ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် တင်း တူင်ႇဝူင်းတႆး ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်း IFC ဢၼ်သူၼ်းႁူၺ်းပၼ်ႁႅင်း တႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉတူႈ

ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ/ ၸၢၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈၸူး IFC ၽွင်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 12/9/2019 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်၊ ၼမ်ႉမႃႉ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၵေးသီး၊ လၢႆးၶႃႈ၊ မိူင်း ၼၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢဵၼ်ႁႅင်း ႁိမ်း 200 ၵေႃႉ ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းထိုင် ၶွမ်ႊပၼီႊငိုၼ်းၵွင်တိုၼ်းၵူႈၸိုင်ႈ မိူင်း International Finance Corporation (IFC) ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၽူႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ပိူဝ်ႈ တႃႇ သူၼ်းႁူၺ်း ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ် ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ပၢင်ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈ ၼႃႈႁူင်း Mountain Star Hotel သဵၼ်ႈတၢင်းဢသျေႉမဵဝ်ႉပၢတ်ႈ၊ ႁိမ်းၼွင်မျႃႉၵၢၼ်ႇသႃႇ၊ ပွၵ်ႉၵၢၼ်ႇသေႉ ဝဵင်းတူၼ်ႈ တီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႃးၼႄၵၢင်ၸႂ် ယွၼ်းႁႂ်ႈ IFC ၵိုတ်းပၢင် ၵုမ်လႄႈၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢင်ၵုမ် IFC ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၼႆႉ ၶဝ်တေမႃးလၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းမိူင်း တႃႇ တေသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈ ၶႃႈၶဝ်ငိၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇမႃးသၢၼ်ၶတ်း” ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶႃႈၶဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇလူင်သေ ႁႂ်ႈၾၢႆတွင်ႇသျႄႇ(တွင်ႇၶႄႇ) ၵိုၵ်း ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တေမႃးဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈၵဵဝ်ႇၵၼ်မူတ်း ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈၼႆႉ လႆႈၶၢမ်ႇ တၢမ်ႇသိုၵ်းသိူဝ် ပေႃးဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇဝၢႆး ၶဝ်သမ်ႉတေမႃးသၢင်ႈ ၶူင်းသၢင်ႈလူင်ၸိူင်ႉၼႆ ၶႃႈၶဝ်ဢမ်ႇ ႁၼ်လီၶႃႈ ၾၢႆၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈလႆႈသၢၼ်ၶတ်းမႃးတၢင်းႁိုင် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ မၼ်းၵေႃႈၵဵဝ်ႇၵၼ်ဝႆႉထႅင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႃႈၶဝ်သၢၼ်ၶတ်း ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း” ဝႃႈၼႆ။

တီႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် တင်း တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သေဢမ်ႇၵႃး ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင် IFC ပႃးႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈၾၢႆၼမ်ႉတူႈၵမ်းလဵဝ်။

ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်း သၢၼ်ၶတ်းတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်ႈမႄႈၼမ်ႉတူႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးယိုၼ်ႈလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၶွင် IFC ။ ၶဝ်တေမႃးႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ် မႄႈ ၼမ်ႉတူႈ တင်းသဵင်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးယိုၼ်ႈလိၵ်ႈသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိပ်းပၢႆႉသၢၼ်ၶတ်း ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉလႄႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉတူႈတင်းသဵင်ႈ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တၢင်ႇၵႂႃႇတီႈ IFC ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁပ်ႉဢဝ်ယဝ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ မိူင်းတႆး တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ တေႃႈလဵဝ် ပႆႇမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေဢိတ်း။ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ သမ်ႉ မီးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႆႉသမ်ႉ ႁဵတ်းတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၶႂ်ႈသင်ႇတၢင်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇတၢင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႅတ်ႈ ၸၢင်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 12/9/2019 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢၼ်ၶတ်း IFC တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပၼ်ႁႅင်းသူၼ်းႁူၺ်းသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၽွင်းမီးပၼ်ႁႃသုၵ်ႉယုင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝႃႈၼႆ။

ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆမႂ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေႃႇ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် သိုၵ်းၵၢင်မိူင်းပေႃးဝၢႆးလႄႈ မီးမႃးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်ႈမိူင်း(လၵ်းမိူင်း) ႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႃႇၵႅတ်ႇၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝ ပႃးၸဵမ်မႄႈၼမ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈ ၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်မႂ်ႇ – ပဵၵ်ႉသမ်ႉတိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လူင်းထတ်းသၢင်လွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈမၼ်းယူႇၵေႃႈ ယဝ်ႉ။ မိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ။ ၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ ၶႄႇလႄႈ မိူင်းၼေႃႇဝူၺ်းၶဝ် တၵ်းလႆႈႁၢမ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းၶဝ်ဢၼ်ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ IFC တၵ်း လႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သူၼ်းႁူၺ်းပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ်သၢင်ႈၾၢႆၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈ” ဝႃႈၼႆ။