ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး မၵ်းမၢႆ ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး

ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၵ်းမၢႆ ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး။

ဝၼ်းတီႈ 16/6/2020 ၼႆႉ ယူႇတီႈၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (Committee for Shan State Unity – CSSU) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၵ်းမၢႆ ဝၼ်း 16 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး။ ၼင်ႇႁိုဝ် ပိုၼ်းႁၢႆႉၸႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်လူလၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ-ၼႆယဝ်ႉ။

ၸၢႆးသႅင်မုၵ်ႉ ၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႉႁဝ်းၶႃႈမႃး ပူၼ်ႉမႃး 23 ပီၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉလႄႈသင်၊ ၵူၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်တေသိုပ်ႇမႃးထႅင်ႈတၢင်းလင် ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေသိုပ်ႇႁူႉၸၵ်းပိုၼ်း ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈဢၼ်လႆႈလူႉႁၢႆ တၢႆၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ မွင်ၸႂ်ၸွမ်း၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လွင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၼႃႈ ၸဵဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းလိၵ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ ၸိူဝ်းမီးသုၼ်ႇလႆႈၸတ်းပွင်ႁင်ၶေႃ တီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတူဝ်ၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်း ႁူမ်ႈသၢၼ်မိုဝ်းၵၼ် ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈမႃးသေတႃႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၾၢင်ႁၢင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်မီးသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်း။ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ ပဵၼ်သိုၵ်းပဵၼ်သိူဝ်ၵၢင်မိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 60-70 ပီပၢႆ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း ၺႃးၸၢၵ်ႇသိုၵ်းၸၢၵ်ႇသိူဝ်မႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူင်းတႆး ဢၼ်ပဵၼ်ၸႄႈမိူင်းႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈပီ 1996-1997 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ထုၵ်ႇသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လူလၢႆၶႃႈတၢႆ လိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈ မူၺ်ႉႁၢၵ်ႈမူၺ်ႉတေႃ မႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်း 11 ၸႄႈဝဵင်း မူႇဝၢၼ်ႈ 1,400 ဝၢၼ်ႈလႄႈ ႁူမ်ႈၵူၼ်း 4 သႅၼ်ပၢႆ ထုၵ်ႇလိုပ်ႈႁေႃႈ ၶၢႆႉဝၢၼ်ႈ ၶၢႆသူၼ်၊ ၼၢင်းယိင်း 600 ပၢႆ ထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ ဝၼ်းဢၼ်လီမွင်ၸႂ်သေပိူၼ်ႈတႄႉ မိူဝ်ႈပီ 1997 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸၢႆးယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 56 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ (တီႈႁိမ်း တၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ 27 ၵေႃႉ၊ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် 29 ၵေႃႉ)။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽဝ်ၵိုၵ်းလေႃႉ/ ဝူဝ်း တၢင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်ပီ 96 -97 ၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼပ်ႉသႅၼ် လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇ ယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈၽၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၽၢတ်ႇမိူင်း ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်းငၢၼ်း ယူႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီမွင်ၸႂ်ၶေႃးၶူမ် ၵိုၵ်းပိုၼ်းမိူင်းတႆး တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းယိင်းၼွင်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁႅၼ်းလူႇႁႅၼ်းတၢၼ်းပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းသိူဝ် ၽွင်းၼၼ်ႉ။ ႁဵတ်းပၼ်ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း။ ဝၼ်းတီႈ 16 ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၼင်ႇႁိုဝ် ပိုၼ်းႁၢႆႉၸႃႉၸိူင်ႉၼႆ တေဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈထႅင်ႈၼၼ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိုင်ႈတႆးလႆႈၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉၶွပ်ႈထိုင်သေ ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်တၢင်းလီၵုသူလ် သူင်ႇထိုင်ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆလၢႆဝဵင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ တူၼ်ႈတီး၊ မူႇၸေႈ၊ ၵႃလိ၊ သီႇပေႃႉ၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈၸတ်းပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်း ပၼ် ။

ၸၢႆးလဵၵ်းၵူၼ်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်တႆးႁဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလူင်လိုမ်း ပဵၼ်ဝၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းႁဝ်းဝၼ်းၼိုင်ႈၶႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆၵူၼ်းၼုမ်ႇမူႇၸေႊႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁဵတ်းပင်လူႇတၢၼ်းသေ သူင်ႇၵုသူလ်ထိုင် ၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ မိူဝ်ႈပီ 96-97 ၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ၵွပ်ႈၼၼ် ႁႂ်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၸဵဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် ႁူႉႁၼ်ပိုၼ်း၊ သုၵ်ႈလၢင်ႉၼီႈပိုၼ်းသေ ႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶုၵ်းထူပ်း မွင်ၸႂ်ၸွမ်း ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းယေး ၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ ၵိုၵ်းၵပ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆး တင်းလၢႆၼၼ်ႉ ၸင်ႇလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၵ်းမၢႆ ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ဝႃႈၼႆ။