ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မိူင်းသၼ်လွႆၼႆႉ တိုဝ်ႉတၢင်းႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ၺႃ တိုၵ်ႉမီးဢႄႇႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းဢၢၼ်ႇလႆႈတႅမ်ႈလႆႈ တိုၵ်ႉမီးဢႄႇ။ တီႈဢၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉ သုၼ်ႇလႆႈလႄႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈပဵင်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တၵ်းလႆႈယုၵ်ႉမုၼ်းပၢႆးပၺ်ၺႃပိုၼ်ႉတီႈ။ လုင်းၸၢႆးလူင် ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 3 ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ မီးယိူင်းဢၢၼ်း တေသိူဝ်ႇတၢင်း ပၢႆးပၺ်ၺႃပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းသႅင်ၽူး ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်လုင်းၸၢႆးလူင် ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ႁဵတ်းသင်လႄႈ လုင်းၸၢႆးလူင် ယူႇတီႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD သေ ၶဝ်ႈၶေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ၶႃႈႁဝ်းထုၵ်ႇၸႂ်မူႇပိူင် သဵၼ်ႈတၢင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် လႄႈဢေႃႈ။ မူႇပိူင်ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ယဝ်ႉလူး။ မၼ်းပဵၼ်ဢဝ်ၸႄႈမိူင်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်လႄႈ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈၸႂ်ဢၼ်ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။တေၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇတီႈလႂ်ၶႃႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈတေမႃးၼႆႉ။
တွပ်ႇ။ ။ပဵၼ်တီႈယူႇၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 3 ။ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း 5 ၸႄႈဝဵင်းမိူၼ်ၼင်ႇ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းယွင်း၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ ။
ထၢမ်။ ။ဢၼ်တီႈလုင်းၸၢႆးလူင်တေၶဝ်ႈၶဵင်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ ပဵၼ်ၽွင်းၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ-19 လႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းႁႃသဵင်ၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈမၢင်ပိုၼ်ႉတီႈသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းယုမ်ႇယမ် တၢင်ႇပႃႇတီႇ၊ ပေႃးဝႃႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ။ တၢင်ႇဢၼ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ။
ထၢမ်။ ။ပေႃးဢွင်ႇပေႉသေထိုင်ၵႂႃႇၼႂ်းသၽႃး တေၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ပၼ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ၼႆႉပဵၼ်ၶႂၢၵ်ႇၼၢမ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႄႈ ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး လွင်ႈၼႆႉဢွၼ်တၢင်းၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ ၶုတ်းၶမ်း ၼမ်လႄႈ ၽေးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵေႃႈ လႆႈဝႃႈၼမ်။ ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉၶႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ ၶႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈဢေႃႈ။ ၶူင်းၵၢၼ်မၢင်ဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈလႄႈ ထုၵ်ႇလီသၢၼ်ၶတ်း။ ပေႃးဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇပိုၼ်ႉတီႈ တႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းတႄႉတႄႉၼႆတႄႉႁဝ်းၶႃႈတေဢမ်ႇသၢၼ်ၶတ်း။
ထၢမ်။ ။ပေႃးလုင်းၸၢႆးလူင်ႁဝ်းဢွင်ႇပေႉသေ လႆႈထိုင်ၵႂႃႇၼႂ်းသၽႃးၸိုင် တေႁဵတ်းသင်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶႃႈလႃႇ။
တွပ်ႇ။ ။ပေႃးမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၶႃႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း ယွၼ်ႉသင်လႄႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼႆ မၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉဢမ်ႇသူင် ႁဵၼ်း/ဢၢၼ်ႇ လိၵ်ႈလၢႆး။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမိူင်းသၼ်လွႆႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်း ယဝ်ႉၶႃႈ။ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ၵၢၼ်မိူင်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶႃႈၶႂ်ႈႈႁဵတ်းလွင်ႈပၢႆးပၺ်ၺႃႇပၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈပၢႆးပၺ်ၺႃၼႆႉ တေၶႆႈမူၼ်ႉမႄး ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃၸၼ်ႉသုင် ဢၼ်ၵူၼ်းၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၵူႈၵေႃႉႁဵၼ်းယဝ်ႉယဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁဵတ်းပၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ ပိူင်ဢၼ်ဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼၼ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ပၢႆးပၺ်ၺႃ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသမ်ႉၶႃႈလူး။ ႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ ၸိူင်ႉၵူႈၵေႃႉႁူႉၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈၼႃႇ။ ပဵၼ်ပၢႆးပၺ်ၺႃ တႃႇဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ ဢၢၼ်ႇဢူမ်သူပ်းသေတွပ်ႇ။ ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇမီးပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ ဢမ်ႇမေႃဝူၼ်ႉသၢင်ႈ ။ မၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်ၵႃႉၵူၼ်း၊ ပၼ်ႁႃပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၵေႃႈမီးၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉၶႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ လွင်ႈၼႆႉၶႃႈၶႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈတႄႉတႄႉၶႃႈ။ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တေႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇ ၼင်ႇၵႃႈ ယိုၼ်းထိုင်ၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ ၶႃႈဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတေၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ၼမ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။
တွပ်ႇ။ ။ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆတႄႉ ပၢႆးပၺ်ၺႃၼႆႉ ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် ၊ မၼ်းလူဝ်ႇတႄႉတႄႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉသင်ၼႆတႃႇၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇတင်းၼွၵ်ႈမိူင်း၊ တႃႇပွင်ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးပၺ်ၺႃ ဢမ်ႇလႆႈၶႃႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ထုၵ်ႇလီၶဝ်ႈႁူမ်ႈထႅမ်ႁႅင်းပွင်သၢင်ႈမိူင်းသေၵမ်းၼႆၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆဢေႃႈ။
ထၢမ်။ ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းတႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆႉ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း လၢတ်ႈထႅင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ ။
တွပ်ႇ။ ။ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ႁဝ်းၼိုင်ႈၶႅပ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်လႄႈ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၶႅၼ်းတေႃႈၵႂႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းမႄး ပၼ် ၼႂ်းဝၼ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉသေၵမ်းၶႃႈ။ ၸႂ်ႉလွၵ်ႈလၢႆးဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ၶိတ်ႇတႅမ်ႈသႂ်ႇႁႂ်ႈမႅၼ်ႈလွၵ်းလၢႆးၼင်ႇဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼေၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ သႂ်ႇပၼ်သေၵမ်းၶႃႈ။
ၶွပ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၼမ်ၶႃႈဢေႃႈတီႈတွပ်ႇလၢတ်ႈပၼ်လူၺ်ႈၸႂ်ယႂ်ႇၸႂ်ယၢဝ်း။