ယႃႈမဝ်းၵမ်ဢွၵ်ႇႁႅင်းတေႃႇဢွၵ်းဢေႃမီးလၢႆသႅၼ်း မီးၽွၼ်းၸႃႉၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ယႃႈမဝ်းၵမ်ႁိုဝ် ၶိူင်ႈမဝ်းမိင်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇႁႅင်းတေႃႇဢွၵ်းဢေႃ တင်းမူတ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈႁဵတ်းႁူဝ်ႁုပ်ႈ မၼ်းတူၺ်း လၵ်းလၵ်းမၼ်းလႆႈႁၼ် 4 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယႃႈသင်လၢႆလၢႆႁဝ်းမႃးၽွမ်ႉၵၼ် လဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း။

(1) ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းတဵၵ်းဢွၵ်းဢေႃ။
ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းမီးႁႅင်းတဵၵ်းဢွၵ်းဢေႃၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ-ၾိၼ်ႇ ႁိုဝ် ယႃႈၾိၼ်ႇလမ်၊ မေႃႊၾိၼ်ႊ၊ ႁေႊရူဝ်ႊဢိၼ်ႊ၊ ယႃႈၼွၼ်းလပ်း၊ ယႃႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဢွၵ်းဢေႃ၊ ယႃႈဢိုၼ်းၵွမ်ႇဢွၵ်းဢေႃ။ လဝ်ႈႁႅင်ႈ၊ ၶိူင်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉသူတ်ႉဢၼ်မဝ်းမိင်းၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင် (လဝ်ႈ၊ ၿီႊယိူဝ်ႊ) ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းမီးဢၢႆငူၼ်ႉၸိူမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇထိၼ်ႊၼိူဝ်ႊ၊ လႅၵ်ႊၵိူဝ်ႊ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၿဵၼ်ႊသိၼ်ႊ၊ ၵၢဝ်း ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်း
လႆႈႁၼ်ဝႃႈၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်သူႇ/သမ်း/ၵိၼ်/ၼူမ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢင်ႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်း ၼိူဝ်ႉၽိူၵ်ႇ မိူၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးၼိူဝ်ႉမီးလိူတ်ႈ၊ ယွမ်လိူင်၊ ႁႅင်းဢူၼ်ႈ၊ ဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ဝင်ႇဝိူဝ်ႈငမ်းငဝ်း၊ ၵႂင်ၵႃးလူးလႃး၊ လိူတ်ႈလူမ်းဢမ်ႇၽဵင်ႇ၊ ႁူဝ်ၸႂ်လႅၵ်ႈလၢႆႈငၢႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

(2) သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းယူင်းသူၼ်းဢွၵ်းဢေႃ။
ယႃႈမဝ်းၵမ် သႅၼ်းမီးႁႅင်းယူင်းသူၼ်းဢွၵ်းဢေႃၶဝ်ၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇသႅၼ်ႊ Amphetamine ယႃႈမႃႉ၊ Ecstasy ယႃႈဢီႊ၊ ၵရႃႇထွမ်ႉ၊ ၶူဝ်ႊၶဵၼ်ႊ (Cocaine) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်း
ၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်မၵ်ႉ/သူႇ/သမ်း/ၵိၼ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ၼႆႉ ၸႂ်ဢမ်ႇမူၼ်ႈဢမ်ႇသိူဝ်း၊ ၸႂ်ဢမ်ႇသိူဝ်းသႂၢင်ႇပၢင်ႇၸိုၼ်ႈ၊ ၸႂ်ဢမ်ႇလီဢမ်ႇလၵ်း၊ ၸႂ်ႁုၵ်းႁၢႆႉတွတ်ႇတဵၼ်ႈ လူမ်းၶိုၼ်ႇလူမ်းၶၼ်း၊ ၸႂ်ပုင်ႈသၢၼ်ႈဢမ်ႇယူႇၵိုၵ်းၼိူဝ်ႉၵိုၵ်းတူဝ်၊ မၢင်ပွၵ်ႈၸႂ်ယုပ်းၽၢၼ်ႈၵူဝ်ၵူဝ်ႁႄႁႄ၊ ဢွၵ်ႇၾၢင်ႁၢင်ႈယွင်ႇမႃႈ လူးလႃး၊ ဢွၵ်ႇၸႂ်ႁဵတ်းႁွတ်းလူင်ၵႂႃႇ ၵမ်ႈမၼ်းပွင်ႇၵမ်ႈမၼ်းပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉႁင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ၽိတ်းမေႃးပေႃႉထုပ်ႉပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ၊ ၶႃႈႁႅမ်ပိူၼ်ႈ လႂ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

(3) ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းလွၵ်ႇဢွၵ်းဢေႃ။
ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းလွၵ်ႇဢွၵ်းဢေႃၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ- LSD, ႁဵပ်းၶီႈၵႂၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်း
ၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်ၵိၼ်/ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၾၢင်ႁၢင်ႈဢွၵ်းဢေႃ ထၢင်ႇထိူမ်ၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ် ၼႃႈမိုဝ်းပဵၼ်လင်မိုဝ်း၊ ၽိတ်းပဵၼ်ထုၵ်ႇ-ထုၵ်ႇပဵၼ်ၽိတ်း၊ မူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်းတၢင်းဝူၼ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ သိူဝ်းၸွမ်းၾၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈမီးလႆႈ ႁိုဝ် ၾၼ်ၵၢင်ဝၼ်း၊ မီးသဵင်ဝွင်းဝႅင်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းႁူႁင်းၵူၺ်း ႁိုဝ် ႁူလႆႈငိၼ်းသဵင်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး ဢမ်ႇၼၼ် ႁၼ်ႁုပ်ႈႁၢင်ႈလွၵ်ႇလွၼ်ဢၼ်လီၵူဝ်လီၽၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးမီးယူႇၼႂ်းတႃတူဝ်ၵဝ်ႇ၊ ႁႃသတိၵုမ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇလႆႈ၊ လိုၼ်းသုတ်းမႃးၸၢင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ယွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

