Saturday, October 12, 2024

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆႉၸွင်ႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တေၵွပ်ႇၵူႈလႆႈၶိုၼ်း တီႈၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း

Must read

မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2010 ၼၼ်ႉ ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၵျေႃႇဢူင်း ၶဝ်ႈၶႅင်ႇ ဢွင်ႇပေႉ ၼႂ်းၶဵတ်ႇသဵင် ဝဵင်း ၼမ်ႉၶမ်းသေ လႆႈၵႂႃႇပဵၼ် ၵႅမ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇ ႁူင်းႁႅမ်းလႄႈၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ ပီ 2015 ၶဝ်ႈၶႅင်ႇမႃးယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇဢွင်ႇပေႉမႃး။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ  2020 ၵွပ်ႈသင်ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးၵျေႃႇဢူင်း သမ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈၶႅင်ႇ၊ သမ်ႉႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းသင်ဝႆႉ ၼႂ်းပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇဝႆႉ၊  ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ ၸၢႆးၵျေႃႇဢူင်း မီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းၵၢၼ်မိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2020 ၼႆႉ ၸွင်ႇပႃႇတီႇ သိူဝ်ၽိူၵ်ႇ  တေဢွင်ႇပေႉလႆႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – ၸၢႆးၽွၼ်းလီ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇ တွင်ႈထၢမ်ဝႆႉဢေႃႈ။

Photo:by SNDP (N.K) ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊၸၢႆးၵျေႃႇဢူင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း

ထၢမ်ငဝ်းလၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2020 ၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၾၢင်ႁၢင်ႈႁုပ်ႈႁုပ်ႈႁူမ်ႈႁူမ်ႈ ၸွင်ႇယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ တေပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇၶႃႈႁႃႉ?

- Subscription -

တွပ်ႇ-မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈယုမ်ႇယမ်တေပေႉၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈႁဝ်းလူင်းသူၼ်းတုမ်ၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈ သပ်းလႅင်းၼႄသေ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈလႆႈႁူႉပွင်ႇမႃး။ ႁဝ်းလူင်းယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ 58 ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းတူၺ်းမၢင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်သိူဝ်ဝႆႉ၊ ၶိုၼ်းမႃးပဵၼ်သိူဝ်ၽိူၵ်ႇၶိုၼ်းၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ၊ တႃႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ သၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆးမၼ်းၶႅမ်ႉ/ လီသေမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း၊ လီသေမိူဝ်ႈပီ 2015 ၶႃႈဢေႃႈ။

ထၢမ် ၵွပ်ႈသင် သမ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈၶႅင်ႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၵမ်းၼႆႉၶႃႈလႃႇ?

တွပ်ႇ – ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2020 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၶႃႈႁဝ်း ဢမ်ႇလူင်းၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉ၊ ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ပေႃႇလသီႇပႃႇတီႇမီးဝႆႉဝႃႈ ပၼ်တီႈၼင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းပႃႇတီႇ ၼမ်ၼမ် ၼႆလႄႈ ငိူင်ႉလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈပၼ် ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၶိုၼ်ႈမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းဢေႃႈ။

ထၢမ် ပေႃးၼႆ တေႃႈလဵဝ် သမ်ႉႁပ်ႉၼႃႈတီႈ တၼ်းႁဵင်းသင် ၼႂ်းပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇဝႆႉၶႃႈ?

ႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းဝႆႉပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ တီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉတိတ်ႉပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး (SNDP) ႁိုဝ် ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

ထၢမ်-တေႃႈလဵဝ် ပႃႇတီႇသိူဝ်ႇၽိူၵ်ႇ တႄႇႁႃသဵင်ယဝ်ႉၶႃႈႁ?

ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ တႄႇလူင်းႁႃသဵင်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 18/09/2020 ၼႆႉဢေႃႈ။

ထၢမ်ၵၢပ်ႈပၢၼ်မိူင်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ၵၢပ်ႈၵႃႇလတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ၊ သမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽႄႈလၢမ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ၊ ၵၢၼ်လူင်းသူၼ်းတုမ်ႁႃသဵင်ၼႆႉ မီးလွင်ႈငၢႆႈလူမ် မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?

