသေ တေပိုတ်ႇတႃႇ 5 လိူၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။

ၵူႈပီ ပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး ၵမ်မထၢၼ်းၼႆႉ ပိုတ်ႇဝၼ်းလိူၼ်ၵဝ်ႈမူၼ်း၊ ပီၼႆႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း၊ တႃႇႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ဢိၵ်ႇပႃးတင်း ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ လိူၼ်သိပ်းမူၼ်းမႃးၸင်ႇတေပိုတ်ႇ၊ လိူၼ်သၢမ်လွင်ႈ သၢမ်ၶမ်ႈ တေလူပ်းပၢင်၊ တေပိုတ်ႇတႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸိၵ်ႉတ သႃႇရ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼင်ႈၵျွင်း တိူၵ်ႈၵမ်ႇမထၢၼ်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူႈပီတႄႉ ႁဝ်းၸဝ်ႈၶဝ် တေပိုတ်ႇပၢင်တြႃးၼႆႉ 6 လိူၼ်။ ပီၼႆႉ တေပိုတ်ႇတႃႇ 5 လိူၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တေလူတ်း လိူၼ်ၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉရႃႇသီႇဢုတု တီႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉမႆႈ ႁႅင်းၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ၊ တႃႇယေႃးၵီႇၶဝ် တေၵျၢင်ႉၵမ်တြႃးၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇပေႃးလႆႈမႆႈႁႅင်း ၼေႃႈ ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၵေႃႈပႃး၊ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးၵူၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းသမ်ႉ ၵၢၼ်ပႆႇ တၼ်းလီ၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်းလူင်းၵၢၼ် ႁိပ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈပႃး”- ဝႃႈၼႆ။

ၵူႈပီ ပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး တီႈၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၽွင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈ ပီ 2019-2020 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈပိုတ်ႇတဵမ်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၵႃႈလူပ်းပၢင်တြႃး၊ တေႃႇထိုင် ပီ 2022 ၼႆႉ ၵေႃႈ ပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး ဢမ်ႇလႆႈပိုတ်ႇတၢင်းလီ၊ လႆႈပိုတ်ႇပိုတ်ႇပိၵ်ႉပိၵ်ႉမႃးတႃႇသေႇ။

ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်ပိုတ်ႇပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃးၼၼ်ႉ တၵ်ႉၵႃႇဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းမီး 10 ပွၵ်ႉ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလူႇတၢၼ်းလဵင်ႉလူယေႃးၵီႇၽူႈတိုဝ်းၵမ်သိလ်ၼိုင်ႈဝၼ်း၊ ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်လူႇတၢၼ်းမႃးတႃႇသေႇ။ ယေႃးၵီႇ 1 ၸဝ်ႈ (ၵူၼ်းႁိူၼ်း)သမ်ႉတီႈၵေႇသုတ်းလႆႈၶဝ်ႈတိုဝ်းၵမ်တြႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း 1 ၸုပ်ႈ။ 1 ၸဝ်ႈသဝ်းၼႂ်းၵျွင်းၼိုင်ႈလင်၊ ၼိုင်ႈၸုပ်ႈမီးမွၵ်ႈ 50 လင်ၵျွင်း။ ပေႃးႁူမ်ႈပႃးသင်ၶၸဝ်ႈ၊ ၽူႈၼႄတြႃး၊ မႄႈရသေႉ ၵူၼ်းၵျွင်းတေမီးမွၵ်ႈ 70 ၸဝ်ႈ။ သတ်ႉထႃႇၸေႇတၼႃႇၵၢၼ်လူႇတၢၼ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉယွမ်းတႅမ်ႇ ၶၢင်းႁိူဝ်ႉမႃးသေပွၵ်ႈ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2021 ၼၼ်ႉသေ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်း တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵႃႈၶၼ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ။ ပႃးၸဵမ်ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃး။ ဢၼ်လိူဝ်ႁႅင်းထႅင်ႈ သမ်ႉ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်းမၢင်မႂ်ႇ မၢင် 20,000 ပျႃး ၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၶွင်တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးလႄႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ပုင်ႈႁႅင်းသုင်လၢႆပုၼ်ႈ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၶဝ်ႈသူၼ်လူင်းႁိူၵ်ႈ။ တီႈလၢင်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် တေႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆပိူၼ်ႈလူဝ်ႇႁိပ်ႈ ၶဝ်ႈသူၼ်။ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသမ်ႉယၢပ်ႇၼႃႇ ။ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈ ၵူႈမဵဝ်း ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၵိၼ်းၸႂ်ႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ သတ်ႉထႃႇတဵမ်ၸႂ်လႄႈ သင်ဝႃႈလူႇတၢၼ်း သမ်ႉၵူဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ။ ပေႃးလူႇသမ်ႉ ၶႂ်ႈလူႇတဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယႃႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈယူပ်ႈယွမ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈငိုၼ်းတွင်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁႃငၢႆႈမိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵျွင်းၵမ်မထၢၼ်းယဝ်ႉ ပွၵ်ႉၽႂ်မၼ်းၵေႃႈသမ်ႉမီး ဝတ်ႉၵျွင်းၼႃႈပွၵ်ႉၽႂ်မၼ်းထႅင်ႈလႄႈ မီးလွင်ႈသူႇသွမ်းၵျွင်းၼႃႈပွၵ်ႉထႅင်ႈ။ မိူၼ်လႆႈႁၢပ်ႇသွင်ၵျွင်းဝႆႉလႄႈ လႅပ်ႈၶႂ်ႈၵိၼ်းၸႂ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ လႄႈၸင်ႇလႆႈတူၵ်းၽွမ်ႉၸွမ်းသြႃႇၸဝ်ႈၶူးဝႃးၶဝ်ဝႃႈ တေလူတ်းယွမ်းပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး တႃႇလိူၼ်ၼိုင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

တႃႇတေပိုတ်ႇပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး တီႈတိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပီၼႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ၵေႃႇမတီႇပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃး ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တူဝ်တႅၼ်းပေႃႈၾႃႉမႄႈမိူင်း ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉယုၵ်းယၢင်ႇ မိူဝ်ႈလိူၼ် 8 လွင်ႈ 1 ၶမ်ႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ် 9 မႂ်ႇ 4 ၶမ်ႈ ၸိုင် တေဢုပ်ႇဢူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈၵႂႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ လွင်ႈၵၢၼ်တေႁပ်ႉသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ယေႃးၵီႇ ၶဝ်ႈပၢင်တိုဝ်းၵမ်တြႃးၼႆႉသမ်ႉ တေပိုတ်ႇႁပ်ႉၼႂ်းလိူၼ် 10 မႂ်ႇၼႆႉၵႂႃႇလႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။

သုၼ်တိုဝ်းၵမ် ၵမ်မထၢၼ်း သထူင်ႇမူႇလမိၼ်းၵုၼ်းၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူမ်ႈပႃးမိူင်းယၢင်းလႅင်တင်းမူတ်း မီး 37 ဢွင်ႈတီႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိူၵ်ႈၵမ်မထၢၼ်း တီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၼ်တိူၵ်ႈငဝ်ႈ၊ တီႈတႄႇပၢင်တိုဝ်းၵမ် ၵမ်မထၢၼ်းပွၵ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တင်ႈတႄႇ ပီၶရိတ်ႉ 1947 (ပီၵေႃးၸႃႇ 1309 ၼီႈ) မႃး တေႃႇယၢမ်းလဵဝ်။