သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႇသၢင်ႈပူၵ်းပၵ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဢၼေႃႇယထႃႇ၊ ပယိၼ်ႉၼွင်ႇ လႄႈ ဢလွင်းမိၼ်းတယႃး 3 ပႃး ဝႆႉတီႈၵွင်းလွႆ တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၵၢတ်ႇၵဝ်ႇ လၢဝ်ႇၵၢႆး လႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ။
ပူၼ်ႉမႃး 2-3 ဝၼ်းၼႆႉ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယုၵ်ႉတၢင်ႇဝႆႉ၊ ဢိၵ်ႇပႃးတင်းၽူႈၵွၼ်းတိူင်း ရမၶ ၶဝ် ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈထိုင်ဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး သေ ယင်းၵႂႃႇတူၺ်းပႃးႁၢင်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း 3 ပႃး ဢၼ်တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈ ၼၼ်ႉယူႇ ၼႂ်းၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ႁၢင်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း 3 ပႃး ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈလၢဝ်ႇၵၢႆး ၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ယႂ်ႇလိူဝ်ႈ ႁၢင်ႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈ ၼႃႈၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး (ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008) ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမၢၼ်ႈမီးဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ သမ်ႉပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီးတီႈလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇလႄႈ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်လႄႈ ၾိင်ႈၶႄႇ ၵႂၢမ်းၶႄႇ သုမ်ႇငမ်းဝႆႉ။
တီႈၼႃႈလိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ပၢၼ်ၽူႈၼမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢူးၽိူင်ၵျႃးသိူင်း ၵုမ်းၵမ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈပႃးလႂ်မႃးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း လႄႈဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈမႃးသေပွၵ်ႈ။ ထိုင်ပီ 2009 တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၽွင်းငမ်းဝႆႉ။
ထိုင်ပီ 2015 မႃး သွင်ၾၢႆႇ ၶိုၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၢႆမီႈသိုၵ်း ၊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းဝႆႉ ႁၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီပၢႆ လႄႈလႆႈဝႃႈပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ဢွၵ်ႇမၢႆႈမီႈသိုၵ်းဝႆႉႁိုင်ၼၢၼ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈဝဵင်းၼိုင်ႈ။
