ၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်း ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ထူပ်းၽေးယွၼ်ႉ သိုၵ်းယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း

1962 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2 ဝၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ် ႁုပ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း။ တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး၊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢိၵ်ႇ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ပႃးၸဵမ် ၽွင်းလူင်ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈထုၵ်ႇ ႁွင်ႉတီႉမတ်ႉၵႂႃႇ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆပႅတ်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်တီႈၽုတ်းတီႈမႅၼ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်၊ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပႅတ်ႈ လွၵ်းပိူင် ၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းႁၢႆႉၸႃႉလူင်ဝၼ်းၼိုင်ႈ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် တူၵ်ႇတၵ်ႉဢုပ်ႇၶႆႈၼႄဝႃႈ- ၶၢဝ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းၸၢႆႉ (2/3/1962) ယၢမ်း 2 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽႅဝ်မႃးတီႈႁိူၼ်း ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၵူၵ်ႉၵၢႆး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ မႃးဝႅတ်ႉဝႆႉႁိူၼ်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈၾၢႆႇလဵဝ်၊ သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းသေ ႁွင်ႉဢဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇ၊ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ (ႁွင်ႉၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ၊ ၶုၼ်လုမ်ႈၾႃႉ) ၵေႃႈၵႂႃႇၸွမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉတႄႉ မိူဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်ပွတ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸႂ်ႉပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။

တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈမီ (ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁူမ်ႇၾႃႉ) ဢႃႇယု 17 ပီ၊ ထုၵ်ႇယိုဝ်း လူမ်ႉၼွၼ်းတၢႆဝႆႉႁိမ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်း၊ ၼႂ်းမိုဝ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ယိပ်းဝႆႉႁွၵ်ႇလႅမ်ႈ ၼိုင်ႈ၊ တီႈတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ ႁၼ်ႁွႆးမၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉတီႈတိၼ်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ သမ်ႉမိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇဢဝ်ၵွင်ႈၸမ်ႈသေ ယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈ ၵွင်ႇၵေႃႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ- ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမီးၵၢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇၶဵင်ႇတႃႉ ယိုဝ်းၶိုၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ၵႃႈလႆႈယိုဝ်းၶိုၼ်းသေၸင်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ-ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

တီႈႁိူၼ်း ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈၼႆႉမီးၵွင်ႈပွတ်း 2 လဝ်း၊ ပဵၼ်ၵွင်ႈပွတ်းမိူင်း ၶျႅၵ်ႇၵူဝ်ႇသလူဝ်ႊဝႃႊၵီႊယိူဝ်ႊ ၊ ပိူၼ်ႈမႃးတွၼ်ႈပၼ်ႁိုဝ် ဢမ်ႇၼၼ် ပိူၼ်ႈတွၼ်ႈပၼ်မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈသေ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတီႈမိူင်းၼၼ်ႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈဢဝ်ၵဵပ်းသႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းတူႈ၊ ၽႂ်ဢမ်ႇၸႂ်ႉ- ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။ (မိူဝ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဝႅတ်ႉယိုဝ်း သွၵ်ႈတဝ်တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇၵွင်ႈပွတ်းသွင်လဝ်းၼၼ်ႉ)။

ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉ 1927-1959 ၊ ပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ) တင်ႈတႄႇပီ 1948 တေႃႇထိုင် 1952 ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈသၽႃးၼိူဝ်သွင်သိုပ်ႇ တေႃႇထိုင် 1960 ၊ ၽွင်းၼၼ်ႉ မီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈယိပ်းၵွင်ႈ မႃးပႂ်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်တႃႇသေႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးပီ 1960 မၼ်းၸဝ်ႈပူၼ်ႉတၼ်းႁဵင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈသၽႃးၼိူဝ်ယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးပလိၵ်ႈမႃးပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်း သိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ပဵၼ်ၶူးသွၼ် ၽႃႇသႃႇဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဝႆႉယူႇတီႈၸၼ်ႉၸွမ်တႃႈၵုင်ႈ။ မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉယဝ်ႉၸၼ်ႉၸွမ် BA လႆႈၼိုင်ႈပီ၊ ဢႃႇယု 23 ပီ။

လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၸဝ်ႈမီသဵင်ႈမုၼ်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႃႈ- မိူဝ်ႈၾၢႆႇသိုၵ်း မႃးဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ႁိူၼ်းၼၼ်ႉ  မၼ်းၸဝ်ႈတေတူၵ်းၸႂ်သေ ၸၵ်ႉဢဝ်ႁွၵ်ႇ (ႁွၵ်ႇၼႃႇၵ)ဢၼ်ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၸဝ်ႈ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈႁဵတ်း တၢင်းႁၢင်ႈလီဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃး၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်သေယိုဝ်း၊ သိုပ်ႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယိုဝ်းႁၢတ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းႁိူၼ်း။

ပေႃးမိူင်းလႅင်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈပလိၵ်ႈဝႃႈ- “ၼွင်ႉႁဝ်းၸဝ်ႈမီ ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ၊ ပဵၼ်ၽႂ်ယိုဝ်းတၢႆႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ”-ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “ႁဝ်းၵေႃႈႁူႉလွင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းဢမ်ႇပၼ်ႁဝ်းၵႂႃႇၸွမ်း”- ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ဝၢႆးမႃး သိုၵ်းတႆးဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႆႈၼႄဝႃႈ- ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈၶၢဝ်ႇဝႃႈ မီးသိုၵ်းယၢင်း (လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ)ၶဝ်မႃးမူၵ်းယူႇဝႆႉၸွမ်း တီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈလႄႈ ၶဝ်မႃးဝႅတ်ႉ မႃးယိုဝ်း-ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဝၢႆးယိုဝ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁႃသွၵ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီးၽႂ် ဢမ်ႇႁၼ်ၽႂ်။

မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ဢမ်ႇယူႇတီႈႁိူၼ်း၊ မၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇမိူင်းဢိင်ႇၵလႅၼ်ႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထီႉ 14 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ ၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီ ယူတ်းယႃတူဝ် တေႃႇပေႃးထိုင်ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လူႉသဵင်ႈယဝ်ႉၸင်ႇၵွႆႈပွၵ်ႈ မႃးၶိုၼ်း။

ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ (ဢိၼ်းၸဵင်ႇ တႃႈၵုင်ႈ) တေႃႇပေႃးထိုင် 21/11/1962 ။ ၼႂ်းဝၼ်းထီႉ 21 ၼၼ်ႉ တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ MI မႃးႁွင်ႉၸဝ်ႈၸၢင်ႉၵႂႃႇတီႈလုမ်း MI သေ ၽူႈၵွၼ်း MI ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် လုၼ်ႇ (ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၼူတ်ႇ) လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ- “ၸွမ်ၸိုင်ႈလူင်လႆႈလူႉၵႂႃႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

လႆႈလူႉၵႂႃႇယွၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈႁူႉ၊ လူႉၵႂႃႇၼႂ်းၶွၵ်ႈဢိၼ်းၸဵင်ႇ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းတူဝ်ၶိင်းမၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉသေပိူင်၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ် ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ပိူၼ်ႈထုပ်ႉတၢႆႁႃႉ ႁဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉတၢင်ႇၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈ ၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈဝႃႈ- မိူဝ်ႈၸဝ်ႉတင်းႁၼ်မၼ်းၸဝ်ႈပႆတၢင်းယူႇ၊ တိုၵ်ႉလီယူႇလူး၊ ၸိူဝ်းဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ် ၵေႃႈမီး။ ႁဵတ်းသင်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်၊ မီးလွင်ႈဢမ်ႇသိုဝ်ႈဢမ်ႇယူဝ်းယူဝ်ႉ ၸိူဝ်းဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈမီး။ မီးသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်သင်။

ဝၢႆးၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈသဵင်ႈမုၼ်ယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတႃႈၵုင်ႈ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸဝ်ႈ သူၺ်ႇတႅၵ်ႈၼႆႉ ဢဝ်ၶိုၼ်းမႃးမိူင်းတႆး လူၺ်ႈ ၶၢတ်ႈမဝ်ႁိူဝ်းဝိၼ်လမ်းၼိုင်ႈသေတၢင်ႇ မႃးလူင်းတီႈႁၢႆးဝူဝ်း (ႁႄးႁူဝ်း) သိုပ်ႇမႃးယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်မိူဝ်ႈ 18 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 1962 ။

ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းလိုၼ်း ၶွင်ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၸဝ်ႈၼၢင်းၶမ်းၸိင်ႇ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ 26/5/1916 ။ ဝၢႆးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သူၺ်ႇတႅၵ်ႈၼွၼ်းၽႄးယဝ်ႉ ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၸွမ် မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၸဝ်ႈၸၢင်ႉ၊ ဢမ်ႇဝႃႈၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၵႂႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ မၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်ယၢပ်ႇ။ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉၶဝ် ပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းၵတ်းယူႇ တႃႈၵုင်ႈ၊ ပေႃးၶၢဝ်းမႆႈၵႆႉၶိုၼ်ႈမႃးယူႇမိူင်းတႆး ယွင်ႁူၺ်ႈ။ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉဢမ်ႇယူႇလႆႈသေ ထိုင်ၶၢဝ်းမႆႈ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်း လိူၼ်ႁႃႈသွၼ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ မႃးမိူင်းတႆးသေ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ။

ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၶႅၼ်းယူႇယၢပ်ႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ လိုၼ်းသုတ်း ဢမ်ႇယူႇလႆႈသေ ထိုင်မႃးႁၢင်ပီ 1963 ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ ဢၼ်ၸပ်းၸွမ်းႁွမ်းပႆ မီးၸဝ်ႈႁၢၼ် (ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ)၊ ၸဝ်ႈယိင်းသီႇတႃႇ၊ ၸဝ်ႈယိင်းရတၼႃႇ သႅင်လိုၼ်း (ၸဝ်ႈလိုၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပေႃးဝႃႈၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆးယဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးယူႇတီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ။ တၢင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႈ ႁပ်ႉယူႇဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၽူႈပၢႆႈၽေးၵၢၼ်မိူင်း။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလိုဝ်းလင်ၵႂႃႇသေ မီးၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈတင်းၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးယဵမ်ႈသူႇၸႂ်း ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း။ ၸဝ်ႈၼွႆႉ၊ ၸဝ်ႈငႃးၶမ်း၊ ၸဝ်ႈပူဝ်ႇတေႇဝိင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈမႄႈႁဝ်းမႃးဢွၼ်ႁူဝ်ႁဝ်း ဝႃႈၸိူင်ႉၼႆ။

ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်းၼႆႉ ယၢမ်ႈယူႇၼႂ်းသၽႃးမႃး၊ ပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းသႅၼ်ဝီၼႂ်းသၽႃး၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢၵ်ႇၸႃႉငႃးၽၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ်တီႈတၢင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈ လွမ်ပႅင်းၸင်းဝႆႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။

ထိုင်မႃး 1964 April 24 ဝၼ်း ႁူမ်ႈၵေႃႇတင်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSA) တီႈမိူင်းၾၢင်၊ မိူဝ်ႈတင်ႈ SSA ၼၼ်ႉ ပႃးၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ (SSIA)၊ တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး (SNUF) သမ်ႉတင်းၸုမ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ ၸဝ်ႈလႅတ်ႇ (ၵျိမ်ႇမီႇယၢင်း)ဢွၼ်ႁူဝ်၊ ၸဝ်ႈလႅတ်ႇၼႆႉ  ပဵၼ်လုၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ ယၢမ်ႈပဵၼ်ၽူႈတႅၼ်းၼႂ်းသၽႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼႂ်း SSA ၼႆႉ တႃႇတေဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈ ၶွင်ႇၸီႇသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSWC (Shan State War Council) ၊ ၸဝ်ႈမႄႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ SSA တင်ႈတႄႇ 1964 ထိုင် 1969 ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းတီႈမိူင်း ၶႅၼ်ႊၼၻိူဝ်ႊ တေႃႇပေႃးသဵင်ႈမုၼ်မိူဝ်ႈ 17/1/2003 ၊ ၽွင်းဢႃႇယု 86 ပီ။ ၸဝ်ႈၸၢင်ႉသမ်ႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈ 26/4/1939 ၊ သဵင်ႈမုၼ်မိူဝ်ႈ 24/7/2004 ။

ႁိူၼ်းတီႈၵူၵ်ႉၵၢႆးၼႆႉ ပေႃးဝၢႆးၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ၵိူတ်ႇၾႆးမႆႈ လူႉၵွႆမူတ်း၊ ပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 9 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ဝၢႆးမႃး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢဝ်သေၶၢႆၵိၼ် ယဵၼ်းပဵၼ် ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ။ ထိုင်တီႈၸဝ်ႈႁၢၼ် ပိုတ်ႇလုမ်း EBO မၼ်းၸဝ်ႈတီႈတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉ ယင်းလႆႈၵႂႃႇၶၢတ်ႈ ႁွင်ႈလုမ်းဝႆႉတီႈ Pearl Condo ဢၼ်မီးၼႂ်းဝၢင်းၵဝ်ႇၶဝ်ၸဝ်ႈ။ တီႈမိူင်းတႆး ႁေႃလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈၵေႃႈ ထုၵ်ႇယိုတ်းဢဝ်ႁဵတ်းႁွင်ႈၼႄၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး၊ ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ၊ ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်းပုတ်ႉထၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်ႈ 2/3/1962 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလႄႈဝႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸိုင်ႈတႆး ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တုမ်ႉယွၼ်ႈလွၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵႂႃႇတင်းသဵင်ႈ။ တင်ႈတႄႇ 2011 မႃး ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်းၵေႃႈ ယင်းပႆႇထိုင်တီႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးထိုင်မႃး 2/3/2020 ပီၼႆႉ ၽိူဝ်ႇတေမၢႆပီမၢႆဝၼ်းသေ ပူၼ်ႉၶၢမ်ႈၵႂႃႇပႅတ်ႈၼၼ်ႉ လီဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်ၶိုၼ်း မၼ်းၽိတ်းၵႂႃႇတီႈလႂ်။ ပေႃးႁူႉယဝ်ႉ လူဝ်ႇမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း။

ဢမ်ႇလိူဝ်သေ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပႆႇလပ်းတႃလိုမ်းမိူင်းမိူဝ်ႈ ပီ 2002 ယင်းယၢမ်ႈဝႃႈ သင်ႁူႉထိုင်ထမ်းၸဝ်ႈမိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မိူၼ်ႁူႉထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိုင် တၵ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းမႃးလွင်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 1962 လႃးလႃး။

တူၵ်ႇတၵ်ႉဢုပ်ႇၶႆႈ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ်

ၵဵပ်းတႅမ်ႈ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