တွပ်ႇ-လွင်ႈၼႆႉတႄႉႁၢမ်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၢင်တီႈ မၢင်ပွၵ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ဝၢၼ်ႈယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁဵတ်း 2 တီႈ၊ ယႃႇႁႂ်ႈမၼ်းပူၼ်ႉ 50 ၵေႃႉ၊ မၢင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉမၼ်းၶႂ်ႈမီး 100 ပၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈႁဵတ်း 2 တီႈ၊ ၼိုင်ႈတီႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းယႃႇႁႂ်ႈမၼ်းပူၼ်ႉ 50 ၵေႃႉ လႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း။

ထၢမ် ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၶႃး?

တွပ်ႇ-ၼမ်ႉယႃလၢင်ႉမိုဝ်းဝႃႇ၊ ၽႃႈတူမ်းသူပ်းဝႃႇ ၸိူဝ်ႇၼႆႉႁဝ်းသိုဝ်ႉဝႆႉၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ ဢၢၼ်ႇတိူၵ်ႈမၼ်း၊ ပႃးၵႂႃႇသေၵႂႃႇၸႅၵ်ႇပၼ်တမ်းပၼ် ၵူႈၵေႃႉ။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ၵၢၼ်လူင်းသူၼ်းတုမ်ႁႃသဵင်ၼႆႉ ႁဝ်းလူင်းၵႂႃႇ ၺႃးႁူဝ်ပွၵ်ႉႁူဝ်ၽၢႆႇဢွၼ်တၢင်း၊ ၵႂႃႇၺႃးၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သမ်ႉတေၶိုၼ်း မီးထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တေၶိုၼ်ႈႁိူၼ်း လူင်းႁိူၼ်း သွၼ်လၢႆးတွတ်ႈၶႅပ်း (သႂ်ႇၶႅပ်းမႄး)။ ဢၼ်ႁဝ်းလူင်းသူၼ်း တုမ်ႁႃသဵင် ၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ သွၼ်ပၼ်လၢႆးတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၵေႃႈမီးမႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူဝ်ဢမ်ႇမႃးလႆႈၵူႈႁိူၼ်းၵူႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ တေၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်းၼႆႉၵေႃႈတေမီးၶႃႈ။

ထၢမ်သင်ဝႃႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ပေႉပၢင်လိူင်ႈတင်ႈမႃး ပေႃးၼႆၸိုင် ဢၼ်ယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉ တေႁဵတ်းပၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တီႈၵူၼ်းမိူင်း ဢီႈသင် ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၽွင်ႈၶႃႈ?

တွပ်ႇ-လွင်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း လူဝ်ႇသင်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေႁဵတ်းပၼ် ၵႃႈၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈ။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေၸွႆႈပၼ် လွင်ႈတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ၶဝ်၊ ႁႂ်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၶဝ်ပေႃးတိူဝ်းမႃး။ ၾၢႆႇၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈတေပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၵႂႃႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်း။ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီး လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေႁဵတ်းၶႃႈ၊ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈႁဵတ်းမႃးတႃႇသေႇၶႃႈ။

ထၢမ်ဢဝ်ၵၢၼ်ႉသုမ်းမိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ သေ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လႆႈတွၼ်ႈသွၼ်သင်ၽွင်ႈၶႃႈ?

တွပ်ႇ-ႁဝ်းလႆႈတွၼ်ႈသွၼ်ၼႆႉ ပေႃးတႆးႁဝ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ် ပိူၼ်ႈၵိၼ်ၵႂႃႇၶႃႈၼႃႇ။ ပေႃးတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆ တႆးႁဝ်းတေၵၢၼ်ႉပိူၼ်ႈ သုမ်းပိူၼ်ႈ လႆႈတွၼ်ႈသွၼ်ဢၼ်ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ တႆးႁဝ်းမႃးၽိတ်းၵၼ်သေ ၵၢၼ်ႉသုမ်းၵႂႃႇတင်းသွင်ၸုမ်း ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႉ။

ထၢမ်မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2010 ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈသေ လႆႈမႃးပဵၼ် ၵႅမ် ၽွင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၶႃႈၼေႃႈ –  မိူဝ်ႈၼၼ်ႉလႆႈႁဵတ်းသင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၊ ဢၼ်ၼႄၼမ်ႉၼႄ တူဝ်လႆႈၶႃႈ?

