ၽဵတ်ႇႁၢႆႉလူင်လွၵ်ႇ လပ်ႉလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ

ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 7 – 8 လိူၼ်ၼႆႉ လွင်ႈယူႇ လွင်ႈၵိၼ် လွင်ႈၵႂႃႇလွင်ႈပၢႆ ၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆ ၶၼ်ငိုၼ်း ၶၼ်ၶမ်း ပဵၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈမူတ်း။ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၽႄႈ လၢမ်းၵမ်းထူၼ်ႈသၢမ် ၼႆႉ သမ်ႉ ၸိူဝ်းတၢႆၵေႃႈတၢႆ ၸိူဝ်းႁၢႆၵေႃႈႁၢႆ – ၸိူဝ်းႁူႉတၢႆၼၼ်ႉ ယင်းၸၢင်ႈႁႅၼ်းလူႇတၢၼ်းပၼ်၊ ၸိူဝ်းႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ တၢႆႁိုဝ်လိပ်းႁိုဝ် ၵႂႃႇမီးယူႇတီႈလႂ် ၸိူဝ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် ထုၵ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်ပၼ် လိူဝ်သေငဝ်ဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉတႃ လူၼ်ႉယမ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃတၢင်းသင်။

ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈတိုၵ်းတေႃးယူႇယၢမ်းလဵဝ် (1) တိုၵ်းတေႃး တႃႇပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၵႆယၢၼ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19၊ (2) တႃႇတိုၵ်းတေႃး ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢၼ်ယိုတ်းဢဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလူး —— ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ်။

ၵၢၼ်ၵူဝ် လွင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၼႆႉ လဵပ်ႈႁဵၼ်းသေ ႁႃလၢႆးႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇတူဝ်၊ သုၼ်ႇၼႃႈႁိူၼ်း၊ သုၼ်ႇဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ – ဢဝ်လၢႆး ၵႆႉလၢင်ႉမိုဝ်း လူၺ်ႈၼမ်ႉယႃလၢင်ႉမိုဝ်း၊ ပူၵ်ႉသူပ်း၊ ပူၵ်ႉၶူႈၼင်၊ ဢမ်ႇၵႂႃႇလႄႇၵႄႈၵူၼ်းၼမ်၊ ယိူၼ်ႉဝႆႉၵၢၼ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇၵၼ်၊ ၵိၼ်ပၼ်ၼမ်ႉၶိင်တႅၼ်းၼမ်ႉၵတ်း ၵေႃႈယင်းတေၵႆယၢၼ်လႆႈ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇပၢင်ၵွၼ် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉတႄႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၵူဝ်၊ ၸပ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ႁႄတၢႆ ၵေႃႈ ပေႉၸႂ်ယူႇ။ ဢၼ်ၵူဝ်ၼႆႉ ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်း၊ ၵူဝ်သိုၵ်းသေၸုမ်းၸုမ်း တီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉ ၵူဝ်မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်း ယေး လႄႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၼွၵ်ႈသေ လႆႈၵူဝ်ၽေး ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးပႃႈၼိူဝ် ၽေးသိုၵ်းၽေးသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်းတေႃး ၵၼ်ၵေႃႈလႆႈၵူဝ်ထႅင်ႈ။

