သဵင်ၸိူဝ်းၶဝ် ၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ လႄႈ ၼူၵ်ႉယုင်း

ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2020 ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းလုၵ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 8 ဝၼ်း တေမႃးၼႆႉ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း (ႁိုဝ်) ဢမဵဝ်းတႃးတီႇမူဝ်ႇၵရေႇၸီႇဢၽွႆႉၶျူၵ်ႉ – NLD  ဢၼ်ပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႆႉ ဝၢင်းၽႅၼ်ဝႆႉတေၶဝ်ႈၶႅင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး 156 တီႈ/ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်း 156 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပႃးၸိုဝ်ႈၸၢႆး/ၼၢင်း ၼမ်းၼႃႈ ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈပဵၼ်တႆး မီး 46 ၵေႃႉ။ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (ႁိုဝ်) ပျီႇထွင်ႇ ၸူႉၵျၢၼ်ႉၶၢႆႇယေးၼိၼ်ႉၽုၼ်ႉၽျူဝ်းယေးပႃတီႇ USDP ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉသမ်ႉ တေၶဝ်ႈၶႅင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး 151 တီႈၼင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပႃးၸိုဝ်ႈ ၸၢႆး/ၼၢင်း ၼမ်းၼႃႈ ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်တႆး ၼၼ်ႉမီး 54 ၵေႃႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၸိူဝ်းၶဝ် မီးၸိူင်ႉႁိုဝ်? ။

ၶဝ်ႈၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ တႃႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ

ၸၢႆးၸူဝ်းဝိၼ်း ၼေႃႇတႅၼ်းၽွင်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 1 ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (USDP) ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼင်ႇႁိုဝ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း တေဢမ်ႇလႆႈၼႃႈလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းတေၶတ်းၸႂ်ၸွႆႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ပေႃးတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉ၊ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉၵေႃႈ တၢင်တူဝ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်” – ဝႃႈၼႆ။

ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈမီးယူႇၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်းႁၼ်တႄႉ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တႃႇတေပဵၼ်လႆႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးပႃႇတီႇသွင်ဢၼ်ၵူၺ်း။ တၢင်းပႃႇတီႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၵတ်ႉၵူၼ်းၶႅၼ်ႇယူႇၼမ်ယဝ်ႉ၊ ၶႃႈႁဝ်းၸင်ႇပုတ်ႈႁၢင်ႈတၢင်တူဝ် ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶဝ်ႈၶေႉၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ် ပႃႇတီႇလူင်၊ သင်ဝႃႈလႆႈပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းၵႂႃႇၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း တေဢမ်ႇလႆႈၼႃႈလဵၵ်ႉၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းတေၶတ်းၸႂ်ၸွႆႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ပေႃးတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉ၊ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉၵေႃႈ တၢင်တူဝ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်။

ပေႃးလိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ပေႉ ဢမ်ႇပေႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းႁဵတ်းတႃႇပီႈ ၼွင်ႉတႆး ႁဝ်းၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈပေႉလိူၵ်ႈတင်ႈမႃးတႄႉ ၸွမ်းၼင်ႇပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းပွတ်းၼႆႉ မီးပၼ်ႁႃလွင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼၼ်ႉ ၵႃႈၼင်ႇၶႃႈႁဝ်းပေႉလႆႈ ဝႃႈလႆႈပွင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ တေၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်းႁဵတ်းသၢင်ႈပၼ်။ ပေႃးၶႃႈႁဝ်း ဢမ်ႇပေႉလႆႈၵေႃႈ တေတၢင်ႇထိုင်ပႃႇတီႇလူင်ႁဝ်း ငဝ်ႈငုၼ်းလူင်ႁဝ်းသေ ၸွႆႈထႅမ်ၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ် ၵႂႃႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။

ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပႃႇတီႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

ၸၢႆးႁွမ်ၼွႆႉ ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (USDP) ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ 1 ၵဵင်းတုင်လၢတ်ႈဝႃႈ – “ပႃႇတီႇႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပႃႇတီႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ပျီႇထွင်ႇၸု) ဢေႃႈ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ။ ၶႃႈမႃးၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတီႈသၢင်ႇသီႈၼႆႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈၸွႆႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေၸွႆႈလႆႈၼမ်လိူဝ် ပႃႇတီႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။

ၶႃႈႁဝ်းမႃးၶဝ်ႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇမၢၼ်ႈၶႃႈ၊ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈႁဝ်းမီး 135 ၶိူဝ်း၊ ၶိူဝ်းယႂ်ႇမီး 8 ၶိူဝ်း၊ မၼ်းပႃးၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈၶိူဝ်း ၵူႈၵေႃႉ၊ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ တႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဢၼ်လဵဝ်။ မၼ်းပဵၼ်ပႃႇတီႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ပျီႇထွင်ႇၸု) ၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈ ၶႃႈမႃးၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတီႈသၢင်ႇသီႈၼႆႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈၸွႆႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းၸွႆႈလႆႈၼမ်လိူဝ် ပႃႇတီႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႃႈႁဝ်းလူင်းၵႂႃႇၼႆႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေပေႉလိူၵ်ႈတင်ႈ ယူႇၶႃႈ။

မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁူႉ ထၢင်ႇဝႃႈပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ ပဵၼ်ပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႃႈႁဝ်းလႆႈ လူင်းသပ်းလႅင်းၼႄၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉဝႃႈ ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ၊ မၼ်းပဵၼ်ပႃႇတီႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်၊  မၼ်းမိူၼ်တင်းပႃႇတီႇတႆးႁဝ်း၊ ၶႃႈႁဝ်းၵေႃႈၵႂႃႇလႆႈသဵင်ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပိူၼ်ႈၵေႃႈယုမ်ႇယမ် ၼပ်ႉထိုဝ်ၶႃႈႁဝ်း။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈၸွႆႈဝႆႉတီႈၵူၼ်းမိူင်း မီးၼမ်ၼႃႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ လိူၵ်ႈတင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၶႃႈႁဝ်းတေပေႉယူႇ မၼ်ႈၸႂ်ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးဝႃႈပေႉလိူၵ်ႈတင်ႈမႃးၼႆ ထီႉၼိုင်ႈၼႆႉ တေႁဵတ်းပၼ်တႃႇၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တီႈမိူင်းၵဵင်းတုင် ႁဝ်းဢွၼ်တၢင်း၊ ထီႉသွင် တႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇတၢင်းၵႄႈၶႆၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶႃႈႁဝ်းတေၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵႂႃႇယူႇၶႃႈ။

ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်တူဝ်တႆး တၢင်တူဝ် ၵူၼ်းမိူင်း —-

ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ၼေႃႇၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈမၢႆ (1) လၢင်းၶိူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “ပႃႇတီႇဢၼ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေပဵၼ်ပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းႁဝ်း ပေႉၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်လႆႈ” – ဝႃႈၼႆ။

ၵၢၼ်ပႃႇတီႇၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ဢွင်ႈတီႈၵႃႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တႆးႁဝ်းၼႆႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးၼမ်ၼမ် လူဝ်ႇလႆႈတီႈယူႇၼမ်ၼမ်၊ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းၶဝ်ၼမ်ၼမ် ဢၼ်ႁဝ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းၶႂ်ႈသၢင်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေဢမ်ႇထိုင်တီႈမၼ်းလႆႈ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉႁဝ်းယူႇၼႂ်းပႃႇတီႇတႆး ၵူၼ်းၶဝ် ၶေႉၶႅင်ႇမၼ်းၵေႃႈ မၼ်းမီးယူႇယဝ်ႉ၊ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းတႆးႁဝ်းၵႂႃႇႁိမ်ၵၼ် ၽိုတ်ႉၵၼ်ယူႇထႅင်ႈၵူၺ်း။ ပိူၼ်ႈမႃးယူႇတီႈ မိူင်းႁဝ်း ပေႃးႁဝ်းမေႃၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇ ပွင်ႇဝႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၼႆႉ မၼ်းတေၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇၼမ်” ဝႃႈၼႆ။

