ၼမ်ႉထူမ်ႈဝၢၼ်ႈထူမ်ႈႁိူၼ်း ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူး သုၸၼ်ႇတီႇ – လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်

ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊမႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်လၢႆၵမ်း၊ ၵမ်းၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထူမ်ႈပႃး ႁိူၼ်းမေႃယႃၼၢင်းလႃႈ ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူး သုၸၼ်ႇတီႇ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်တင်းဝၢၼ်ႈ။

ၶမ်ႈဝႃးတဵင်ႈၶိုၼ်းၼႆႉ ၾူၼ်တႄႇတူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈၼႆႉ 03/10/2020 ၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 3 မူင်း ၼမ်ႉလၢႆႇမိူင်ၶမ်း၊ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ လေႃးလိၼ်ႁိၼ်သၢႆး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းလုပ်ႇၶဝ်ႈထူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်သေမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃး တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။

မေႃယႃၼၢင်းလႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူး သုၸၼ်ႇတီႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ-“ၼမ်ႉမႃးပွၵ်ႈၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းၵွၼ်ႇ၊ သမ်ႉမႃးၶၢဝ်းပိူၼ်ႈၼွၼ်းယဵၼ်၊ သင်မႃးၵၢင်ၼႂ် ယင်းၶႅၼ်းယူႇ၊ မႃးႁႅင်းမႃးဝႆးၼႃႇၶႃႈ မေႃးႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ပုၼ်ႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းၶႃႈ ၶဝ်ၼႆႉဢမ်ႇၽႅဝ်။ မိူၼ်မိူဝ်ႉၼႆႉတႄႉ ၽႅဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈၼွၼ်းပုၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ယႃႈယႃၶႃႈၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈပႃး၊ တီႈႁိူၼ်းၶႃႈၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃးပဵၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ/ၵႃး ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းႁေႃၼႂ်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်ဢွၵ်ႇသေပိူင် ၸဵမ်ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း၊ ၸၢၵ်ႈၾႆး၊ ၶိူင်ႈတတ်းယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈမူတ်း” ဝႃႈၼႆ။

ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းမီး 59 ႁိူၼ်း၊ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမီး 300 ပၢႆ။ ၽေးၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼွင်းလုပ်ႇ ထူမ်ႈဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်သုတ်း မီး 16 လင်၊ ပဵၼ်ႁိူၼ်း ၸိူဝ်းယူႇၸမ် တိတ်းၸပ်းၾင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၶမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ထူမ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်း ယူႇပေႃး ဢမ်ႇလႆႈၼႆႉသမ်ႉ မီး 5 ႁိူၼ်း၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းၶုမ်ႉ/ဝၢင်းႁိူၼ်း၊ ၼႂ်းသိုင်ႇၾႆး လႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ တႃႇတေႁုင်ၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၽၵ်း ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ၊ တႃႇတေသၵ်ႉၶူဝ်းလွႆးလဵင်း ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ၊ ႁွင်ႉၼမ်ႉႁွင်ႈသူမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉမူတ်း ၼႆယဝ်ႉ။  

“ၼမ်ႉမႃးပွၵ်ႈၼႆႉ မႃးၶၢဝ်းပိူၼ်ႈၼွၼ်းယဵၼ်၊ သင်မႃးၵၢင်ၼႂ်တႄႉတေၶႅၼ်းယူႇ။ ၵႃးၶႃႈႁဝ်းၼႆႉ ၶီႇၵူမ်ႇ ပေႃးတေထူမ်ႈမၢၵ်ႇလေႃႉမၼ်းမူတ်းယဝ်ႉ၊ ဢဝ်ဢွၵ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၼမ်ႉ ၵူၺ်းတႄႉတေ ၶႅၼ်းယူႇ၊ မၼ်းသမ်ႉမီးပႃးၶီႈၵူမ်ႇ။ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼမ်ႉလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈ သေတႃႉ လိၼ်ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈသၢႆးတဵမ်ဝႆႉယူႇၼႂ်းႁွင်ႈႁိူၼ်း”- မေႃယႃၼၢင်းလႃႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။

မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼမ်ႉၼွင်း 24/09/2020 ၼၼ်ႉ ၶူဝ်ၼမ်ႉၶမ်း ႁၵ်းပုတ်းပင်းပႅတ်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၵႃးတေႃႉတၢင်ႇၶၢႆၼမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ထိုင် ၼႃးႁႆးလူင်။ မိူဝ်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ဝၼ်းႁႅၵ်ႈၵူၺ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းထူပ်းၽေးၶဝ် တိုၵ်ႉယွၼ်းၵိၼ်ပီႈၼွင်ႉတၢင်ႇႁိူၼ်းလႆႈယူႇ၊ ပေႃးသိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတႄႉ တေတူၵ်းၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးၼုမ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “ၼမ်ႉမႃးၵမ်းၼႆႉ ၶႅၼ်းၶိုၵ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ၼိုင်ႈမူင်းၼၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းႁႅင်းသေ ႁိူတ်ႇၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ထိုင်သၢမ်မူင်းမႃးၵေႃႈမႃးၽႅဝ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉသုမ်းၼမ်ဢေႃႈ၊ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ယူႇၼႂ်းႁေႃၼႂ်းႁိူၼ်း ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈသွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ 3 ပုၼ်ႈတေလႆႈ 1 ပုၼ်ႈ၊ မၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးဝႆးႁႅင်းၼႃႇ မၼ်းဢမ်ႇတၼ်းဢဝ်သင်၊ ယွၼ်ႉဢဝ်ႁႄႈဢဝ်ၶမ်းသေပဵၼ်ၼမ်ႉၶုၼ်ႇၶီႈလိၼ်လႅင်ဢေႃႈ။ ၶူဝ်ၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ႁဵတ်းယႃႇဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉပတ်ႉၵႂႃႇထႅင်ႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းရူတ်ႉၵႃးၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းဢုတ်ႇသွင်ၸၼ်ႉ မေႃယႃၼၢင်းလႃႈ (ၼၢင်းၵွင်တိပ်ႉ)၊ ႁိူၼ်းဢုတ်ႇၸၼ်ႉလဵဝ် ႁိူၼ်းၸၢႆးလႃၵႅဝ်ႈ ၼၢင်းတိပ်ႉ၊ ႁိူၼ်းၸၢႆးလႅင်း ၼၢင်းဝၼ်းမႃး။ ဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈ ထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းႁွင်ႈၼွၼ်း ယူႇဢမ်ႇလႆႈပဵၼ် ႁိူၼ်းၸၢႆးၼွႆႉ ၼၢင်းသႅင်ႁုင်၊ ႁိူၼ်းၼွႆႉၸၢႆး ၼၢင်းၼွႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈထိုင်ၼႃႈႁိူၼ်း ပႆႇၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်း- ၼႆယဝ်ႉ။

တင်ႈတႄႇၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်း 10 ဢၼ် ပၢႆ ၶဝ်ႈၶုတ်းၶမ်း တီႈသၼ်လွႆၶမ်း ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆၼႆႉ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ၺႃးၽေးၼမ်ႉလုပ်ႇ ထူမ်ႈမႃးၵူႈပီ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။

ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈမိူဝ်ႈ 24/09/2020 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ယွၼ်းၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ယူႇ၊ ယူႇတီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပႆႇသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်သင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ 03/10/2020 ၸုမ်း NLD တင်း ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်မႃးတူၺ်းသေ ဝႃႈတေပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႆႉ ၸူဝ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်း ၶဝ်မႃးၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉ ၶၢဝ်းၾူၼ် မႃး ပေႃးၾူၼ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းၸိုင် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉၶမ်း ထုၵ်ႇၼမ်ႉ လုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ မႃးၵူႈပီ၊ တင်းၼမ်ႉတင်းလိၼ်ႁိၼ်တင်းသၢႆးမႃးၸွမ်းၵၼ် ပႃးတင်းပုတ်းမႆႉ ပုတ်းတွၵ်ႇ။ ဝၢႆးၼမ်ႉလုပ်ႇ ၼွင်းပူၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူၺ်လိၼ်ၶူၺ်သၢႆး ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈၵိုတ်းၶၢင်ႉ ၶမ်ဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈငိူင်ႉၶၢႆႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ် ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းမႃး။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ မႃးၶုတ်းၶမ်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႆႉ လႆႈမႃး 10 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ ၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် တင်းၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တၢင်ႇလိၵ်ႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းမႃး လၢႆလၢႆၵမ်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉလုင်းၸၢႆးသၢမ် ၺႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈမိူင်ၶမ်းၼၼ်ႉ ယိုဝ်းတၢႆ ။

မေႃယႃၼၢင်းလႃႈၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် သၢၼ်မိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ ဢၼ်လူႉသုမ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉဢမ်ႇသုတ်ႈဢမ်ႇႁူၼ်လႄႈ မိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉသူး သူႉၸၼ်ႇတီႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းယင်ႉသေဢမ်ႇၵႃး သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း မႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ။

ဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2010 လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လႆႈႁပ်ႉတႅင်ႇပဵၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ႁိၼ်ႁႄႈ လႄႈ ပႃႇမႆႉ ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး လူင်းထိုင် ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း သေ မွၵ်ႇလၢတ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ တေႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းၶမ်း ၵိုတ်းၵၢၼ်တင်းသဵင်ႈ၊ တေမႄးပၼ် တူင်ႈၼႃး ႁႂ်ႈပေႃး ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶိုၼ်း ၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။