လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တူၵ်းလူင်းဝႃႈတေႁဵတ်းၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း ၾၢႆႇတႂ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း တၢင်းထုင်ႉဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈမႆႉဢုၼ်လဝ်း ၵၢႆႇၶၢမ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းဢွၵ်ႇတဵင်း ပၢင်ႇတဝီႉ သၼ်လွႆၵုင်းမၢဝ်း။
ၸၢႆးပႃႉတဵင်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ယၢမ်ႈတၢင်ႇယွၼ်းၼႂ်းသၽႃးမိူဝ်ႈပီ 2017 ဝႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵၢႆႇပၼ်ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း 2 လင်။ တီႈဝၢၼ်ႈပုင်းထုၼ် ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လင်ၼိုင်ႈလႄႈ တီႈဝၢၼ်ႈ မႆႉဢုၼ်လဝ်း ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ လင်ၼိုင်ႈ။ ယိူင်းဢၢၼ်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢဝ်ၶူဝ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈမႃးၶၢႆ။
လုင်းၸၢႆးပႃႉတဵင်း ၽွင်းတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ၸေႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “မိူဝ်ႈၶႃႈယွၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉတဵင်း 2 လင်။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈတေၸၢင်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇတဵင်းမႃးၶၢႆလႆႈတၢင်းတူၵ်းတဵင်း ဢမ်ႇၼၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်ႇဝဵင်း ဝဵင်းႁိမ်းႁွမ်း ။ တႃႇႁႂ်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈလူမ်ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ၵူၺ်းယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ၶဝ်ၵေႃႈတိုၵ်ႉတမ်းဝၢင်းမႃးပၼ်တႃႇၶူဝ်ၼိုင်ႈလင်ၵူၺ်း။ တႃႇႁဵတ်းၶူဝ်တီႈတိုဝ်ႉ မႆႉဢုၼ်လဝ်း ဢၼ်ပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းပွင်ႇထိုင်ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇတဝိၼိူဝ်လွႆ ၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။
ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢူးလႃႉၵျေႃႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁွင်ႈမိူင် ၾၢႆ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူလႄႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၶူဝ်သွင်လင်ၼႆႉ တေလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇငိုၼ်းမွၵ်ႈ 8900 သႅၼ်ပၢႆ။ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈပႃးၼႂ်းပတ်ႉၵျႅတ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ပူၵ်းပွင်လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၼႂ်းပီ 2016 -2017 ၼႆႉ လႄႈ ႁႂ်ႈလႆႈဝႆႉပဵၼ်ၵၢၼ် လမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းပီ ပတ်ႉၵျႅတ်ႉ 2019-2020 ဝႃႈၼႆလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ႁဵတ်းၶိုၼ်းၵမ်းၼႆႉ။
ၶူဝ်ၼႆႉ တေၵၢႆႇ ၾၢႆႇၸၢၼ်းလၢင်းၶိူဝ်း ယၢၼ်မွၵ်ႈ 15 လၵ်း ၾၢႆႇတူၵ်းတဵင်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမႆႉဢုၼ်လဝ်း ၵၢႆႇၵႂႃႇတၢင်းဢွၵ်ႇတဵင်း ပွင်ႇၸူးဝၢၼ်ႈပၢင်ႇတဝီႉ ပွင်ႇၸူးထိုင် သၼ်လွႆၵုင်းမၢဝ်း။
ၸၢႆးဢၢႆႈလီ ယူႇထုင်ႉဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇၵူၼ်းမိူင်းယူႇၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပေႃးၸၢင်ႈထႅမ်ပၼ်တီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇတင်းမူတ်းတႄႉလီၶႃႈဢေႃႈ ။ ၸူးၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်း–ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ–ၼႃးၵူင်း တႄႉ ၶႂ်ႈလႆႈၶူဝ်ၶၢမ်ႈတႃႈသူပ်းတဵင်းဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်တေ တိတ်းတေႃႇၵႃႉၶၢႆၸူးလႅၼ်လိၼ် ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ ပေႃးလႆႈၶူဝ်တႃႈသူပ်းတဵင်းၼႆႉ လွင်ႈမုၼ်းလႅင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းတေထိုင်တီႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။
ၶူဝ်ၶၢမ်ႈတဵင်း တီႈဝၢၼ်ႈမႆႉဢုၼ်လဝ်းၼႆႉ တေလႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းမွၵ်ႈႁိမ်း 4000 သႅၼ်ပျႃး။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ လုင်းၸၢႆးပႃႉတဵင်းတၢင်ႇယွၼ်းၼႂ်းသၽႃးပီ 2017 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမႃးတူၺ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇၵေႃႇ သၢင်ႈၶူဝ်ယူႇသေတႃႉ ဢၼ်တမ်းဝၢင်းပၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်းဝႃႈၼႆ ။