တုမ်ႉတိူဝ်ႉလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၢႆးၸႂ်၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈပၢႆးတူဝ် – လႆႈၵူဝ် ယူႇဝၼ်းဝၼ်းၶိုၼ်းၶိုၼ်း။ ၼႃႇလိူဝ် ပၢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူဝ်ၶႄႇပူႇပၢတ်ႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းယၢမ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် မိူဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တုၵ်ႉယၢၵ်ႈမိူၼ်ၵၼ်။ ထုၵ်ႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈပၢႆးၸႂ် ပၢႆးတူဝ်၊ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၵႂႃႇ ထုၵ်ႇမွတ်ႇႁွႆးတိၼ် ႁၢႆလၢႆဝႆႉၵေႃႈမီးၼမ်။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵေႃ့ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တႄႇဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၾၢင့်သတိၵၼ်တႄ့တႄ့ ဢမ်ႇႁူ့ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ/ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် တေၶဝ်ႈတီ့၊ ၶဝ်ႈၺွပ်းၶၢဝ်းလႂ် တီႈလႂ် ဢမ်ႇႁူႉ။ ၼႂ်းသၢႆမၢႆ တႃႇတီႉၼၼ်ႉ ပႃးၸိုဝ်ႈၽႂ်ဝႆ့ ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉလႄႈ ဢၼ်လႆႈၵူဝ်တႄႉ တွၼ်ႈတႃႇ ပၢႆးၸႂ်လႄႈ ပၢႆးတူဝ်ၼၼ့်ယဝ့်။ ပၢႆးၸႂ်ၼၼ့် ၸႂ်ဢမ်ႇၼိမ် ၸႂ်ၵူဝ် ၸႂ်ႁႄ ၵူဝ်ၶဝ်တီ့ၺွပ်း မီးၸႂ်ၵူဝ်ယူႇသေႇ သေႇ ဢေႃႈ။ ပၢႆးတူဝ်သမ့် လႆႈငိူင်ႉဝႄႈ ၵူဝ်ၶဝ်တီႉ၊ ပေႃးၺႃးတီ့ၺွပ်းယဝ့် ၵူဝ်ပေႃႉထုပ့် ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ မႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆ့ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ်သမ့် ၸုမ်းၼႅဝ်းႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး တႃႇတိုၵ်းတေႃး ထွၼ်ႁၢၵ်ႈထွၼ်ႁူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈမႃးတူင့်ၼိုင် ထိုင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပႃးၸဵမ်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ လႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃ့ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇႁူ့ဝႃႈ သိုၵ်းၶဝ် ပလိၵ်ႈၶဝ် တေမႃးတွႆႇၽၵ်းတူ ၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်း မိူဝ်ႈလႂ် ဢၼ်ဝႃၼၼ့်ၵူၺ်းၶႃႈယဝ့်။ လႆႈၵူဝ်ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းယဝ့်ၶႃႈ ထိုင်ၸၼ့်မွၵ်ႈၼၼ့်ယဝ့်။ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် မၼ်းဢမ်ႇ မီးယဝ့်။ ယၢမ်းလဵဝ် မိူင်းႁဝ်းၼႆ့ မၼ်းဢမ်ႇမီးၶုၼ်မိူင်းယဝ့်။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၶုၼ်ၵေႃႈ မၢႆမီႈသုမ်ႇငမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးယဝ့်။ ဝၢႆး သေ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃး ဝၼ်းတီႈ 7 ၼၼ့်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႅၼ်းတူင့်ၼိုင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈသေ ၸွမ်းသွၵ်ႈတဝ် တီ့ၺွပ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇမႃးၶိူဝ်းယႂ်း ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆ့ ၼမ်လႄႈဢေႇ ၺႃးတီႈၵူႈဝၼ်းၶႃႈယဝ့်”- ဝႃႈၼႆ။

  ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ NUG သမ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တိူင်းသိုၵ်းမၢႆ 1 ၶဝ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇဝႃႈၼႆထႅင်ႈ လႄႈ မိူင်းတႆးၼႆ့ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇၵွၼ်ႇယဝ့် ဝႃႈၼႆ။

ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ႁိုၼ်းၵႃယၢင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “PDF ဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းပွတ်းတႂ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၽိုတ့် ၶဝ်ႈမႃး ပၵ်းသဝ်း တင်ႈတပ့်ယူႇသဝ်းၸွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းၵႄႈၵျွၵ့်မႄး၊ မိူင်းလူင်၊ တၢင်းထုင့်မိူင်းယေႃ ပွတ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆ့ ၵေႃႈမီးၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆ့ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ် ယိူဝ်ႇသိုၵ်းမႃးတိူဝ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7/9/2021 ပူၼ့်မႃးၼၼ့်ၵေႃႈ ယူႇတီႈၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၢင်ၸူဝ်ႈ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႇပၢင်လုၵ့် ၽိုၼ့် သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ပတ်းပိုၼ့်တူဝ်ႈမိူင်း ။ ဝၢႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉတိုၼ်ႇ ဢဝ် ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင်။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်၊ လွႆလႅမ်၊ ပၢင်လူင်၊ ၶူဝ်လမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ လဵပ်ႈပၼ်ႇၶိုၼ်ႈလူင်းယူႇတၢင်းဝၼ်း။ ၼႂ်းဝဵင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃး ပႅၵ်ႇလၢၵ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်။

ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်မီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းဝဵင်း။ ထိုင်တီႈမၢင်ဝဵင်း ဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်းၶိုၼ်းမိူဝ်ႈယၢမ်းယဵၼ်။

ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ -“ၸဵမ်မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသဵင်လူတ်ႉသဵင်ၵႃး သဵင်ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးသင်။ ႁိူၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႇယူႇႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်းၼိူဝ်ႁိူၼ်း။ ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းၼွၼ်းလၢင်ႈဢဝ်ၶႃႈယိုင်။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵူဝ်မီးသဵင်ၵွင်ႈ သဵင်မၢၵ်ႇ ဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။

မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၊ သႅၼ်ဝီ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ တူၼ်ႈတီး၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉ ၵူႈတီႈ၊ မၢင်တီႈ ၵူၼ်း မိူင်းပေႃးတူၵ်းၸႂ်။ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၸုမ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း PSDA ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တူဝ်ႈ တၼ်းတႃႇတိုၵ်းၽဵဝ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း။

ၸိူဝ်းပဵၼ်ဝဵင်းဢွၼ်ႇၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႃးၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူႉထိုင်လွင်ႈၼႆႉယူႇသေတႃႉ ဢဝ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ပဵၼ်ၼႃႈ တိူဝ်ႈသေ တင်ႈၸႂ်ႁူမ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ D-Day လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။

ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃ့ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၢႆးသေ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းတႃ ၸွမ်း သွၵ်ႈ ၸွမ်းၺွပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23 ၼႆ့ တီႈပွၵ့်သၼ်သၢႆးၼႆ့ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၺႃးၺွပ်း ပဵၼ်လၢႆ ၵေႃ့ ၶဝ်ထၢင်ႇဝႃႈ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း PDF ႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူ့ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႃႇၶီႈလဵၵ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီး သေ ဢိတ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်ၼၼ့် ၽူႈလၵ့်ၸၵ့်ၶုတ်ႈၵေႃႈၼမ် ရူတ့်ၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆ့ ႁၢႆတႃႇသေႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ႁၢႆယဝ့် ၵႂႃႇတိူင်ႇလၢတ်ႈတီႈ ႁူင်းပ လိၵ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတွၼ့်တီ့ၺွပ်းလႆႈ တူဝ်ၽူႈလၵ့်သေပွၵ်ႈ ၼႆယဝ့်။

“ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၼႆ့ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ့ ၵူၼ်းလၵ့်လိူင်ႇၼမ်၊ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢင်ဝၼ်းၵၢင်ၶိုၼ်း သင်ဢမ်ႇမီးၽႂ် ပႂ့်ႁိူၼ်းၼႆ တိုၼ်းမီးၶူဝ်းၶွင်ႁၢႆတႃႇသေႇ ဢမ်ႇမဵဝ်းၼိုင်ႈၵေႃႈမဵဝ်းၼိုင်ႈ။ တေႃႈၼင်ႇမီးၵူၼ်းယူႇႁိူၼ်း ယူႇ ဢမ်ႇၶတ်းသေႃးၽၵ်းတူႁူဝ့် ၵူၺ်း ၵမ့်ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶူဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ့် ႁၢႆၶႃႈယဝ့် ဢမ်ႇမဵဝ်းၼိုင်ႈၵေႃႈမဵဝ်းၼိုင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ရူတ့်ၶိူင်ႈၵႆ့ႁၢႆ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ့ ပဵၼ် ၸွမ်းႁွင်ႈၶၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆ့။ ရူတ့်ၶိူင်ႈသမ့် ပဵၼ်ရူတ့်မိူင်းထႆးၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၶီႇၵၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ့။ သင်ဝႃႈ ရူတ့်ႁၢႆၼႆၵေႃႈ လူဝ်ႇဝႆ့ၸႂ်သုမ်းၼၼ့်ၵူၺ်းယဝ့်။ ႁၼ်လၢႆၵေႃ့ယဝ့် ၵႂႃႇတိူင်ႇလၢတ်ႈတီႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတီ့လႆႈၶိုၼ်းသေပွၵ်ႈ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႈ ၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၽူႈလၵ့်ၸၵ့်ၶုတ်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ လိူင်ႈၽႄႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ့ၵူၺ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈ လိူင်ႇၽႄႈၼမ် မၢင်ဝဵင်းထိုင် တီႈယိပ်းၽႃ့၊ လႅဝ်း ၊ မႆ့သေ လမ်းၽၼ်းပေႃ့ထုပ့် ၊ ၸူၼ်လိပ်း တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ မီးမႃး ၼႆယဝ့်။

