Friday, April 26, 2024

ၽႃးသႃၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈႁၢႆ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတၢႆ

Must read

ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၽႃးသႃၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ ပဵၼ်မဵတ်ႇမၢႆၾၢင်ႁၢင်ႈၵိုၵ်းတူဝ် ဢၼ်ဝူင်ႇဝွၵ်ႇထိုင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢိၵ်ႇတင်းၼႄထိုင်လၵ်းထၢၼ်ပိုၼ်ႉငဝ်ႈႁၢၵ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတီႈမႃး ၶိူဝ်းၵူၼ်း ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်ႁိုဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇ။

Photo by – SHAN/ ႁၢင်ႈတူဝ်မႄႈသဵင်ငဝ်ႈလႄႈ ႁၢင်ႈၸၼ်ၸၢႆးယိင်း (ၵႃတုၼ်း)

ၼႂ်းၵႃႈၶိူဝ်းၵူၼ်းတင်းလၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီးလၵ်းသၼႊ ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ မီးလိၵ်ႈလၢႆး ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတူဝ်ၵဝ်ႇ မေႃၵၢၼ်တေႃးႁုၵ်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆတူဝ်ၵဝ်ႇ မီးတီႈယူႇထိၼ်ႇထၢၼ် ပိုၼ်ႉတီႈ ႁင်းၵွႆးဢၼ်ဢမ်ႇႁူမ်ႈယူႇၸွမ်းၽႂ် မီးၵၢၼ်မေႃၽုၵ်ႇသွမ်ႈလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ် မေႃၵႃႉၶၢႆၵပ်းသိုပ်ႇလႅၵ်ႈပိၼ်ႇ လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈပဵၼ်ၶိူဝ်းၵူၼ်းဢၼ်ယူႇမႃးယၢဝ်းၼၢၼ်းလႄႈမီးပိုၼ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇၶိူဝ်းၼိုင်ႈယူႇ။

- Subscription -

ႁူမ်ႈဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၼႂ်းၵႄႈၶွင်ၶိူဝ်းၵူၼ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ လၢႆၵုမ်ႇမႃးပိုင်ႈဢိင်ယူႇၸွမ်း ၸိူင်ႉၼင်ႇၶိူဝ်းၵူၼ်းလႂ်ၶိူဝ်း ၵူၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးဢေႇ ဢမ်ႇပေႉတူဝ် ၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၾိင်ႈငႄႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈမႃးပိုင်ႈဢိင် ယူႇၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈၸၢင်ႈမီး။ ႁူမ်ႈဝႃႈၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ၵႂၢမ်းယုမ်ႇယမ် ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် သေတႃႉပေႃးၾၢႆႇဢၼ်ၵူၼ်းၼမ်ၸႂ်ၵႂၢင်ႈႁပ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃ။

မိူဝ်ႈမႃးယူႇၸွမ်းယဝ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၶဝ် ႁူဝ်ၵႄႇၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉဝႆး မေႃၸႂ်ႉ တိုဝ်းၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵူၼ်းငဝ်ႈၸႃႇတိ ဢၼ်ယူႇမႃးဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၼ်ၼၼ်ႉ တေၸႂ်ႉၽႃးသႃၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉပဵၼ်လၵ်းသေ ၵပ်းသၢၼ်ၵၼ် ပႅၵ်ႉသမ်ႉလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ် ဢမ်ႇၸတ်ႉၸႅင်းၵေႃႈ ႁဵၼ်းႁူႉၾိုၵ်းၽူၼ် ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈတေၶဝ်ႈၸႂ်ၵၼ်လႆႈ တင်းၽႃးသႃ မိုဝ်းၶဝ်ႈၵႅမ်ၸွမ်း ပေႃးၼႂ်း ၵုမ်ႇၶဝ်ၼင်ႇၵၼ်တႄႉတေဢုပ်ႇၽႃးသႃၶဝ်တေႃႇၵၼ် မိူဝ်ႈႁိုင်တၢမ်ႁိုင်မႃး ၵူၼ်းပုတိ ဢၼ်မႃးယူႇၸွမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃမေႃလၢတ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႃးသႃၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်မႃး။

ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးၶိူဝ်းၵူၼ်းၵုမ်ႇလႂ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇဢမ်ႇပေႉတူဝ်ၸိုင် တေထုၵ်ႇတၢင်ႇၵုမ်ႇတၢင်ႇ ၸုမ်းဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်ၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးပေႉၵိၼ်လူလၢႆလႄႈႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ၵူႈသိင်ႇၵူႈယၢင်ႇ ႁိမ်ၸိင်း ပေႉပုၼ်ႈ ယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်း တေႃႇပေႃးႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ႁေႃႁိူၼ်းၸိူၼ်းတၢင်ႇ ႁူဝ်ႁႆႈၶႅင်းၼႃး ႁူမ်ႈပႃးဢွင်ႈပိုၼ်ႉတီႈယူႇသေ ၶိၼ်တဵၵ်းၽွင်းငမ်းႁႂ်ႈယူႇတႂ်ႈႁူမ်ႈငဝ်းၶဝ် မိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းတႃႉၶႅင်ႇသူႈလႆႈၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇပဵၼ်ၽုင်ပဵၼ်ၵုမ်ႇႁင်းၵွႆးလႆႈ။ ၸင်ႇဝႃႈလႆႈပၢႆႈႁႃသုၵ်ႉမူၼ်ႉၶဝ်ႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇၸွမ်းၼႂ်းၵုမ်ႇၶိူဝ်းၵူၼ်း ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ် ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ပႃးၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ထိုင်မႃးၵၢပ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်လူၺ်ႈထမ်းမၸၢတ်ႈ(သၽႃဝ)သေၼႂ်းလူၵ်ႈလူင်ၼႆႉ တိုၼ်းမီးၸုမ်း ႁိုဝ် ၵုမ်ႇ ႁိုဝ် ပုၵ်ႉၵူလ်း (ပုၵ်ႉၵလ)  ၽူႈၼမ်းဢၼ်မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈ မီးဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၼၼ်ႉ လူၺ်ႈမၵ်ႉၵၢၼ်လမ်ႇမၢၵ်ႇလေႃးၽသေ ၵၢၼ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ယႂ်ႇ ၶႂ်ႈပေႉပုၼ်ႈ ၶႂ်ႈယူႇၾၢႆႇၼိူဝ် ၶႂ်ႈလႆႈလၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇမီးမႃးၸႂ်ၵိတ်ႇၵႅပ်ႈၵေႃႈ တဵၵ်းတဵင်လူလၢႆ ၾၢႆႇႁႅင်းဢေႇ ၾၢႆႇဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ  ဢိင်ဢဝ်ႁဵတ်ႇၽူလ်တူဝ်ၵဝ်ႇပဵၼ်လၵ်း ဢမ်ႇမၵ်းမၢႆၼပ်ႉယမ်ႁဵတ်ႇၽူလ်ၾၢႆႇပိူၼ်ႈ လႄႈ ၼင်ႇႁၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇဝႃႈၼွၵ်ႇမိူင်းၼႂ်းမိူင်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်ႊလဵဝ် လႄႈၵေႃႇသိုၵ်း ပိုတ်ႇတိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူမ်ႉတၢႆပဵၼ်ၵွပ်ႇပဵၼ်ၵွင်။

ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းဢေႇမိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၶဝ်ႈသေႃႉတႂ်ႈႁူမ်ႈတႂ်ႈၽူၺ်း ပိူၼ်ႈ ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃး ပီႈၼွင်ႉၺႃတိမိတ်ႉသႁၢႆမုၵ်ႉၾုင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယႂ်ႇမႃႈၵႃႈသုင် မီးႁႅင်းမၢၵ်ႈယႂ်ႇမႃးၵေႃႈ  မီးၸႂ်ဝူၼ်ႉတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ မီးၸႂ်ၶႂ်ႈၽႄၸႅၵ်ႇဢဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဢၼ်ယၢမ်ႈပိုင်ႈသဝ်း မႃးၼၼ်ႉပဵၼ်ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇသေ ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇႁင်းၵွႆး ၸင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ၶတ်းယႅင်ႈႁိမ်ၵၼ် သၢင်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၵေႃႇဢဵၼ်ႁႅင်း ၾိုတ်ႇႁိမ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။

တူၼ်ႈမႆႉၺွင်ႇဢူမ်ဝတ်ႉၵျွင်း မိူၼ်ၼင်ႇၶႅၵ်ႇပေႉၸဝ်ႈႁိူၼ်း

ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၸႂ်လီၸႂ်ၵႂၢင်ႈၸႂ်ယၢဝ်း သုတ်ႉပၼ်ထွႆပၼ်ပေႃးၸမ်တူၵ်းပႅၼ်ႈပႄႈ ၵုမ်ႇဝႄႈၶၢႆႉပၼ်ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးတီႈယူႇ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ မိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ် မိူၼ်ၼင်ႇၼၼ် ၵဝ်ႁိမ်မႂ်းႁိမ် ၵဝ်ႇၸႅၵ်ႇမႂ်းထႅၵ်ႇ ယႅၵ်ႈဢဝ်ၵေႃႉပိတ်းၵေႃႉပွတ်း ၶႂ်ႈမူတ်းသဵင်ႈ တႃႇတႆးယူႇပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးလိူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်းၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း “ႁႄႈဝႃႈၼႆႉပဵၼ်မိူင်းတႆး ဝႃႇ ႁႃတူၺ်းၼႃႈတႆး ႁဝ်းၸိုင်ဢေႇ” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸိုဝ်ႈတႄႉ ႁဵၵ်ႈဝႃႈမိူင်းတႆး ပေႃးပဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈၸႄႈမိူင်း ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵေႃႈ မၢၼ်ႈယိပ်း ၵုမ်းၵမ်ၽွင်းငမ်း  ပေႃးၸွမ်းဝဵင်းဢွၼ်ႇဝဵင်းဢိတ်း ၸွမ်းဢိူင်ႇ မၢင်တီႈမၢင်တွၼ်ႈၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူၼ်းၶိူဝ်း ၼၼ်ႉၶိူဝ်းၼႆႉၽွင်းငမ်း မိူၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဢၼ်တႅၵ်ႇလၢႆးငႃး မိူၼ်လိၼ်ၼႂ်းၼႃးတႅၵ်ႇၶၢပ်ႇပဵၼ်ၽႅၼ်ႇ ပဵၼ်ၶႅပ်း တႅပ်းဝႅင်ႇပဵၼ် ၶွင်ၵဝ်ၶွင်မႂ်းၵႂႃႇသဵင်ႈ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈပဵၼ်ယူႇၸိူဝ်းၼႆႉၵူႈၵေႃႉၵေႃႈႁူႉလီ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉမိူၼ်ယူႇၼႂ်းပၢင်လွင်း  မိူဝ်ႈလဵဝ် ၽၢႆႉၼႂ်းမိုဝ်းႁဝ်းမီးသင် ၼႂ်းမိုဝ်းပိူၼ်ႈမီးသင် ပေႃးၸူၵ်းတူၺ်းၼႂ်းထွင်းသိူဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ငိုၼ်းတိုၼ်းႁဝ်းၵိုတ်းၵႃႈႁိုဝ် လိူဝ်ၵႃႈႁိုဝ်?  သုတ်းထၢႆႉ ၵိုတ်းလိူဝ်ၽႃးသႃၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးၵွႆးယဝ်ႉ ပေႃးမူတ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုတ်း လိူဝ်သင်ယဝ်ႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း