သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်း ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ပႂ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၼႂ်းလၢႆလၢႆဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶွင်ႉၶမ်ၸႂ် ၸွမ်းလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။

တင်ႈဢဝ်ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉၵႂႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇႁႂ်ႈပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇသူင်ႇႁူင်းႁဵၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသမ်ႉ မႃးပႂ်ႉဝႆႉၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသုၵ်ႉႁူသုၵ်ႉၸႂ်ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ။

 ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၼိုင်ႈႁူင်ႈႁဵၼ်းလႂ် ၶဝ်ပႂ်ႉတီႈဢေႇသုတ်း 2 ၵေႃႉထိုင် 4 ၵေႃႉ။ ႁူင်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် တႄႉ ပႂ်ႉၵူႈႁူင်းႁဵၼ်းယဝ်ႉ။  ၸၼ်ႉၵၢင်တင်း ၸၼ်ႉဢွၼ်ႇ(မူႇလ) တႄႉ ၶဝ်ပႂ်ႉယူႇ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ၸမ်တပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တင်းမူတ်းမီးႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် 6 ဢၼ်။   သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပႂ်ႉၵူႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸွမ်းၽၵ်းတူ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

“တီႈၵဵင်းတုင်တႄႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်း မွၵ်ႇ  85% ၼႆႉ။  ၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 60 % ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ လႆႈၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးမႃး မီးၶၢဝ်းတၢင်း  2 ပီယဝ်ႉၶႃႈလူး။ ပေႃႈမႄႈ  မႆႈၸႂ်လုၵ်ႈၶဝ် ၵူဝ်ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ” – ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၶူဝ်လမ် တီႈဢၼ်မီးတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။     လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း/ မၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မႃးၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းတီႈၶူဝ်လမ်ၼမ်။

ၵူၼ်းမိူင်းၶူဝ်လမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၶူဝ်လမ်ၼႆႉ   မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၼမ်ဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းၵေႃႈ မႃးၶိုၼ်ႈၼမ်။ ယွၼ်ႉမိူင်းၶဝ် သုၵ်းသၵ်ႉလႄႈ ပၢႆႈမႃးၸွမ်းပေႃႈမႄႈၶဝ် မႃးယူႇတီႈၼႆႈသေ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ။ လွင်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်မီး”- ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၼမ် ယွၼ်ႉၶၢတ်ႇႁဵၼ်းၵၼ်မႃး မွၵ်ႈ 2 ပီယဝ်ႉလႄႈ ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်လုၵ်ႈၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်း ၵူႈလင်တႄႉ သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈ/ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉဝႆႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈဝႆႉ ၼႅၼ်ႈၼႃ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/6/2022 ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁၢမ်ႈၵူၼ်းတူင်းႁၢဝ်းသၼ်လွႆ လူင်းတူင်ႈ/ လူင်းဝဵင်းၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းၵၢတ်ႇလူင်ၵေႃႈမီးယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်းလၢတ်ႈ။  

ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းတႆးၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵမ်ႈၼမ် လႆႈၶၢတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈမႃး တေမီး 2 ပီယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2020 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်းသေ လႆႈၵိုတ်းႁဵၼ်းမႃး။ ထိုင်ပီ 2021 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်ဢႃႇၼႃႇ ယိုတ်းမိူင်းသေ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းထႅင်း။ ၵူၺ်း ၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းသေတႃႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈဝႆႉဝၢင်းၸႂ် ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇ ပွႆႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။