Friday, March 29, 2024

လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA မီးသင်လၢႆလၢႆ (တွၼ်ႈၵၼ် 3)

Must read

ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း

ႁၢင်ႈပပ်ႉ NCA
Photo by – SHAN/ ႁၢင်ႈပပ်ႉ NCA

3. တင်ႈတႄႇဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ဢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 14 ဝၼ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾၢႆႇတပ်ႉမတေႃႇလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ တႃႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတင်းၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေမၵ်းမၼ်ႈလွၵ်းပိူင်ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်တႅတ်ႈတေႃးတၢႆတူဝ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇယူႇၼႆ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၼင်ႇၼႆ။

- Subscription -

4. ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းဢၼ်ပႃးဝႆႉၼႂ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၼႆႉလႄႈ ပၵ်းပိူင်ၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ တႃႇၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်တင်းသွင်ၾၢႆႇ တေလႆႈပိၼ်ႇပႆႇၸွမ်းပၵ်းပိူင် ၼင်ႇၵၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းပၵ်းၸွမ်းပိူင်ၵႂႃႇ ၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉလႄႈ ၸွမ်းၼင်ႇၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈလူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉၶဝ် ထတ်းသၢင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁပ်ႉဢဝ်တင်းထတ်းသၢင်ၵႂႃႇယူႇၼႆ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၼင်ႇၼႆ။

5. ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်တပ်ႉၼၼ်ႉ တပ်ႉမတေႃႇလႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်တႃႇတေၸွမ်းပိူင် တီႈတႂ်ႈၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။

(ၵ) ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼႆႉ တေလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းၵုမ်းၼႃႈလိၼ်၊ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸွပ်ႇသွၵ်ႈၼႃႈလိၼ်၊ ၵၢၼ်တိူဝ်းၶႂၢၵ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း၊ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်၊ ၵၢၼ်ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇ၊ ၵၢၼ်ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉလၢႆးၵျၢမ်းတိုၵ်းယိုဝ်း၊ ၵၢၼ်ယႃႉၽျၢၵ်ႈၶူဝ်းၶွင်လႄႈ ၵၢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈတိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၾၢႆႇၼိုင်ႈလႄႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ တေႃႇၵၼ်။

(ၶ) လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈတၢင်းသိုဝ်ႈ (ဢမ်ႇၼၼ်) တၢင်းၵူတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ၶဵင်ႇတႃႉၵၼ် (ဢမ်ႇၼၼ်) ဢၼ်တေပဵၼ်လွင်ႈလူလၢႆၼိူဝ်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း။

(င) တီႈတမ်းဝၢင်းၼႃႈတီႈၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၵမ်ႉၸွႆႈဢၼ်ၸမ်ပဵၼ်၊ ၵၢၼ်တႃႇယူတ်းယႃတီႈဢၼ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၸမ်ပဵၼ်၊ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ပိၼ်ႇပႆႇလႅၵ်ႈလၢႆႈတပ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢၼ်မႂ်ႇထႅင်ႈ၊ ၵၢၼ်ၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉတီႈပၢင်သဝ်းမႂ်ႇ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေတပ်ႉပၢင်သဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းၶိူင်ႈယိပ်း မၢၵ်ႇယၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပုၼ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈသင်၊ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၽေးၶဵၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈသင် သင်ဝႃႈလူဝ်ႇမႃးၼႆ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ၼႄဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇတေလႆႈငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။

(ၸ) တေဢမ်ႇလႆႈတမ်းဝၢင်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း ၾၢႆႇၵၢၼ်သိုၵ်းတီႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ၊ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈ၊ ႁူင်းယႃ၊ ႁွင်ႈယူတ်းယႃ၊ ၼႂ်းဝၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ဢွင်ႈတီႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈတၢင်း လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း၊ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈ ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း။

(သ) ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်းမႃးၼၼ်ႉ တေလႆႈၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈၶိုၼ်း မၢၵ်ႇမႅင်း ဢၼ်တပ်ႉတင်းသွင်ၾၢႆႇဝၢင်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတႃႇၽဵဝ်ႈသိမ်းပႅတ်ႈၶိုၼ်းမၢၵ်ႇမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈငူပ်ႉငီႉတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပဵၼ်ၸၼ်ႉပဵၼ်ၶၵ်ႉသေယဝ်ႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။

(ၺ) ၼႂ်းၵႄႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၼၼ်ႉ လွင်ႈပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတ ၶဵင်ႇတႃႉႁဵတ်းၶဵၼ်ၵၼ်၊ လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ (ဢမ်ႇၼၼ်) လွင်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈၸႃ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵုင်ႇမုၼ်သိၵ်ႈၶႃႇ တူၵ်းယွၼ်ႇႁဵဝ်ႇဢူၼ်ႈ၊ လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယႃႉၼႃႈတႃၶႃႉၸိုဝ်ႈၶၢႆသဵင်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈတီႈၼႂ်းမိူင်း တင်းၼွၵ်ႈမိူင်း တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း၊ တေလႆႈငိူင်ႉဝႄႈၵၼ်။

(တ)ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၸမ်ပဵၼ် ယွၼ်းၽေးၶဵၼ်လူင်သၽႃႇဝ ဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၸွႆႈတီႈထူပ်းၽေးလႄႈ ၵၢၼ်ၸမ်ပဵၼ် တႃႇတေႃႉသူင်ႇၶၢႆႉတီႈ ၶူဝ်းၶွင်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းပၢႆးယူတ်းယႃၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇတေလႆႈငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။

(ထ) တေငူပ်ႉငီႉၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်မၢႆမီႈႁူမ်ႇငမ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းလႄႈ ပုၼ်ႈၵေႃႉၸိူဝ်းဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးတေပဵၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမီးဝႆႉၼၼ်ႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇတေလႆႈငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေ ဢဝ်လွင်ႈဢဝ်တၢင်းပၼ်ၵႂႃႇ။

(ၼ) လွင်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၾၢႆႇတပ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ငူပ်ႉငီႉၵၼ်သေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ။

(ပ) လွင်ႈဢၼ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆၼၼ်ႉ တင်ႈတႄႇၶၢဝ်းယၢမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်းၼႆႉ တေလႆႈၸီႉသင်ႇတပ်ႉပႃႈတႂ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵုမ်းယိပ်းဝႆႉၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း တေလႆႈသပ်းလႅင်းၼႄပၼ် ၶေႃႈမုလ်းလွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းဢၼ်ပႃးၼႂ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။

(ၽ) ပၼ်ႁႃဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉပႃႈတႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇၼၼ်ႉ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသေ ၵႄႈၶႆတေႃႇၵၼ်။

ၶေႃႈမုလ်း – ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မၢႆ 006, July 2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း