ႁဝ်းလူဝ်ႇလႆႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ပိူင်ဢၼ်ႁဝ်းၵႂႃႇၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပိူင် 2008 ၊ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈပိူင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၾႅတ်ႊၻရႄႊ။ ၼႂ်းပိူင် 2008 ၼၼ်ႉ မၼ်းတႅမ်ႈဝႆႉတႅၵ်ႇလႅင်းလီယဝ်ႉ ပႃႇတီႇလႂ်ပေႉၼမ်ၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႆႈ။ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶိုၼ်း တႃႇတေမီးဢႃႇၼႃႇသေ မႃးၸွႆႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႂ်ႈၸွႆႈယူႇၵေႃႈ မၼ်းတေယၢပ်ႇ။ ပႃႇတီႇဢၼ်ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တေပဵၼ်ပႃႇတီႇမၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႃႇတီႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၼႆႉ တႅၼ်းၽွင်းႁဝ်း ပေႉၵႂႃႇၼႆၵေႃႈ တႅၼ်းၽွင်းတႆးႁဝ်းၼႆႉၵမ်ႈၼမ် ၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းသၽႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈၼႂ်းသၽႃးၵေႃႈ မၼ်းမီးပိူင်မၼ်းတင်းၼမ်။

သမ်ႉထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၵၢၼ်တႅၼ်းၽွင်းၼႆႉ ၸႄႈဝဵင်းလႂ်ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ မၵ်းမၼ်ႈပၼ် 3 ၵေႃႉ၊ ႁဝ်းဢမ်ႇ တၢင်တူဝ်တႆးတၢင်ႇမိူင်း၊ ႁဝ်းတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်တူဝ်တႆး။ တၢင်တူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈမၢၼ်ႈ၊ ၵလႃး၊ ၶႄႇ၊ တီႈဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႉလႂ်ပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတူၺ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉမူတ်းမူတ်း၊ မၼ်းၸႅၵ်ႇၽႄတူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တႅၼ်းၽွင်းၼႆႉ မၼ်းမီးၼႃႈတီႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၵူၺ်း၊ ပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းၼၼ် ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် မုၼ်းလႅင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မၼ်းတေဢမ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈလႆႈ။

ၽႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ယူႇတီႈလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ မၼ်းပဵၼ်တႆးယူႇတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း။ တူၺ်းသၢင်ႇသီႈ ယူႇတီႈလၢင်းၶိူဝ်း ၵေႃႈ ပဵၼ်တႆးယူႇၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ပေႃးၶဝ်ဢမ်ႇယူႇဝႆႉၵေႃႈ မၢၼ်ႈတေမႃးယူႇၵူၺ်း၊ မၼ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီယူႇ။ တီႈၼူၵ်ႉယုင်းၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ် ပေႃးဝႃႈတႆးႁဝ်းဢမ်ႇယူႇ ပေႃးမၢၼ်ႈမႃးယူႇၼႆၵေႃႈ ပေႃးမၢၼ်ႈပေႉ သမ်ႉပဵၼ်တႅၼ်းၽွင်းမၢၼ်ႈ၊ တႃႇတႆးႁဝ်းတေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈသင်။

သမ်ႉထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ ႁဝ်းလၢတ်ႈလွင်ႈၾႅတ်ႊၻရႄႊ ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်း ဢမ်ႇမေႃဢဝ်တီႈၼင်ႈမၼ်းဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ၾႅတ်ႊၻရႄႊမႃးယဝ်ႉ ႁဝ်းလူင်းၶေႉၶႅင်ႇ ၵေႃႈမၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ တႅၼ်းၽွင်းၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းတေယူႇယၢဝ်းလႆႈၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ မၼ်းလူဝ်ႇပူၵ်းပွင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတိၵ်းတိၵ်း၊ ပေႃးပူၵ်းပွင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝႆႉၼႆတႄႉ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းလိူၵ်ႈတင်ႈၾႅတ်ႊၻရႄႊၵေႃႈ ၽႂ်မႃးလူင်းမႂ်ႇၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းလိူၵ်ႈၵူၼ်းၵဝ်ႇ တိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း၊ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ပိူင်တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ- ဝႃႈၼႆ။