ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး SHRF ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး လွင်ႈ “တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵၵ်းတဵင် ၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ တႃႇသၢင်ႈတပ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်လၢႆးတိုၵ်းမႂ်ႇ တၢင်းၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်း ” ဝႃႈၼႆ။
ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/2/2020 ။ SHRF ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းတဵင် ၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ ၶၢၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵႅတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ ႁႅင်း ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ လႆႈတေႃႉမႆႉ ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈတပ်ႉ၊ လွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉလႄႈ ယိုတ်းဢဝ် ပႃးတီႈလိၼ် သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SHRF လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈ ဝႃႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႊ မူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၼႆသေတႃႉ ၽဝပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပိၵ်ႇထိူၼ်ႇႁၢင်ၶိူဝ်း ႁဝ်းၼႆႉယင်း ပႆႇလႆႈၼမ်ႉလႅမ်ႉၽွၼ်းလီမၼ်းသင်။ တိုၵ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းတဵင် ၸႂ်ႉၵိၼ်ႁႅင်းလၢႆထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇဝၢႆး။ လွင်ႈၼႆႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႆႉဢဝ်လိူင်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇသိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။
တပ်ႉမႂ်ႇ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မီးၼိူဝ်ၵွင်းလွႆ ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ။ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မွၵ်ႈ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ၸမ်ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ ၵူၼ်းသိုၵ်းမီးမွၵ်ႈ 300-400 ၊ ပဵၼ် တပ်ႉၶမရ 362၊ 365 လႄႈ 366 ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ် ယၼ်ႇသိုၵ်းမၢႆ 10 (MOC10)၊ လႅၵ်ႈလၢႆႈပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင် မၢင်ပွၵ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) 11 လႄႈ 88 ၵေႃႈယင်းၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင်ပႃး ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2019 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၸႂ်ႉႁႅင်း လၢႆတီႇၽဵဝ်ႈတီႈ လိၼ် 4 ဝၼ်း သၢင်ႈတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉ မၢၼ်ႈပၢင်ႇ ဢၼ်မီးႁိမ်းတပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။
တပ်ႉမႂ်ႇၼႆႉလႅပ်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈႁႅင်းၵႅၼ်ႇၶႅင်တႃႇႁႄႉၵင်ႈတတ်းတၢင်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်း ႁွင်ႇဢၼ်ၵႆႉလတ်းသၢႆၼၼ်ႉသေ ထိုင်တီႈၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႂ်းႁိမ်းႁွမ်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵၢတ်ႉ 2019 ။ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၸူးလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး-မိူင်းၶႄႇ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း မူႇၸေႈ-လႃႈသဵဝ်ႈ-တႃႈ လိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃးတင်းသဵၼ်ႈတၢင်း သႅၼ်ဝီ-ၵုၼ်လူင်- ၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ။ တႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃးတၢင်းတူၵ်းၶူင်းတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် တႃႇသၢင်ႈၾၢႆ ၼမ်ႉၶူင်းတီႈ ၵုၼ်လူင်ၼွင်ၽႃ ဢၼ်တေဢဝ်ႁႅင်းၾႆးသူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈ- SHRF ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼႆႉ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈတိုၼ်း ဢမ်ႇၵွတ်ႇၵႆႇတူၺ်းလၢႆ ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်၊ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉၵေႃႈ ယူႇ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သေ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈတႃႇၵၢၼ်တုၵ်းယွၼ်း တၢင်ႇလၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (National Complaints Mechanism) တႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ သုတ်းဝၢႆး ဝႃႈၼႆ။