တွပ်ႇ-ယူႇတီႈ ပဵၼ်ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်းလႄႈၵၢၼ်တွင်ႈတဵဝ်းသေ လႆႈဢွၼ်ၵူၼ်းတွင်ႈတဵဝ်း ႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃးတီႈမူႇၸေႊ၊ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉ/ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉဢမ်ႇၽႅဝ်လႆႈ။ ဢၼ်လႆႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းမႃး ဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်မၼ်း မိူဝ်ႈၶႄႇၶဝ်မႃးယိုတ်း/သိမ်းတီႈလိၼ် တီႈမၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ၊ မႃးသိမ်းတီႈလိၼ်ၵႂႃႇ 40 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ၶႄႇၶဝ်ပႃးၵွင်ႈပႃးၵၢင်ႇ ဢဝ်တုင်းၸၢတ်ႈ/ ၸွမ်ပိဝ်မႃးပၵ်း၊ မႃးပၵ်းလၵ်းတူၼ်ႈမႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁဝ်းတီႈၼမ်ႉၶမ်း လႆႈသိုပ်ႇၾူၼ်ႊၵႂႃႇၸူးတီႈ ၵႅမ်ၽွင်းလူင်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ တၢမ်တူဝ်ၶႃႈၵေႃႈၵႂႃႇၸူး ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢူးၸူဝ်းမွင်ႇ၊ ၵႂႃႇၶႆႈၼႄမၼ်း လွင်ႈၶႄႇမႃးႁဵတ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၸိူင်ႉၼႆ။

လွင်ႈၼႆႉ မၼ်းၵေႃႈတၢင်ၼႃႈၶႃႈ သိုပ်ႇၾူၼ်ႊၵႂႃႇၸူး ၸဝ်ႈဢွင်ႇမျၢတ်ႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး၊ ယူႇတီႈၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး လူင်းမႃးၶပ်းၶိုင်ၸတ်းၵၢၼ်ပၼ်၊ မၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၶႄႇမႃးသိမ်း (ပၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈ၊ ပၵ်းလၵ်းတူၼ်ႈမႆႉ)ဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၵဵပ်းပႅတ်ႈမူတ်းမူတ်း၊ ပေႃးမီးပၼ်ႁႃမႃးဝၢႆးလင် ႁဝ်းတေၵႄႈလိတ်ႈ၊ ၼႆႉၵေႃႈလႆႈၸွႆႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးဢၼ်လူင်မၼ်း။

ဢၼ်ဢွင်ႇမၼ်းၵေႃႈမီးၼမ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ်မေႃယႃတႆးႁဝ်း သမ်ႉပေႃးတေလႆႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈ တွပ်ႇလိၵ်ႈ။ ႁဝ်းသမ်ႉမိုတ်ႈၵၼ်တင်း ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ပၢႆးယူႇလီသေ သိုပ်ႇၾူၼ်ႊၸူး တုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ပေႃးၶဝ်တွပ်ႇလိၵ်ႈ ႁႂ်ႈလႆႈဢွင်ႇၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလႆႈၸွႆႈမႃး။ ပေႃးၶဝ်လႆႈပဵၼ်မေႃယႃမႃးယဝ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈၵႂႃႇတူၵ်းတီႈလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈလႆႈၸွႆႈမႃးၼမ်ယူႇၶႃႈ။

ထၢမ် – ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၶႂ်ႈ ၾၢၵ်ႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။

ပိူဝ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉမိူင်းၼမ်ႉၶမ်းတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇမေႃဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်၊ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်၊ ပေႃးႁဝ်းတႅၵ်ႇယၢႆႈၵၼ်တႄႉ ႁဝ်းတေသုမ်းပိူၼ်ႈ။ ႁႂ်ႈဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်ၼႆႉ ၵူႈဝဵင်းၶႃႈဢေႃႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်းၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ႁႂ်ႈတႆးႁဝ်းဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပႃႇတီႇဢၼ်လဵဝ်၊ ပေႃးဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၵေႃႈ လမ်ၼမ်ႉယၵ်းမိုဝ်းၵၼ်၊ ႁူမ်ႈႁွမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်း ၵႂႃႇမိူဝ်ႈၼႃႈ ၶႂ်ႈသင်ႇၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ။

ဢေႃႈၶႃႈယိၼ်းၸူမ်းၶႃႈ

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း