(4) ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းလေႃးလႄးလၢႆယၢင်ႇ။
ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းဢွၵ်ႇႁႅင်းၶူၼ်းၶဝ်းလေႃးလႄးၵၼ်ၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းတဵၵ်းဢွၵ်းဢေႃ၊ သူၼ်းယူင်းဢွၵ်းဢေႃလႄႈ လွၵ်ႇဢွၵ်းဢေႃတင်းမူတ်း။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်း (ၵၼ်ႊၶျႃး) လႂ်ယဝ်ႉ။

ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်း
ၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်သူႇ/သမ်း/ၵိၼ်/ၼူမ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ၼႆႉ မီးလွင်ႈၵူဝ်ၵူဝ်ႁႄႁႄ၊ ပၢႆးဝူၼ်ႉဝင်ႇဝိူဝ်ႈငမ်းငဝ်း၊ ၵႂင်ၵႃးလူးလႃး၊ ႁၼ်ႁၢင်ႈၽၢမ်းတႃ၊ လႆႈငိၼ်းသဵင်ဝွင်းဝႅင်း သဵင်ဢမ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းႁူ၊ ၵုမ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇလႆႈလႄႈ လိုၼ်းသုတ်းၸၢင်ႈထိုင်တီႈပဵၼ်ယွင်ႇပဵၼ်မႃႈၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးလၢႆလၢႆ?။
-ပေႃးမႃးၸႅၵ်ႇတူၺ်းဝႃႈ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ သႅၼ်းလႂ်လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးလၢႆလၢႆၼႆၸိုင် တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈမီးယူႇ 2 သႅၼ်း။

1) ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်း လုၵ်ႉတီႈသၽႃႇဝ/ထမ်ႇမၸၢတ်ႈ (Natural Drugs) မိူၼ်ၼင်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတူၼ်ႈမႆႉတူၼ်ႈတွၵ်ႇ မွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်သေႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ- ၾိၼ်ႇ (ယႃႈၾိၼ်ႇလမ်)၊ မေႃႊၾိၼ်ႊ၊ ၵရႃႇထွမ်ႉ၊ ပၢင်း (ၵၼ်ႊၶျႃး) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

2) ယႃႈမဝ်းၵမ်သႅၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈယႃႈလၢႆပိူင်မႃးႁူမ်ႈလေႃးၵၼ် (Synthetic Drugs) မိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်ႉ လွၵ်းလၢႆးတၢင်းၶေႊမီႊ သေႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး၊ မိူၼ်ၼင်ႇ- Heroin ႁေႊရူဝ်ႊဢိၼ်ႊ၊ Amphetamine ယႃႈမႃႉ၊ Ecstasy ယႃႈဢီႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၶေႃႈၾၢင်ႉသတိ
ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ပႃးၸဵမ်ၶိူင်ႈၼမ်ႉမဝ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ပေႃးသူႇ/သမ်း/ၵိၼ်/ၸႂ်ႉတိုဝ်းတိတ်းၸပ်း ယဝ်ႉ တႃႇတေတိုတ်းၶၢတ်ႇလႆႈၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉတိုတ်းယႃႈ/တိုတ်းလဝ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ-1.ၼွၼ်းဢမ်ႇလပ်း။ 2.ၶီငဝ်သဝ်ႈမွင်။ 3.ၸႂ်ၽူင်ႉၸႂ်ပိဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်ယူႇပဵၼ်သဝ်း။ 4.ၸဵပ်းၶိုၼ်ႈၸွမ်း လုပ်ႇၵပ်းလုပ်ႇတေႃႇလႄႈၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉ။ 5.တွင်ႉႁႄႈတွင်ႉၵႂႃႇ။ 6.တွင်ႉၶူၼ်ႉတူၼ်ႉႁၢၵ်ႈ ဢိမ်ႇဢိူဝ်ႇမိူဝ်ႇတၢင်းၵိၼ်၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိၼ်ၶႂ်ႈယႅမ်ႉ။ 7.ၵမ်ႉၵတ်းၵမ်ႉမႆႈ၊ ၼမ်ႉမုၵ်ႈၼမ်ႉတႃယွႆႉ၊ ႁိူဝ်ႇတႅၵ်ႇ။ 8.တိၼ် မိုဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵၢမ်ႈၼိူဝ်ႉတူင်ႉ။ 9.ၸွမ်းတူဝ်ၸွမ်းၶိင်းလႅင်ဝႆႉဝိုၼ်းဝိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

(ဢိင်ၶေႃႈမုလ်းၾၢႆႇထႆး www.dek-d.com)

ပိၼ်ႇတႅမ်ႈ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ သၢႆၼမ်ႉမွင်း

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉမႅၵ်ႉၵသိၼ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈမၢႆ 15, March 2019