ထႆး-မၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းတေပိၵ်ႉႁပ်း ၶူဝ်လူင် ၽၵ်းတူမိူင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး တင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်း လႆႈၸႂ်ၵၼ် တေပိၵ်ႉႁပ်း ၽၵ်းတူမိူင်း ၶူဝ်လႅၼ်လိၼ် တႆး- တႆး ဢၼ်တိတ်းတေႃႇဝူင်ႈၵၢၼ် ဝဵင်းမႄႈသၢႆ တင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း – တႃႇႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ် ၵၢပ်ႈၵႃႇလ ၸိူဝ်ႉမႅင်းဝူႊႁၢၼ်ႉ ဢၼ်ၽႄႈလၢမ်းၵၼ်ယူႇတင်းလူၵ်ႈ။

ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး တင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ယူႇ ၾၢႆႇပုၼ်ႉၾၢႆႇၼႆႉ တင်းသွင်မိူင်းၼႆႉ 22/3/2020 ႁႂ်ႈပွၵ်ႈဢွၵ်ႇၸူးမိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်းၶိုၼ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉ ၵွၼ်ႇပိၵ်ႉႁပ်း ၽၵ်းတူမိူင်း။ ဝၼ်းတီႈ 23/3/2020 တႄႇဢဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၵႂႃႇ တီႈၶူဝ်လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး (တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ) ၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ 1 ၼၼ်ႉ တေဢိုတ်းဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း – တေ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႆႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈမၵ်းမၢႆဝႆႉဝၼ်း။

ၸၢႆးၼုမ်ႇတုၺ်ႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ တေဢၢင်ႈပိၵ်ႉမိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/3/2020 ၼႆႉ ယဝ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉၶမ်ဝႆႉတၢင်းသွင်ၾင်ႇၼမ်လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တၢင်းသွင်ၾၢႆႇငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ မိူဝ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၶမ်ဝႆႉ တၢင်းၾင်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းမိူင်းၽႂ် မိူင်းမၼ်း။ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ 23 ၸဵမ်ၸဝ်ႉတႄႉ တႄႇပိၵ်ႇၵႂႃႇယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈဢိုတ်းၶူဝ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းထႆး တေၵုမ်းထိင်းလွင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ဢၼ်လၢမ်းၽႄႈ တိတ်းၸပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး မႃးတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးၼုမ်ႇတုၺ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်သင်ႇပိၵ်ႉၶူဝ်ၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တၢင်းၾင်ႇမိူင်းထႆး။ တၢင်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇသင်ႇ ပိၵ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၾင်ႇထႆးပိၵ်းၵေႃႈ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းတႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈပိၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတေ ပိုတ်ႇၶိုၼ်းၶူဝ်ၼႆႉတႄႉ တေပိုတ်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇႁူႉ။ ပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ၼႆႉ လီ မႃးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေပိုတ်ႇ ထၢင်ႇတႄႉ” ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၶူဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတၢင်းသွင်မိူင်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ တေ တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈတၢင်း ၶူဝ်မၢႆ 2 ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တီႈၶူဝ်မၢႆ 1 ၵေႃႈဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ တီႈၶူဝ် မၢႆ 2 ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇမႃး မိူၼ်ၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။

တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁႄႇၵၼ်သိုဝ်ႉ ၶူဝ်းၵိၼ်ႁႅင်ႈ တၢင်းၼမ် မၢင်ႁၢၼ်ႉထိုင်ပေႃးလႆႈဢိုတ်းၵႂႃႇ ၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းႁွမ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ၸူဝ်းၵၼ် ႁိမ်ၵၼ်ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵၼ် ၶႃႈဢေႃႈ။ ႁၢၼ်ႉၶၢႆမၢင်ႁၢၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၶၢႆယဝ်ႉ ၶွင်မူတ်း ၼႆၶႃႈ။ ၵႃႈၶၢၼ်မၢင်တီႈၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈမႃးဢိတ်းၼိုင်ႈၶႃႈ။ တီႈႁိမ်းၶူဝ်ၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃးတိတ်းၵၼ် တေယၢဝ်းမွၵ်ႈ ၶိုင်ႈၵီႊလူဝ်ႊၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၶူဝ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တၢင်းမျႃႉဝတီႇ – မႄႈသွတ်ႇ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – ယၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢိုတ်းၵႂႃႇ၊ ပိုတ်ႇပၼ်ၶူဝ်မၢႆ -2  မျႃႉဝတီႇ – မႄႈသွတ်ႇ မိူၼ်ၵၼ် တင်းၾၢႆႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း-မႄႈသၢႆ။

လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ လၢၼ်ႇၼွင်ဢုၵ်း ၊လၢၼ်ႇလွႆဢၢင်ၶၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ၊ လၢၼ်ႇၼႃးမူၼ်း မႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။

ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မီးၵႂႃႇ 411 ၵေႃႉ၊ တၢႆ 1 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇတင်းသဵင်ႈ ဢၼ်တိတ်း ၸပ်းမီး 180 ၸိုင်ႈမိူင်းပၢႆ၊ ၵူၼ်းၸပ်း (သၢမ်သႅၼ်ပၢႆ) 307,995 ၵေႃႉ၊ (တၢႆမိုၼ်ႇသၢမ်ပၢႆ) တၢႆ 13,050 ၵေႃႉ ၼႆ ၶေႃႈမုလ်း worldometer.info ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။