ၽူႈတူင့်ၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵဵင်းတုင် ၵေႃ့ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မႆႈၸႂ်ၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်းၶႃႈယဝ့် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့ ။ ၵူၼ်းၸူၼ်ၵူၼ်း လၵ့်ရူတ့်ၶိူင်ႈ ၵေႃႈၼမ် ။ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ့် 19 ၵေႃႈ ပဵၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။  ၼိုင်ႈဝၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 7-8 သိပ်းၵေႃ့။ ယဝ့်ၵေႃႈ ၸမ်ဢွၵ်ႇဝႃႇ ဢွၵ်ႇသႃ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈ ဢဝ်ၼမ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းပဵၼ်ၼႆ့ ၵႂႃႇၽႄႈလၢမ်းတၢင်းသၢႆဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ။  ၼႂ်းဝဵင်းၼႆ့ ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ႁႅင်းယဝ့် ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် ဢမ်ႇမီးသေဢိတ်းၼၼ့်ယဝ့်။ တၢင်းပဵၼ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်းပၼ်လႆႈ၊ ၽူႈလၵ့်ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄ့ၵင်ႈပၼ်လႆႈ   ၵူၼ်းမိူင်းတႄ့ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29/8/2021 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ့်ၵေႃႈ တီႈပွၵ်ႉ 5 ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃး ထုၵ်ႇ ၵူၼ်းၸူၼ် ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ လမ်းမႃးၸွမ်းတၢင်းလင် မၼ်းၼၢင်း 4 ၵေႃႉ ပေႃႉထုပ်ႉလၢၵ်ႈၸၼ် မၼ်းၼၢင်းလူင်းရူတ်ႉသေ ႁိမ်ဢဝ်ရူတ်ႉမၼ်း ၵႂႃႇ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/9/2021 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းပၢႆ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈ တီႈလၵ်းသဝ်ၾူၼ်း Mytel ဢၼ်ပၵ်းဝႆ့ ၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်း – ဝၢၼ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၶူဝ်မုင်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တီႈႁိမ်းၼၼ့် သမ့်မီးဝႆ့ ဝတ့်ၶမ်းလႅင်း မီးၵူၼ်းထဝ်ႈမႃးၼွၼ်းၵျွင်းၵမ်သိလ် ႁူဝ်ၵူၼ်း မွၵ်ႈ 60 ဢွၼ်ၵၼ် တူၵ်းၸႂ် တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ တူၵ်းၸႂ်ၸွမ်း။ 

ၸူဝ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းႁိမ်း 8 လိူၼ်ၼႆ့ တီ့ၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း/ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇၼႄ ၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ယွၼ့်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ့်လႆႈ ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇသေ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်း/ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မၢင်ၵေႃႈ ထိုင်တီႈ ပေႃးလႆႈပၢႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်းၵၼ် မၢင်ၵေႃႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ၵႂႃႇၸူးတၢင်း သိုၵ်းယၢင်း၊ သိုၵ်းၶၢင်၊ သိုၵ်းတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းသေ  ၵႂႃႇယိပ်းၵွင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် လုၵ့်ၽိုၼ့်ၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်။

“ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ မႃးၼပ့်တူၺ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ့်ၽိုၼ့် သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ့ တႃႇ 100 % ၼႆ့ ၼႂ်းၼၼ့် တႃႇ 60 % ဢွၼ် ၵၼ် ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၶႃႈယဝ့်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးမႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆး ယၢမ်း လဵဝ်ၼႆ့ လွင်ႈၼိမ်သဝ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် တေပႆႇပဵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ၊ တေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးသိုၵ်းၵၢင်မိူင်းယူႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်း တႆးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

