မိူင်းၶႄႇပိၵ်ႉၽၵ်းတူမိူင်းၵူႈႁူး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၶၢႆၸူးၶႄႇ

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇ ဢိုတ်းပႅတ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈမၢၼ်ႈၼွင်ၽၢႆ – ၵွင်းၼွင် တီႈၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈႁဵဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸဝ်ႈသူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ(ၶဝ်ႈၶႄႇ) ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉသူင်ႇၶၢႆၸူးတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇသေ ဢွၼ်ၵၼ် ႁူပ်ႉလွင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လူႉသုမ်းတင်းၼမ်လၢႆ။

ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ဢေႊပိူဝ်ႊ 2020 ၼႆႉမႃး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇ ၸီႉသင်ႇဢိုတ်းပႅတ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တီႈမၢၼ်ႈၼွင်ၽၢႆ – ၵွင်း ၼွင် တီႈၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈႁဵဝ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်း ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်း လွင်ႈတေတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၶၢႆၸူးမိူင်းၶႄႇ ဢွၼ်ၵၼ်လူႉသုမ်းတင်းၼမ်လၢႆ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢင်ၵေႃႉ ထိုင်တီႈ ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ထွၵ်ႇလူင်းၼႂ်းၼမ်ႉမၢဝ်းပႅတ်ႈၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးႁိၼ်လဵၵ်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇထုင်ႉႁူၺ်ႈလီႈ မူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တႄႇဢဝ် တီႈမူႇၸေႊႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁပ်ႉႁူႉမီး ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 မႃးၼႆၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈဢိုတ်းတၢင်းၶဝ်ႈၵမ်း လဵဝ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၽၵ်းယိူဝ်ႈလၢင်းၶဵဝ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတၢင်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ် ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ႁဝ်း ၸိူဝ်းတေတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းမိူင်းၶႄႇ လႆႈၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ တင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 29 ၼႆႉ ထူဝ်ႈတေႃႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢၼ်ၶမ်ဝႆႉ တေမီး 50-60 လမ်း ၊ ပူၼ်ႉမႃး 2 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလုၵ်ႉတၢင်းၼႆႉၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 500 လမ်းၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပႆႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢဝ်တၢင်းပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉသေ တေႃႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ထူဝ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးၾႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၶႄႇ ပွတ်းၸေႊလၢၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇ ပၼ်ၶဝ်ႈသေဢိတ်း။ ၶဝ်ႈၵႂႃႇလၢႆလမ်းၵေႃႈၺႃးတီႉလၢႆလမ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ထွၵ်ႇ ပႅတ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉမၢဝ်း ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းၵူၺ်း တင်းမူတ်း 12 လမ်း ၼိုင်ႈလမ်းလႂ်ၵႃႈၶၼ်မွၵ်ႈ 3,000-4,000 ယႂၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ၊ ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႄႉ တေမီး 30 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးၶမ်ဝႆႉ တႃႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မီး 2 ၶိုၼ်း 3 ဝၼ်းၼႆႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမၢင်ၵေႃႉ ထိုင်တီႈလႆႈထွၵ်ႇပႅတ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉမၢဝ်းသေပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၊ မၢင်ၵေႃႉ တိုၼ်းတင်ႈၸႂ်ယူႇ သေပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝႆႉတီႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းၶႄႇ၊ မၢင်ၵေႃႉ ၶိုၼ်းတေႃႉတၢင်ႇမႃးၸႅၵ်ႇပၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း မူႇၸေႊၶိုၼ်း။

ၸၢႆးႁိၼ်လဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢင်ၵေႃႉၼႆႉ ပေႃးၸႂ်တူၵ်း ပေႃးႁႆႈၶႃႈယဝ်ႉ ပဵၼ်ၼီႈ ပဵၼ်ၶွတ်ႇၶႃႈဢေႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸႂ်ယႂ်ႇ ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸူးတၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၊ ပေႃးလႆႈငိုၼ်းမႃး တႃႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် မႃးၺႃးပၼ်ႁႃၸိူင်ႉၼႆသေ ၸဝ်ႈသူၼ်ႁဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်သုမ်းတင်းၼမ် တင်းလၢႆၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ထူဝ်ႈတၢင်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တေႃႉသူင်ႇၶၢႆတၢင်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈလမ်း တေမီးမွၵ်ႈ 1 တၼ်ႊပၢႆ တေၶၢႆလႆႈမွၵ်ႈ 3,000 ယႂၼ်၊ ပေႃးၶဝ်ႈၵၢပ်ႇႁၢင်ႈလီသမ်ႉ ၼိုင်ႈလမ်းလႆႈထိုင် 4,000 ယႂၼ်ၵႃႈၼႆႉၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

“ပီၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လီၶႃႈဢေႃႈ ယွၼ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလူင်းတိုၼ်း လၢင်းသေ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၶႄႇၼႆႉ ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် တေတူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းမွၵ်ႈ 5,000 ယႂၼ်ၵႃႈၼႆႉ မၢင်ၵေႃႉထိုင် 7,000 ယႂၼ်ၵႂႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇၶၢတ်ႈႁဵတ်းသူၼ်ပိူၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ။ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ မႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆသေ သုမ်းၶႃႈဢေႃႈ တုၵ်း ယွၼ်းထိုင်တီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တင်းသွင်မိူင်း ၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈလွင်ႈၼႆႉ” ၵူၼ်းသူၼ် ပွတ်းထုင်ႉ မၢဝ်းလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။

ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ – 19 ၽႄႈလၢမ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် လႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ၊ ၸဝ်ႈသူၼ်ပွတ်းမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၵႂႃႇၶၢႆ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶူဝ်းၾင်ႇပုၼ်ႉမႃး။ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈတၢင်းၽၵ်းတူ ၵျိၼ်းသၢၼ်းၵျေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵႃး ၵူၼ်းၸွမ်းၵႃးဢမ်ႇလႆၶဝ်ႈၸွမ်း။ ၶႄႇသူင်ႇၵူၼ်း ၶဝ်မႃးႁေႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈၵႃး ၸဝ်ႈၵုၼ်ႇ ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ။

ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉထိုင်တီႈမၢၵ်ႇမႆႉ ထူဝ်ႇ တႅင် ၼဝ်ႈၼႂ်းရူတ်ႉသေလႆထွၵ်ႇပႅတ်ႈပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ၊ သုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ် ပျႃး။