ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵူၺ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းတူၼ်ႈတီး မႃးတၢင်းၵဵင်းတုင် ဢၢၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ – ၶႄႇ ဢမ်ႇပိုတ်ႇ ၽၵ်းတူပၼ်လႄႈၵူၺ်ႈၼဝ်ႈ/ပႅတ်ႈလၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈထွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈၶၢႆပေႃးၶၢႆပႄး။
ၵူၺ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၢၼ်းတေလုၵ်ႉၵဵင်းတုင်သေ ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်း မိူင်းၶၢၵ်ႇ – မိူင်းယၢင်း ၶဝ်ႈၸူးမိူင်းလႃး (ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4) ။ ထႅင်ႈသဵၼ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ လုၵ်ႉၵဵင်းတုင် ၵႂႃႇမိူင်းၽျၢၵ်ႈ – မိူင်းယွင်း – မိူင်းယု ၶဝ်ႈမိူင်းလႃး (ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 ) ။
ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၵူၺ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶမ်ပႅတ်ႈတီႈၵဵင်းတုင်။ ၶၢႆထုၵ်ႇၶၢႆပေႃး 1 တိူၵ်ႈ 300 – 500 ပျႃးၵႃႈၼႆႉ။ 1 တိူၵ်ႈသမ်ႉ မီး 5 ဝီ။ မၢင်ၸဝ်ႈၼႆႉ 10 တိူၵ်ႈ 2,000 ပျႃး ၵူၺ်းၵေႃႈၶၢႆ။ ၵႃးလူင်ပဵၼ်လမ်း ပဵၼ်လမ်း တမ်းၶၢႆ ၸွမ်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၵဵင်းတုင်၊ ၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် (ဢၼ်လုၵ်ႉ တူၼ်ႈတီးမႃး) ၊ ၸွမ်းတၢင်း ၵဵင်းတုင် – လွႆမူၺ်၊ ၵဵင်းတုင် – တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ၵဵင်းတုင် – မိူင်းၶၢၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၶၢႆဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ထွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း ၵဵင်းတုင် – တူၼ်ႈတီး ပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ၵေႃႈမီးၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ ပိၵ်ႉႁပ်းၵူႈႁူးၵူႈၾၢႆႇသေ ၵႃးတၢင်ႇၵူၺ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လုၵ်ႉလၢႆလၢႆတၢင်းသေ မႃးတၢင်းတူၼ်ႈတီး၊ ယိူင်းဢၢၼ်းၸႂ်ယႂ်ႇတေလတ်းၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းလႃးၼႆသေ ၸင်ႇၶၢမ်ႈၶူင်းမႃးတၢင်းၵဵင်းတုင်။ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇတၢင်းၾင်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပိုတ်ႇ ဢမ်ႇပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈလတ်းၶၢမ်ႈ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပိုတ်ႇၽၵ်းတူပၼ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆ၊ ထိုင်တီႈလႆႈထွၵ်ႇပႅတ်ႈပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ၊ ၸဝ်ႈၵူၺ်ႈ ၸဝ်ႈၵႃး သုမ်းၵေးလၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။
“ ၵႃးၵူၺ်ႈၼႆႉ ပေႃးလုၵ်ႉၵဵင်းတုင်ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းယၢင်းၼႆ တေၽႅဝ်ထိုင်တီႈ မိူင်းယၢင်းၵူၺ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈလႆႈမိူင်းလႃး ယွၼ်ႉတၢင်းမိူင်းလႃးပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ။ သင်ဝႃႈ လုၵ်ႉတၢင်း ၵဵင်းတုင် ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းယွင်း – မိူင်းယု ၼႆၵေႃႈ တၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈမိူၼ်ၵၼ် ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၵႃး ၸဝ်ႈၵူၺ်ႈသုမ်းႁၢႆႉႁႅင်း”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဵင်းတုင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း မိူင်းၶၢင်သေလူင်းမႃးၵေႃႈမီးဝႃႈၼႆလူးၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်မႃးထိုင် တၢင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးလူင် 12 လေႃႉ၊ 10 လေႃႉလႄႈ 6 လေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵႃးၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးထိုင်တၢင်းၵဵင်းတုင် တင်ႈတႄႇႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈ သိုပ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈလႄႈ မိူဝ်းၶိုၼ်းၵေႃႈမီးတင်းၼမ်။ မၢင်ၵေႃႉ ၶၢႆထုၵ်ႇ/ ၶၢႆပေႃး ၸွမ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယၢင်း၊ မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ။ ထွၵ်ႈပႅတ်ႈ ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း ၵဵင်းတုင် – တူၼ်းတီး ပေႃးမဵၼ်တူႇမဵၼ်ၼဝ်ႈၵေႃႈမီး ။