သင်ဝႃႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း NUG ပႆႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈ တိုၵ့်ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ် ယူႇၸိုင် ပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ့် တေၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့ ၼႂ်း 7 တိူင်းလႄႈ 7 ၸႄႈမိူင်းၼႆ့ ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႆ တၢင်ႇၸႄႈမိူင်းတၢင်ႇတိူင်းၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း ၸုမ်း PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပႆႇပဵၼ်ႁႅင်းဝႃႈၼႆသေတႃ့ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈလႆႈ ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈ ပွတ်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

“ၶၢဝ်းတၢင်းၼႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆ ၽႂ်ဢမ်ႇဝႃႈလႆႈၶႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၵၢင်မိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈၵူဝ်မႆႈၸႂ် ယွၼ့်သိုၵ်း မၢၼ်ႈယဝ့်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သမ့်လႆႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပႃးထႅင်ႈ သိုၵ်းတႆးၼင်ႇၵၼ် သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼင်ႇၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ တၢင်းမူႇၸေႊ ၵျွၵ့်မႄး မိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆ့ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼိုင်ႈတီႈလႂ် ၼပ့်ႁူဝ်ႁဵင်း ၼႆ့ၼႃႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း တႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် မီးတီႈလႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈၵူဝ် သိုၵ်းတႆး သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်ပႃးထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တၢင်းပဵၼ်ပၼ်ႁႃလူင် ဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့ ၵေႃႈၼမ် တၢင်းပွတ်းၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း သိုၵ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ ၵူဝ်းၵၢင့် ၸိူဝ်းၼႆ့ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းၼပ့်ႁဵင်လႆႈပၢႆႈၽေး။ လိူဝ်ၼၼ့် သိုၵ်း RCSS တင်း SSPP, TNLA ၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ယူႇတၢင်း ပွတ်းၵျွၵ့်မႄး၊ မိူင်းၵိုင်၊ ၵေးသီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးထိုင်ႁူဝ်ႁဵင်။

ဢၼ်တပ်ႉၼႂ်းမိူင်း ၼင်ႇၵၼ်ယိုဝ်းၵၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇ ဝဵင်းလူင် သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ႈ၊ တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း၊ ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်း လူင်းႁိူၼ်း ထတ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၶႅၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇၵူႈဝၼ်း။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး/ၽူႈတၢင်လၢတ်ႈ ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ  ။

“လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် မၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ့်။ တၢင်းတူၼ်ႈတီး ဢွင်ႇပၢၼ်း ၵၢတ်ႇလေႃ့ ၸိူဝ်းၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆ့ တီ့ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူႈဝၼ်းၵူႈၶမ်ႈ ၼမ်လႄႈဢေႇ ဢၼ်ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ် ၼၼ့်။ လမ်းတီ့ထိုင်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ ၵေႃႈမီးဢေႃႈ။ ၽူႈလၵ့်ၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈလိူင်ႇၼမ် ပေႃးၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်သင်မႃး ဢမ်ႇႁူ့ဝႃႈတေၵႂႃႇတိူင်ႇလၢတ်ႈတီႈလႂ် တီႈၽႂ် ယွၼ့်မိူင်း ႁဝ်းၶႃႈၼႆ့ မၼ်းဢမ်ႇမီးၶုၼ်မိူင်းယဝ့်။ ယဝ့်ၵေႃႈ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်သုမ်ႇငမ်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ့်ၶႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆ့” –  

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 239 ဝၼ်း (1/2/2021 – 27/9/2021) ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ မီး 1136 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းထုၵ်ႇတီႉၵမ် တင်းမူတ်း 8504 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၺႃးတီႉယဵတ်ႈၶွၵ်ႈဝႆႉ 6850 ၵေႃႉ၊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃတီႉဝႆႉ 1989 ၵေႃႉ။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၺႃးတီႉ ႁိမ်း 100 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်တိုၵ်ႉထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉယူႇ 50 ၵေႃႉပၢႆ။