မၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၶၢႆႉဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းမႃးယူႇမူႇၸေႊၼမ် တႃႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇ

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၶၢႆႉမႃးယူႇမူႇၸေႊၼမ် ၵူၼ်းယူႇၵၢင်ၸွႆႈႁဵတ်းလွင်ႈဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ယွၼ်းငိုၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ် မၢင်ၵေႃႉ ပပ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ငိုၼ်းၵေႃႈသုမ်း ။

ႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2023 ၼႆႉ ၵူၼ်းထုင်ႉပဵင်း (ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ) မွၵ်ႈ 4 ၵေႃႉ ၶၢႆႉဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း လုၵ်ႉတူင်ႈပဵင်းမႃးယူႇမူႇၸေႊ လႅၼ်လိၼ်တႆးၶႄႇ၊ ႁဵတ်းပႃးပပ်ႉလႅင်တႃႇၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းၶႄႇ ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၸွႆႈႁဵတ်းပၼ် ၵူၼ်းယူႇၵၢင်ယွၼ်းငိုၼ်း 1 ၵေႃႉလႂ် လႆႈပၼ် 28 သႅၼ် – 30 သႅၼ်ပျႃး ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃး တီႈမူႇၸေႊ တႃႇတေ ၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ႁဵတ်းပပ်ႉလႅင် (ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း) ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၶဝ်ဢဝ်ဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶၢႆႉမႃးတီႈမူႇၸေႊ။ တႃႇတေႁဵတ်းပပ်ႉလႅင်လႆႈ 1 ၵေႃႉလႂ် လႆႈၸၢင်ႈ ၵူၼ်းၵၢင် (ၼၢႆးၼႃႈ) ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းပၼ် တီႈလုမ်းလဝၵၼၼ်ႉ သဵင်ႈငိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 25 သႅၼ်ပျႃး။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ် ၵျုၼ်ႊၼႆႉၵူၼ်း ထုင်ႉပဵင်း 3-4 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၵူၼ်းၵၢင်ယွၼ်းငိုၼ်း 1 ၵေႃႉ ဢမ်ႇယွမ်း 28 သႅၼ်ပျႃးသေ ပပ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ငိုၼ်းၵေႃႈသုမ်းဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၵၢင် (ၼၢႆးၼႃႈ) ၶဝ် ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ၶၢႆႉမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း မႃးတီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ မီးမႃးၼမ် ႁႅင်း ။ တႃႇတေၵႂႃႇလႅၵ်ႈၶၢႆႉ တီႈလုမ်းလဝၵၼၼ်ႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းၼမ် မၢင်ၵေႃႉ သဵင်ႈငိုၼ်းထိုင် 30 သႅၼ်ပျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။

“တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊမႃး လုမ်းလဝၵ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းၵႂႃႇ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းယဝ်ႉ ။ ယွၼ်ႉမီးၵူၼ်းလုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈၶၢႆႉမႃးၼမ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵူၼ်းယူႇၵၢင်ၸွႆႈႁဵတ်း ဢမ်ႇမၢၼ်ႇလႄႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းလုမ်းၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဢၼ်ႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းၵၢင် (ပွဲစား) ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶိုၼ်းပလိၵ်ႈ လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်းၵူၺ်းၼႆသေတႃႉ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉပႆႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ် ၊ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၸွပ်ႇတူၺ်းထႅင်ႈယူႇ ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ တႃႇႁဵတ်းလႆႈပပ်ႉ လႅင် ၶဝ်ႈမိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်း ယွၼ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ၸဝ်ႈၶွင်ႁိူၼ်း 1 ၵေႃႉလႂ် 20-30 သႅၼ်ပျႃး မွၵ်ႈ ၼႆႉ။   

ၽူႈယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းတၢင်ႇဝဵင်း တၢင်ႇမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မူႇၸေႊၼႆႉ ၶဝ်မႃးယွၼ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း တီႈၵူၼ်းမူႇၸေႊၼႆႉ ယူႇတီႈၸဝ်ႈၶွင်ႁိူၼ်း ယွၼ်းငိုၼ်းၶဝ် မၢင်ၵေႃႉ လႆႈ ပၼ် 25 တေႃႇထိုင် 30 သႅၼ်ပျႃး ၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တီႈပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ၊ ပွၵ်ႉၶရိတ်ႉယၢၼ်ႇ၊ ပွၵ်ႉၸွၼ်ၸူဝ်ႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈတေႁပ်ႉၵူၼ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးႁပ်ႉၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်တေပဵၼ် ၵူၼ်းႁိူၼ်းႁဝ်း ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇႁဝ်းတေႁပ်ႉၶဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေလႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်ၽႂ် လုၵ်ႉလႂ်မႃး ပဵၼ်ၵူၼ်းမဵဝ်းႁိုဝ် သင်ဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉလီလီၸိုင် ယႃႇပေႁပ်ႉၶဝ်ႈ ပေႃးမီးပၼ်ႁႃသင်မႃး ၼႂ်းမုင်ႉ ႁေႃႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ တေထူပ်းပၼ် ႁႃ ဢွၼ်တၢင်းယၼဝ်ႉ။ သင်ပဵၼ်လႆႈ ယႃႇပေႁပ်ႉၶဝ်ႈ ၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းလီ။ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃး ၵူဝ်ၶႅၵ်ႇ ပေႉၸႂ် ႁိူၼ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

တႃႇတေႁဵတ်းလႆႈ ပပ်ႉလႅင်သေ ပေႃးတေၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်း ၵမ် ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဵတ်းလႆႈ ၸိူဝ်းယူႇတၢင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇ ၸေႊ၊ ပၢင်ႇသၢႆး လႄႈ မၢၼ်ႈႁဵဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေလႆႈပဵၼ် မၢႆၾၢင် မိူၼ်ၼင်ႇ –  ၁၃/မဆတ ၊ ၁၃/နခန ၊ ၁၃/ပဆတ လႄႈ ၁၃/ မဟရ ၸိူဝ်း ၼႆႉ။

ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼႆႉ သင်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၸိုင် မီးၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈထိုင်ႁွတ်ႈမိူင်းၶွၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ပပ်ႉၼႆႉ မီးဢႃယု တႃႇၼိုင်ႈပီ။

ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၽၵ်းတူဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (သျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် တေပဵၼ်လႆႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ၵုၼ်လူင်လႄႈ ႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း ႁဵတ်းလႆႈပပ်ႉလႅင်။

ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼႆႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 3 ပီ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 1/4/2020 တေႃႇထိုင် 8/1/2023 ၼႆႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်း။

ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇႁဵတ်းလႆႈ ပပ်ႉလႅင် တႃႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇလႆႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးယဝ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး လႆႈၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ လိူဝ်သေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။