ပွတ်းထုင်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢႆးၶႃႈ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းဢမ်ႇၼိမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်ၼမ် ထိုင်တီႈႁႃၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပေႃးယၢပ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
တႄႇဢဝ် ပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းၵိုင် – လၢႆးၶႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လွင်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်း လိူင်ႇၼမ်မႃးႁႅင်း၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁိူၵ်ႈၵၢၼ်သူၼ် လႆႈမႆႈၸႂ်မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၊ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၼမ်။
ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈၼၼ်ႉ ၼမ်ႁႅင်းၼႃႇ ယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်သိုၵ်းသေတၢင်းၼိုင်ႈ ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉသေတၢင်းၼိုင်ႈ ယူႇၵိၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးယူႇမိူင်းႁဝ်းၼႆႉတႄႉ တႃႇလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း ၼိုင်ႈလင်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈယဝ်ႉ ငိုၼ်းၶဝ်ႈဢေႇ တႃဢွၵ်ႇၼမ် ယွၼ်ႉၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈ ၵူႈမဵဝ်း။”- ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈ ၶၢဝ်းလူင်းၼႃး ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈၼမ်ႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ တႃႇတေၸၢင်ႈၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
“ယွၼ်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၵၼ်သေ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ ႁႃၸၢင်ႈဢမ်ႇလႆႈ။ သင်လႆႈ ၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈသုင် ယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးသမ်ႉ လႆႈၸၢင်ႈတေႃႇဝၼ်း 15,000 ပျႃး။ ၽူႈယိင်းသမ်ႉ 10,000 – 12,000 ပျႃး။ ၵူႈပွၵ်ႈၵႃႈႁႅင်းၼႆႉ တေႃႇဝၼ်း လႆႈၸၢင်ႈ 5,000-7,000 ပျႃးၵူၺ်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇ ၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပီၼႆႉၵေႃႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်း လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ် လိူဝ်ၵူႈပီ ထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး၊ ၵႃႈၸၢင်ႈႁႅင်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႃႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းႁဵတ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပီၵၢႆတင်း ပီၼႆႉ ၵႂႃႇၵၼ် 15,000 ပျႃး။ ပီ ၵၢႆ 1 ထူင် 45,000 ပျႃး ႁဝ်းဝႃႈ ၵႃႈႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉ။ ပီၼႆႉ ၸိူဝ်ႉၾၼ်း သႅၼ်း 808 ၼႆႉ 1 ထူင် လႆႈသိုဝ်ႉ 80,000 – 90,000 ပျႃး။ မၢင်ၵေႃႉ လႆႈသိုဝ်ႉ 100,000 ပျႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသမ်ႉ မိူဝ်ႈပီၵၢႆ လႆႈသိုဝ်ႉ 1 ၵရမ်ႇလႂ် 6,000 ပျႃး။ ပီၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 12,000 ပျႃးယဝ်ႉ။ ၵႃႈၸၢင်ႈႁႅင်းၵူၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ႁႃၵူၼ်းယၢပ်ႇၸၢင်ႈယၢပ်ႇ တေႃႇဝၼ်း 7,000 – 10,000 ပျႃးၵေႃႈ ယင်းႁႃယၢပ်ႇ။ ၸဝ်ႈသူၼ်တႄႉ ယၢပ်ႇၶႃႈဢေႃႈ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ်။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတေဢွၵ်ႇမႃးသမ်ႉ တေပဵၼ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ”- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆပိူင်သေ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈယၢပ်ႇ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ တၢမ်ႇသိုၵ်းသိူဝ် ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ/ ၵဵပ်းသိုၵ်း ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ လွင်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵႃႈႁႅင်းၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈသေ မၢင်ၸိူဝ်း ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ ပွႆႇသူၼ်ႁႆႈၼႃးႁၢမ်းသေပၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်။
ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွႆႇသူၼ်ႁႆႈ ၼႃးႁၢမ်း ၼမ်သေ ပၢႆႈၶဝ်ႈ မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၼမ်။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ/ ၵဵပ်းသိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။
