ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းထႆးဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတိတ်ႉပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉဝၼ်းၸၼ် ၶၼႅၼ်းသဵင်ပႃႇတီႇၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇ ၵၢဝ်ႉၵလႆႊ လႆႈသဵင်ၼမ်သုတ်း ၼမ်းၼႃႈဝႆႉသေပႃႇတီႇ ၽိူဝ်ႉထႆး(ပိူဝ်ႈတႃႇထႆး) ၼၼ်ႉ လႆႈသဵင်ၼမ်သုတ်းထိသွင်ဝႆႉ။
ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝၼ်းတီႈ 14/05/2023 ၼႆႉ ဝၢႆးလင်ၸွမ်ၽွင်းလူင် ပရႃႊယုတ်ႉ ၵျၼ်ႊဢူဝ်ႊၶျႃႊ ၽူႈၼမ်းတပ်ႉသိုၵ်းထႆး ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး လႆႈၶၢဝ်းတၢင်း 9 ပီ ၸင်ႇၶိုၼ်းလႆႈၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းထႆး၊ ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်မႆႉထတ်းတွၼ်ႈတႃႇ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊမိူင်းထႆးလႄႈတွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းထႆးၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။
ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉသေ ၼၢင်းသၢဝ်ၽႄႊထွင်ႊထၢၼ်ႊ သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ (လုၵ်ႈယိင်းသၢဝ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်ႊသိၼ်သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ) ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းပႃႇတီႇ ၽိူဝ်ႉထႆး(ပိူဝ်ႈထႆး) ၵေႃႈၸႂ်ႈ၊ ဢၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းမၢႆဝႆႉတႃႇယုၵ်ႉတၢင်ႇပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၵေႃႉမႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈၸႂ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်တေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႂ်းဝၼ်းၸၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇ ၵၢဝ်ႉၵလႆႊ (ပႃႇတီႇယၢင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈ) ဢၼ် ၽိထႃး လိမ်ႉၵျရိူၼ်ႊရတ်ႊ ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇၼၼ်ႉ လႆႈၶႅပ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼမ်သုတ်း၊ ပႃႇတီႇၽိူဝ်ႉထႆး လႆႈၼမ်ထိသွင်သေတႃႉ ပေႃးထိုင်ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢွၵ်ႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ဝႆႉမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉယူႇၸိုင် တေၸၢင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈယူႇ – ၼႆ ၽူႈၼမ်းပႃႇတီႇၽိူဝ်ႉထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ပႃႇတီႇ 2 ဢၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ်ထုၵ်ႇၸႂ် လႆႈၶၼႅၼ်းသဵင်ဝႆႉၼမ်၊ ဢိင်ၼိူဝ်ပႃႇတီႇ ရူမ်ႊထႆႊသၢင်ႈၶျၢတ်ႈ ဢၼ် “ၽိရၽၼ်း သႃလိရၢတ်ႉထဝိၽၢၵ်ႉ” ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ “ပရႃႊယုတ်ႉ ၵျၼ်ႊဢူဝ်ႊၶျႃႊ” ၶဝ်ႈပႃးၶေႉၶဵင်ႇ၊ ပႃႇတီႇ ၽလင်ႊပၶျႃႊရၢတ်ႉ ဢၼ် ၵႅမ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ “ပရဝိတ်ႉ ဝူင်းသူးဝၼ်း” ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ ၊ ပႃႇတီႇ ၽုမ်ႊၵျႆႊထႆႊ ဢၼ် ၵႅမ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် “ဢၼုထိၼ်း ၶျၢၼ်ႊဝီႊရၵုၼ်း” ဢွၼ်ႁူဝ်ၶေႉၶဵင်ႇဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ လႆႈၶၼႅၼ်းသဵင်ဢေႇလိူဝ် ဝႆႉသေ ပေႃးတူၺ်းတႄႉ လႅပ်ႈပႃႇတီႇၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ဢၼ် ဢၼ်လႆႈသဵင်ၼမ်ဝႆႉၼႆႉ တေၸၢင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈတႄႉယူႇ – ၽူႈၼမ်းပႃႇတီႇ ၵၢဝ်ႉၵလႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။
ပႃႇတီႇ ၽိူဝ်ႉထႆးၼႆႉပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်ႊသိၼ်သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ ၵမ်ႉလင်ပၼ်ႁႅင်းဝႆႉ၊ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ သမ်ႉပဵၼ်ပႃႇတီႇၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းပၢႆးဝူၼ်ႉလႄႈလၢႆးႁဵတ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇသေ ဢဝ်ပၢႆးဝူၼ်ႉသႅၼ်းပၢၼ်ႁုၼ်ႈမႂ်ႇမႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၸတ်းပွင်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းထႆး ဢွၼ်ၵၼ်ထုၵ်ႇၸႂ်လႆႈၸႂ် ၸူမ်းပၼ်ၶႅပ်းသဵင်ၵၢင်ၸႂ်။
ပေႃးၽူၼ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဢွၵ်ႇမႃးလီငၢမ်းယဝ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ တေမႃးၼႆႉ သၽႃးတႂ်ႈလႄႈသၽႃးၼိူဝ် တေႁူမ်ႈၵၼ် လိူၵ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး။
တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 15 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း တဵင်ႈတႄႉ ၶၼႅၼ်းသဵင်ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵလႆႊ လႆႈ 160 ပၢႆတီႈၼင်ႈသေ ၼမ်းဝႆႉပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ပႃႇတီႇပိူဝ်ႈထႆးသမ်ႉလႆႈဝႆႉ 130 တီႈၼင်ႈပၢႆသေ ပဵၼ်ဝႆႉတီႈ 2။
ပိူဝ်ႈတႃႇတေပဵၼ်လႆႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်သမ်ႉ သၽႃးတႂ်ႈလႄႈသၽႃးၼိူဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်ပၼ်ၶႅပ်းမႄး 376 ၶႅပ်း ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလႆႈ။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ 2 ပႃႇတီႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵူၺ်းယင်းပႆႇၸၢင်ႈလိူၵ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်။ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈထႅင်ႈပႃႇတီႇယႂ်ႇထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈႁိုဝ် 2 ဢၼ်ၵွၼ်ႇၸင်ႇၸၢင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈတေလိူၵ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵေႃႉမႂ်ႇ ၵေႃႉထိ 30 လႆႈ။
ဢၼ်ၶဝ်ႈၶေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵမ်းၼႆႉ မီး 70 ပႃႇတီႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉဢၼ်လႆႈသဵင်ၼမ်သုတ်းသေလႅၼ်ႈၼႃႈၼႆႉ မီးပႃႇတီႇ 5 ဢၼ် ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးပႃႈၼိူဝ်။