သိုၵ်းမၢၼ်ႈတမ်းၽႅၼ် လၢႆးလိင့်လႅၼ်  ၸၼ်ထႅမ်ပၵ်းပိူင်မႂ်ႇ တႃႇပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း

ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ၵေႃႇမသျိၼ်ႇၵမ်ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈတႂ်ႈမိုဝ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး ပၵ်းပိူင်မၢႆၾၢင် ၸိူဝ်းပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းယွမ်းႁပ့်ႁဵတ်းၸွမ်း ။တၢမ်ၼင်ႇပၵ်းပိူင်ဢၼ်ၼႆ့သေ ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း 90 ပၢႆ ဢၼ်ၸုၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢႆးမိူင်းယူႇၼႆ့ တေႇမိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈၼႆ့ၵႂႃႇ  ၶၢဝ်းတၢင်း 60 ဝၼ်း တေလႆႈၶိုၼ်းတၢင်ႇလဝ်ႈ မၢႆၾၢင်ထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ ပေႃးဢမ်ႇလဝ်ႈတၢင်ႈထႅင်ႈၵေႃႈ ပႃႇတီႇတေလူ့ယဝ့်ၶႃႈ။

ပေႃးမႃးတူၺ်းပၵ်းပိူင်မၢႆၾၢင်ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ဢၼ်ပူင်ပၢႆးထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇၼႆ့ ၶေႃႈၶၢတ်ႈၶွပ်ႇၶဵင်ႈၶႅင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမၼ်း တေမီးယူႇ 4 ၶေႃႈ ။

(1) ႁူဝ်ၼပ့်လုၵ်ႈၸုမ်း ဢၼ်တၵ်းတေလႆႈမီး (2) ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ပႃႇတီႇဢၼ်တၵ်းတေလႆႈၼေ (3) ႁွင်ႈလုမ်းဢၼ်တၵ်းတေလႆႈပိုတ်ႇ (4) ၶဵတ်ႇသဵင် ဢၼ်တေလႆႈလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆ့။

ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင် ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်း ၼဢၽ ပူင်ပၢႆးဝႆ့ မိူဝ်ႈ 2010 သေလႄႈ ဢၼ်မူၼ့်မႄးၸွမ်းမႃး တေႃႇထိုင် 2014 ၼၼ့်ဝႃႈၼႆၸိုင် ပႃႇတီႇၼိုင်ႈဢၼ်ၼႆ့ ဝၢႆးလင် လႆႈၶႂၢင့်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ယဝ့်ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 90 ဝၼ်း ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ လူင်းသူၼ်းတုမ် မိူင်းပတ်းပိုၼ့်ၼႆ ႁူဝ်ၼပ့်လုၵ်ႈၸုမ်း တေလႆႈမီး ႁဵင်ၵေႃႉ။ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ လူင်းသူၼ်း ၼိုင်ႈတိူင်းဢမ်ႇၼၼ် ၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်းၼႆၸိုင် ႁူဝ်ၼပ့်လုၵ်ႈၸုမ်း တေလႆႈမီး 500 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆဝႆ့။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပၵ်းပိူင် ပီ 2023 ဢၼ်ပူင်ပၢႆးမႃးထႅင်ႈၼႆ့ၸိုင် 1. ပႃႇတီႇဢၼ်တေလူင်းတင်းမိူင်းပတ့်ပိုၼ့်ၼႆ့ ႁူဝ်ၼပ့်လုၵ်ႈၸုမ်း တေလႆႈ ၼိုင်ႈသႅၼ်ၵေႃႉ ပႃႇတီႇဢၼ်တေလူင်းသူၼ်း ၼိုင်ႈတိူင်းဢမ်ႇၼၼ် ၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်း တေလႆႈမီးလုၵ်ႈၸုမ်း ၼိုင်ႈႁဵင်ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 90 ဝၼ်း ပေႃးဢမ်ႇသူၼ်းတုမ်ႁႃတဵမ်လႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၸုၵ်းတင်ႈလႆႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇ။ၶေႃႈထိ 2 . ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ပႃႇတီႇ ဢၼ်တၵ်းတေလႆႈမီးၼၼ့် ၼႂ်းပီ 2010 ဢမ်ႇပူင်မႃး သေတႃ့ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်မႂ်ႇၼႆ့တႄ့ ၼိုင်ႈ ပႃႇတီႇ  တေလႆႈမီးသဵၼ်ႈငိုၼ်းၼႂ်းပၢၼ်ႇ ႁဵင်ပွင်းသႅၼ် သွင် ။ ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ ဢၼ်တေလိူၵ်ႈၼႂ်းၼိုင်ႈတိူင်းလႄႈ ၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်းၼႆ့ တၵ်းတေလႆႈမီးၼႂ်းပၢၼ်ႇ ၼိုင်ႈပၢၵ်ႇသႅၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈငိုၼ်းၼႆ့သေ တေလႆႈမီးသုၼ်ႇ ထွၼ်ၸႂ်ႉၶိုၼ်းၸိူင့်ႁိုဝ် တေလႆႈမီးသုၼ်ႇထွၼ်ၸႂ်ႉၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် သမ့်ဢမ်ႇၼႄပႃး။

ၶေႃႈထိ 3 . ႁွင်ႈလုမ်းပႃႇတီႇ ဢၼ်တၵ်းလႆႈ  ဢၼ်တေလႆႈပိုတ်ႇၼႆ့ၵေႃႈ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2010 ၼၼ့် ဢမ်ႇပူင်ပၢႆးဝႆ့ တေႃႈလဵဝ်တႄ့ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မႂ်ႇသေ ပႃႇတီႈပၢႆးမိူင်းၼႆ့ ဝၢႆးလင်လႆႈၶႂၢင့်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ယဝ့် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 180 ဝၼ်း ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ဢၼ်လူဝ်ႇလူင်းသူၼ်းတုမ်ပတ်းပိုၼ့်ၼႆ လူဝ်ႇပိူတ်ႇလႆႈလုမ်းၸႄႈဝဵင်း တီႈဢေႇသုတ်းတႃႇၼိုင်ႈၶိုင်ႈ ပတ့်ပိုၼ့်မိူင်း မီးဝႆ့ 330 ၸႄႈဝဵင်းၼႆလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈပိုတ်ႇယူႇ 165 ၸႄႈဝဵင်းၼၼ့်ယဝ့်။

ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇဢၼ်တေလူင်းသူၼ်းၸႄႈမိူင်းဢမ်ႇၼၼ် ၼိုင်ႈတိူင်းၵွႆးတႄ့ တေလႆႈလုမ်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းဢမ်ႇၼၼ် တိူင်း တႃႇႁႃႈၸႄႈဝဵင်းဝႃႈၼႆ။ၸၢမ်းလႆႈဝႃႈ ဢမ်ႇပိုတ်ႇလႆႈ ၼင်ႇဝႃႈမႃးၼႆ့ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ၸုၵ်းၸင်ႈပဵၼ်ပႃႇတီႇ ၶႂ်ႈဝႃႈၼႆ။

ၶေႃႈထိ 4 . ၶဵတ်ႇသဵင်ဢၼ်တေလႆႈလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆ့သမ့် ၼႂ်းပၵ်းပိူင် 2010 ဝႃႈဝႆ့တႄ့ တီႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင် ဢၼ်ႁွင့်ဝႃႈ အထွေထွေပါတီရွေးကောက်ပွဲ ဢေႇသုတ်းမၼ်း တေလႆႈလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ 3 ၶဵတ်ႇသဵင်ဝႃႈၼႆ ၵူၺ်း။ တၢမ်ၼင်ႇပၵ်းပိူင်မႂ်ႇပီ 2023 ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ ဢၼ်တေလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ တင်းမိူင်းပတ့်ပိုၼ့်ၼႆၸိုင် တေလႆႈ တႃႇၼိုင်ႈၶိုင် ၶဵတ်ႇသဵင်တင်းသဵင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တႅၼ်းၽွင်းၸိူဝ့်ၶိူဝ်း တႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်း ဢမ်ႇၼၼ် တိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ၶဵတ်ႇသဵင် ၽွင်းလူင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႈၼႆဝႆ့လႄႈ တေဢေႇသုတ်းတေလႆႈလူင်းလိူၵ်ႈယူႇ 583 ၶဵတ်ႇသဵင် ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇ ဢၼ်တေလႆႈလူင်းသူၼ်း တႃႇၼိုင်ႈၸႄႈမိူင်းဢမ်ႇၼၼ် ၼိုင်ႈတိူင်းတႄ့သမ့် တီႈဢေႇသုတ်းလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ ၼိုင်ႈၶဵတ်ႇသဵင်ၵူၺ်းၵေႃႈလႆႈ သမ့်ၶိုၼ်းဝႃႈၼႆ။တင်းမိူင်းပတ့်ပိုၼ့်ၼႆ့ ၶဵတ်ႇသဵင်တႅၼ်းၽွင်း ၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်း မီးယူႇ 330 တီႈၼင်ႈ ၶဵတ်ႇသဵင်တႅၼ်းၽွင်းၾၢႆႇၸႄႈမိူင်းလႄႈတိူင်း 638 တီႈၼင်ႈ ၶဵတ်ႇသဵင်တႅၼ်းၽွင်း ၽွင်းလူင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးယူႇ 29  တီႈၼင်ႈ ႁူမ်ႈသဵင်ႈ မီးယူႇ 1365 တီႈၼင်ႈ ၼႆလႄႈ တေႃ့တႄ့ လူင်းလိူၵ်ႈတီႈလဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယူႇ ဝူၼ့်ဝႃႈၸိူင့်ၼႆ။

ပွင်ႇဝႃႈတႄ့ တီႈထၢၼ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ့်ၼၼ့်သမ့် ၶဵင်ႈၶႅင်ဝႆ့ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ တီႈၸႄႈဝဵင်းၼႆ့သမ့် ယွၼ်ႇယၢၼ်းဝႆ့ ၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ၵဵပ်းတီႈပွင်ႇလႆႈယဝ့်။ ၸင်ႇဝႃႈပေႃးမႃး ႁုပ်ႈထတ်းတူၺ်း ၶေႃႈဢဵၼ်းပၵ်းပိူင် မၢႆၾၢင်ပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးမႂ်ႇၼႆ့ၼႆၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်ပတ်းၵႂၢတ်ႇပဵတ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈပႃႇတီႇ ၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းလႆႈ ၼႂ်းၶၵ့်ၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်တုမ်သေ ၶိုၼ်းပွႆႇပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ၶႄ့ၶဵင်ႇၽိုတ့်ၽၢတ့် ဢိတ်ႇၵိုတ်ႈၺႃးၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းပိုၼ့်တီႈၽႂ်မၼ်းၼၼ့်ၵူၺ်း။

တမ်ႈတီႈၼႂ်းၶၵ့်ၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ့်ၼႆၸိုင် ၼွၵ်ႈလိူဝ်ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ တေဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးထႅင်ႈပႃႇတီႇလၢႆဢၼ် ႁႂ်ႈပေႃးၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းလႆႈ။တေႃႈၼင်ႇ တီႈၼင်ႈ ၶုၼ်ၽွင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆၵေႃႈ မိူၼ်တၢင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵၢႆၸမ်ၵၼ်လႆႈၵေႃႈဝႃႈ  ပွင်ႇဝႃႈ တီႈၼင်ႈ ၶုၼ်ၽွင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၼႆၵေႃႈ ၶႄးတေၸၢင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်း လုၵ်ႈၸုမ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၶဝ်ၵူၺ်းၼႆ ၵဵပ်းတီႈပွင်ႇလႆႈယူႇ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၶေႃႈၶၢတ်ႈၶွပ်ႇၶဵင်ႈၶႅင် 4 ၶေႃႈ ဢၼ်ဝႃႈၼႆ့သေ ၶေႃႈႁၢမ်ႈဢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈဝႆ့ တေဢမ်ႇလႆႈတင်ႈပႃႇတီႇ တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းပႃႇတီႇ ဝႃႈၼႆၵွၼ်ႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပႃႇတီႇဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၸိူင့်ၼင်ႇ NLD ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ ယုၵ့်တၢင်ႇ ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵီႇ ႁဵတ်းႁူဝ်ၼႃႈသေ ၶွၼ်ႈႁႅင်းပဵၼ်ၵွၼ်ႈပဵၼ်မမ်ႈ ၶဝ်ႈၶႄ့ၶဵင်ႇလႆႈၼၼ့်ၵေႃႈ တင်ႈၸႂ် တမ်းၽႅၼ် တတ်းဝဵၼ့်ပႃးယဝ့် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆ့သေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆၵွၼ်ႇၶႃႈ မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ။