မၢႆတွင်း ဝၼ်း 2 ႁႃႈတူဝ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လၢႆလၢႆဝဵင်း ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵူႈတိူင်းလႄႈ ၵူႈၸႄႈမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် လုၵ်ႉ ႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း။
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/2/2021 ယိူင်းဢၢၼ်းၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် လၢႆလၢႆဝဵင်း ပိၵ်ႉဢိုတ်း ၵၢတ်ႇ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ၶၢႆတၢင်းၵိၼ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇၼိူဝ်တၢင်း သၢၼ်ၶတ်း ၼႄၵၢင်ၸႂ် တေႃႇသိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ႁႂ်ႈပၼ် တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၶိုၼ်းၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၊ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးဢၼ်ၺႃး သိုၵ်းလႄႈပလိၵ်ႈတီႉဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇ ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ၼမ်လိူဝ်ၵူႈဝၼ်း ၶႃႈဢေႃႈ မၢႆတွင်းဝၼ်း 2 ႁႃႈတူဝ်ၼႆႉသေ ၸဵမ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိၵ်ႉမူတ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးၼႄၵၢင်ၸႂ် လွင်ႈဝႃႈဢမ်ႇၵျူၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၶႃႈ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈ သိုၵ်းၵုမ်းၵမ်ၶႃႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇဢွၵ်ႇပႆတၢင်းသမ်ႉ ပႂ်ႉၸႅၵ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၶႃႈဢေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ ၼမ်တႄႉတႄႉၶႃႈ တၢင်းဝဵင်းယဝ်ႉၶႃႈလူး ”- ဝႃႈၼႆ။
တီႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၾၢႆႇ ၾႆးၾႃႉ၊ ၾၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၾၢႆးပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼမ် ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၊ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်၊ ၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ပိၵ်ႉႁိူၼ်းပိၵ်ႉႁၢၼ်ႉပိၵ်ႉၵၢတ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်တၢင်း ၼႄၵၢင်ၸႂ် မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈဝဵင်း ဢမ်ႇယွမ်းသႅၼ် ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ။
“တီႈၼမ်ႉၶမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼမ်တႄႉၶႃႈ။ ဢမ်ႇလႆႈသေႃႇ ဢမ်ႇလႆႈႁွင်ႉၽႂ်။ မီးၸႂ်ႁူႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေဢွၼ်ၵၼ်ထိုင်မႃးၼိူဝ်တၢင်းၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းၽွင်းငမ်း။ မၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇသေဢမ်ႇၵႃးၵူႈပၢႆးပၢႆးယင်းတေၸၢင်ႈတူၵ်းတႅမ်ႇလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈ။ တူၺ်းဢဝ်ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ၶႂ်ႈႁပ်ႉဢမ်ႇႁပ်ႉၵေႃႈၶဝ်တိုၼ်းႁဵတ်းလူင်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းတေဢမ်ႇလႆႈၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၼိူဝ်တၢင်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈမူႇၸေႊတႄႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈပွတ်းၼႂ်။ ၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ် ။
“တီႈမူႇၸေႊႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် မႅၼ်ႈၽွင်းမၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼႆႉ ၼမ်လိူဝ် ၵူႈဝၼ်း ပူၼ်ႉမႃး ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈၶႃႈ ဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇၾၢႆႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ၶႃႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈယူႇလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ပဵၼ်မိူင်းတီႊမူဝ်ႊၶရေႊ သီႊၶႃႈဢေႃႈ။ သၢၼ်ၶတ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသုမ်း လူႉၵွႆၶႃႈ”- ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႄၵၢင်ၸႂ် တီႈမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး မၢႆတွင်း 2 ႁႃႈတူဝ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ သႅၼ်ဝီ၊ တူၼ်ႈတီး၊ ၵဵင်းတုင် လႄႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ပၢင်လူင်၊ လွႆလႅမ်၊ ပၢင်လွင်း၊ သီႇသႅင်ႇ ဢိၵ်ႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်း လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်။
တွၼ်ႈဝၢႆးဝၼ်းသမ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ ဢိၵ်ႇလၢႆၸႄႈဝဵင်း လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇ ၼႄၵၢင်ၸႂ် ။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/2/2021 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၊ တီႉၺွပ်းၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉ ၊ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 22 ၼႆႉ မီးၶၢဝ်းတၢင်း 22 ဝၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇဝဵင်းလူင် ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၵူႈဝၼ်း။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၵူႈဝဵင်း။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းသဝ်ၼႆႉ ဢၼ်သိုၵ်းလႄႈပလိၵ်ႈတီႉၺွပ်းဝႆႉၵူၼ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇယွမ်း 700 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၼႆ ၸုမ်း AAPP-B ဢၼ်တူၺ်းလူလုမ်းလႃးၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼင်ႇၼႆ။
မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉဝၢႆးလင်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃတႂ်ႈမိုဝ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မီး 3 ပွၵ်ႈပႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 1962 ၼၼ်ႉ ၼေႇဝိၼ်းဢွၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ၊ မိူဝ်ႈပီ 1988 သမ်ႉ ပဵၼ်ဢူးသေႃးမွင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ၊ တၢၼ်းသူၺ်ႇ ၵုမ်းၵမ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး တေႃႇထိုင် ပီ 2010။ ထိုင်မႃး ပီ 2021 ၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ဢွၼ်ဢဝ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇထႅင်ႈ ။
