ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပူဝ်ႇမူၼ်း မၢၼ်ႈပၢင်ႇ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းယူႇတၢင်းႁွင်ႇ၊ ၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်ႉယၢၼ်း၊ ၶၢၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႉ ႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 12 ဝၼ်း။
ဝၼ်းတီႈ 7/9/2020 ၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းသေ ပေႃး ဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼိုင်ႈၵေႃႉ ပေႃးဝၢၼ်ႈယႂ်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ 2 ၵေႃႉ ၊ တူဝ်ပူႇၵႄႇ ဝၢၼ်ႈလႂ်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ သူင်ႇမွပ်ႈပၼ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 27/08/2020 တင်ႈတႄႇၵၢင်ၼႂ်ယၢမ်း 10 မူင်း တေႃႇထိုင်ဝၢႆး ဝၼ်းၼၼ်ႉ ပျီႇတုၸိတ်ႉ မၼ်ႈပၢင်ႇ ပၢႆးမိူင်း လုင်းသၢင်ႇလဵၵ်ႉ (တပ်ႉၽႄ 6 ၊ ၼွင်မူဝ်) ၶၢၼ်းႁွင်ႉဢဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵႅင်၊ ဢိူင်ႇၼႃးၼိဝ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သေ ၶၢၼ်းႁွင်ႉ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇဝႆႉ။
ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇဝႆႉတီႈ လုမ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ပၢႆးမိူင်း လုင်းသၢင်ႇလဵၵ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းတေၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ၊ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈတေလႆႈပွႆႇမႃး ႁဵတ်းသိုၵ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ၊ ပေႃးဝၢၼ်ႈယႂ်ႇတေ လႆႈမႃးသွင် ၵေႃႉ။ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 07/09/2020 ၼႆႉ ႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်တူဝ်ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ တီႈႁိူၼ်းၵဝ်ၶႃႈ၊ ဢၼ် ႁဝ်းၵဵပ်း သိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတေဢဝ်ၵႂႃႇ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သင် တေဢဝ်ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၼႂ်းမူႇၸုမ်း ႁဝ်းၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။
ၵႃႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းယူႇႁိူၼ်း၊ ပဵၼ်သိုၵ်းၶၢဝ်းယၢဝ်း ၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈပီၼႆႉ တီႈပၢင်ၵုမ် လၢတ်ႈထႅင်ႈလၢႆးမႂ်ႇဝႃႈ- ပေႃးႁဵတ်းသိုၵ်းတဵမ်ၼိုင်ႈပီယဝ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်း ယူႇႁိူၼ်းၵေႃႈလႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းမႃးပုတ်ႈ၊ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈ ၶႅၼ်းလီ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၵဵပ်းႁဵတ်းသိုၵ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် ၵူၼ်း သႅၼ်းပၢၼ် ဢႃႇယု 18 ပီတေႃႇထိုင် 50 ပီ – ၼႆယဝ်ႉ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵႅင် ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “တီႈပၢင်ၵုမ် ၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇမႃးပၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ႁၢၼ်ႉတေႃႇလိူၼ်ၵဝ်ႈလွင်ႈ 5 ၶမ်ႈၼႆႉ တေလႆႈ မႃးမွပ်ႈပၼ် တီႈႁိူၼ်း လုင်းသၢင်ႇလဵၵ်ႉ၊ တင်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇတင်းပူႇၵႄႇ တေလႆႈမႃးၸွမ်းၵၼ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶႃႈဢေႃႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇ၊ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇတွၵ်းၸိုဝ်ႈသဵင်မႃးဝႃႈ ၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႉၼႆႉ လုၵ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼႆႉ။ လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉၼိုင်ႈၵေႃႉ၊ ပေႃးဝၢၼ်ႈယႂ်ႇသွင်ၵေႃႉၼႆၵူၺ်း။ မၢင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၵႂႃႇ” ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈ တီႈလုမ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် တၢင်ႉယၢၼ်းဝႆႉ၊ ယူႇတီႈ လုမ်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်တၢင်ႉယၢၼ်းၵေႃႈ ႁပ်ႉဝႆႉဝႃႈ တေၶိုင်ၵၢၼ်ပၼ်ၼႆ လႆႈႁူႉၸွမ်းၼင်ႇၼႆ။
ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈထႅင်ႇဝႃႈ – “ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ် ပေႃးၶိုၼ်းၸၢင်ႈၵၼ်ၵေႃႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 14-15 သႅၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ 14-15 သႅၼ်ၼႆႉ ပေႃးဝႃႈၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပီၵူၺ်းၼႆ ပေႃးဝႃႈလၢႆပီမႃး မၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်း လိူဝ်ႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇဢွၼ်ႇႁဝ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ၼင်ႇၼႆ။
ၵၢၼ်ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ ဢိူင်ႇမိူင်းၵႅင်မီး 13 ဝၢၼ်ႈသေတႃႉ ၵဵပ်းတႃႇ 11 ဝၢၼ်ႈၵူၺ်း၊ ဢၼ်ၵိုတ်း 2 ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈဢေႃႈ လႄႈ ဝၢၼ်ႈလွႆဝဵင်း။ သွင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼမ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးၼိဝ်ႉသမ်ႉ မီး 7 ဝၢၼ်ႈ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 3 ဢၼ် ၶဝ်ႈပႃးဝဵင်းတၢင်းယၢၼ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ – “ ဢၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ မႃးၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉ တေဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသင်တႄႉတႄႉၼႆ ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉ။ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းလၢတ်ႈၶၢင်းပွင်ႉဝႃႈ ပၢႆလိူဝ်လႆႈမႆႈၸႂ်ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉယဝ်ႉ သမ်ႉမႃးလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉထႅင်ႈ ။ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸႂ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တေယူႇၾၢႆႇၵူၼ်းမိူင်းသေတုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇလီတဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉ ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပၢၼ်မၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉႁႂ်ႈလႆႈလူတ်းယွမ်းပၼ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းသေၵမ်း” – ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ မၢၼ်ႈပၢင်ႇ ၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႇ ၸုမ်းလွႆမေႃႇ MTA ဢၼ်ၶုၼ်သႃႇဢွၼ်ႁူဝ် ဝၢင်းၵွင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1996 ။ ပၵ်းသဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလႄႈ လႆႈၸိုဝ်ႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉ ယၢၼ်း၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ပဵၼ် ပူဝ်ႇမူၼ်း၊ ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ် တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ယမၶ (လႃႈသဵဝ်ႈ)။ မၢၼ်ႈပၢင်ႇၼႆႉ ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇလွႆဝေႃး ယၢၼ်ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းမွၵ်ႈ 50 လၵ်း။ ဢိူင်ႇမိူင်းၵႅင် တင်းဢိူင်ႇၼႃးၼိဝ်ႉ ယူႇၾၢႆႇၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း၊ ဢိူင်ႇမိူင်းၵႅင် ယၢၼ်တၢင်ႉယၢၼ်းမွၵ်ႈ 12 လၵ်း၊ ဢိူင်ႇၼႃးၼိဝ်ႉ ယၢၼ်မွၵ်ႈ 16 လၵ်း-ၼႆယဝ်ႉ။
