ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ပၢင်ပွႆးၶူၼ်ႉၶႆႈ/ တႅမ်ႈတွပ်ႇ လိၵ်ႈ ၼႂ်းပီၵေႃးၸႃႇ 1382 ၼီႈၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 29/4/2020 ယူႇတီႈငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင်သင်ႇၶႃႇ ၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပွင်ႇလႅင်း ထိုင်သြႃႇၸဝ်ႈ၊ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ၊ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၵူႈဝၢၼ်ႈ/ မိူင်း၊ ၵူႈၵၢၼ်ႇၵူႈၵျွင်း ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 ၼႆႉ လၢမ်းၽႄႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လွင်ႈပၢင်ပွႆးၶူၼ်ႉၶႆႈ/ တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင် လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸႃႇရၼ သင်ၶ ဝႃၸၵ ပၼ်တိတ ၵျွင်းပိတၵၢတ်ႈ ပၢင်လူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတႄႉ ႁူႉတိုၼ်းမီးဢိတ်းဢွတ်းယဝ်ႉၼေႃႈ ။ ၸဝ်ႈသၢင်ႇၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈၵေႃႈ သုမ်းၵႂႃႇၼိုင်ႈပီၼၼ်ႉၼႃႇ။ ဢၼ်တေတိူဝ်ႉတႄႉတႄႉၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တွပ်ႇတႃႇ ၸၼ်ႉၶူးသွၼ်ၼၼ်ႉၼႃႇ၊ ထမ်မႃၸရိယ ၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၵွပ်ႈသင်ၼႆ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းသမ်ႉတွပ်ႇၽႂ်ႇတွပ်ႇမၼ်းဢမ်ႇလႆႈလူး။ ၵူႈပီပီၼႆႉ ဢၼ်မႃးတွပ်ႇတီႈပၢင်လူင်ၼႆႉ မီးယူႇ 1,000 ပၢႆ ” – ဝႃႈၼႆ။
ၵူႈပီ ပၢင်ႁူမ်ႈၵၼ်တွပ်ႇလိၵ်ႈတီႈဝတ်ႉၵျွင်းပိတၵၢတ်ႈပၢင်လူင်ၼႆႉ ၸတ်းလိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈ 8 ၶမ်ႈထိုင်လိူၼ်လပ်း ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၼ်ႉၶူး ၼၼ်ႉတႄႉ တွပ်ႇၵႂႃႇႁင်းၽႂ်မၼ်းတီႈ ၵျွင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
“မိူၼ်ၼင်ႇႁဝ်းတႄႉ ၵျွင်းမူၺ်ႇတေႃႇ ထၢတ်ႈတေႃႇ ပိတၵၢတ်ႈ ၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းတွပ်ႇၸူးဢဝ်ၼႂ်းၵျွင်းႁဝ်းသေ ပၼ်ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်ဢိူဝ်ႈ။ တၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈႁဵတ်းၼၼ်လႆႈယူႇ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢၼ်မႃးႁူမ်ႈၵၼ် တၢင်းပၢင်လူင် သေတွပ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၼမ်လႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆမိူၼ်ၼင်ႇ ၵုၼ်ႁိင်း၊ ၶူဝ်လမ်၊ ၵဵင်းတွင်း၊မိူင်းၼၢႆး၊ လၢင်းၶိူဝ်း ၊မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူင်းၵိုင် ၊လၢႆးၶႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ႁဵတ်းႁင်းၶဝ် ႁဵတ်းယဝ်ႉမူတ်းယဝ်ႉလူး။ ဢၼ်ၵိုတ်းၼႆႉ ၵိုတ်းၼႄႇပၢင်လူင် ၼႆႉၵူၺ်း။ ”
ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ “ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈသၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆး ၵၢပ်ႈရေႃးၵႃႇၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 သေ ပၢင်ပွႆးၶူၼ်ႉၶႆႈ/ တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈပရိယတ်ႉတိသတ်ႉထမ်ႇမပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင် ထူၼ်ႈထိုင်ၵမ်း (62) ပွၵ်ႈ ပီ 1382 ၼီႈၼႆႉ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉယဝ်ႉၼႆ ယူႇတီႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆးသြႃႇလႄႈ တၵ်ႉၵႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ် တႅပ်းတတ်းသေ ပွင်ႇလႅင်းထိုင်သြႃႇၸဝ်ႈ၊ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ၊ တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး ၵူႈဝၢၼ်ႈ/ မိူင်း၊ ၵူႈၵၢၼ်ႇၵူႈၵျွင်း ” ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မီးၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉ 150 ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ ယူႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၾၢႆႇ လဵၼ်ႈႁႅင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ ၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်းထမ်း ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၵမ်ႈၼမ် လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ တိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ။ ပႆႇႁပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ၶဝ်ႈႁဵၼ်းသွၼ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈၶူး ၵုလိသ ၾၢႆႇယိပ်းငိုၼ်း လုမ်းသင်ႇၶႃႇ ၸိုင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တီႈတိူၵ်ႈသွၼ်လိၵ်ႈ ၵျွင်းထမ်ႇမူဝ်းတယ ၵဵင်းတုင်ၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၸဝ်ႈၶဝ် ပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 ၵွၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ တၢင်း ပဵၼ်ၼႆႉႁၢႆယဝ်ႉ ၸင်ႇတေႁပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၶဝ် မႃးႁဵၼ်းလိၵ်ႈ။ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းပိူၼ်ႈပႆႇပိုတ်ႇတၢင်း၊ ပႆႇပိုတ်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉသေ ပႆႇႁပ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်” ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢိုတ်းႁဵၼ်းဝႆႉလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ႁႂ်ႈၶဝ်ယူႇဝႆႉတီႈၵျွင်းၽႂ် ၵျွင်းမၼ်းၵွၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ႁၢႆယဝ်ႉ လီၶိုၼ်ႈ မႃးယဝ်ႉ ၸင်ႇတေပွင်ႇလႅင်းပၼ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈသြႃႇ ဝိၸႃႇရၼ ၵျွင်းပိတၵၢတ်ႈပၢင်လူင် တိုၵ်းသူၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉဢမ်ႇလႆႈတွပ်ႇသေတႃႉ ၶတ်းၸႂ်ဝႆႉထႃႈတႃႇပီႈၼႃႈပီလိုၼ်း တေလႆႈတွပ်ႇယူႇ။ ႁႂ်ႈပွင်ႇၸိူင်ႉၼႆသေ ယႃႇပေၶျေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵႂႃႇၽႂ်မၼ်းၵွၼ်ႇ ၸူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးမၼ်းပႆႇလီၼႆႉ ” – ဝႃႈၼႆ။
တေႃႈလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 တင်းမူတ်းမီး 7 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပွတ်းႁွင်ႇ 2 ၵေႃႉ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း 2 ၵေႃႉလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း 3 ၵေႃႉ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉသမ်ႉ ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် တင်းမူတ်းမီးၵႂႃႇ 3,220,970 ၵေႃႉ၊ တၢႆ 228,251 ၵေႃႉလႄႈ ယႃၶႅၼ်း 1,001,933 ၵေႃႉ ယူႇတီႈ Worldometers.info ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ။
