ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ လၢႆၸုမ်း တေႁူမ်ႈၵၼ် သႂ်ႇပၼ်ၾွၼ်ႉ ယူႊၼီႊၶူတ်ႉ (Unicode) ၼႂ်းၾူၼ်း/ မိုဝ်း ထိုဝ် လႄႈ ၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ တေသႂ်ႇပၼ်လၢႆ (Free) ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 13/10/2019 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းထိုင် 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်း မႆႇ၊ ၸုမ်း IT တႆး ၵဵင်းမႆႇလႄႈ ၸုမ်း Shan Unicode ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တေသႂ်ႇၾွၼ်ႉ Unicode ပၼ် တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဢိူင်ႇ သီၽုမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။
ၸၢႆးဢွၼ်ႇလႅင်း ၸုမ်း IT တႆး ၵဵင်းမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇသႃၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ် တေသႂ်ႇပၼ် ၾွၼ်ႉ Unicode ပၼ်ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်၊ ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁဝ်းၶႃႈ ၵူႈၵေႃႉတီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ။ တေဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းသင်ၶႃႈ တေလူင်းပၼ်လၢႆလၢႆၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။
မၼ်းၸၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “သႅၼ်းၾူၼ်းဢၼ်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ တေဢဝ်မႃးလူင်းသႂ်ႇ ၾွၼ်ႉ Unicode ၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇ တီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလူင်းလႆႈ ႁဝ်းၶႃႈတေၶတ်းၸႂ်လူင်းပၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ဝႃႈၾူၼ်းသႅၼ်းၼႆႉ လူင်းလႆႈ ဢမ်ႇလူင်းလႆႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ မၵ်းမၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈ ႁဝ်းၶႃႈတေမႃးတူၺ်းတီႈၶိူင်ႈၾူၼ်းၼၼ်ႉဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ ဝႃႈတေလူင်း လႆႈဢမ်ႇလူင်းလႆႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ၾူၼ်းၼႆႉ မိၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈမိၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ သႅၼ်းၼိုင်ႈလႄႈ သႅၼ်းၼိုင်ႈ မၼ်းတေဢမ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/10/2019 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မျၢၼ်ႇမႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းတူဝ်လိၵ်ႈ Unicode ဢၼ်မီးလၵ်းၸဵင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼႂ်းၾူၼ်း၊ ၶွမ်ႊ ၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ လႄႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇသၢၼ်။
“လွင်ႈၵၼ်သူၼ်းတုမ် တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ၸႂ်ႉတိုဝ်း Unicode မႃးၼႆႉ တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈပီ 2013 မႃးၶႃႈယဝ်ႉ ႁဝ်း ၶႃႈ ၶတ်းၸႂ်လူင်းပၼ်ၾွၼ်ႉ Unicode တီႈၵဵင်းမႆႇ ၼႂ်းဝၼ်းပွႆးဢွၵ်ႇဝႃႇသႃ၊ ပီမႂ်ႇတႆး၊ ပွႆးသၢင်ႇလွင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး၊ ထိုင် မႃး ပီ 2019 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပိူၼ်ႈၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း Unicode သေ ႁဝ်းၶႃႈ ဝူၼ်ႉႁၼ် ထိုင်ဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉၸႂ်ႉၾွၼ်ႉၸေႃႇၵျီႇ(zawggyi) ဝႆႉၼၼ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈမႃး ၶဝ်တေၸႂ်ႉ တိုဝ်းတေ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈၶဝ်ၵေႃႈၶႂ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဝ်ပေႃးတေၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသေလႄႈ ဢၼ်တီႈ ၶဝ်ဢမ်ႇမေႃလူင်းၾွၼ်ႉ Unicode ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတေလူင်းပၼ်” ၸၢႆးဢွၼ်ႇလႅင်း သပ်းလႅင်းလၢတ်းၼႄၼင်ႇၼႆ။
သင်ဝႃႈ ၽူႈလႂ် ၵေႃႉလႂ် တေဢဝ်ၾူၼ်း/ မိုဝ်းထိုဝ်၊ ၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ တေမႃးသႂ်ႇ Unicode ၼႆၸိုင် ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တႄႉ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် 1) ႁႂ်ႈသႂၢင်းႁႅင်းၾူၼ်းၵၼ်ဝႆႉတဵမ်တဵမ်။ 2) ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်း၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းဝႆႉပၼ်လီလီ။ 3) သင်ပဵၼ်လႆႈ ႁႂ်ႈသမၵ်းဝႆႉပၼ် Internet ၼႂ်းၾူၼ်းဝႆႉ။ 4) ႁႂ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉပၼ် မၢႆလပ်ႉၾူၼ်း၊ ၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ သင်ဝႃႈမီးဝႆႉပၼ် တီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶွင်မိၵ်ႈ iphone IOS ၸိုင် ႁႂ်ႈတႅမ်ႈပၼ်ဝႆႉ Apple ID (Phone ID) ပႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
