ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၵေႃႉပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ ၼွၼ်းၽႄးၶွပ်ႈတဵမ် 55 ပီ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းႁေႃယွင်ႁူၺ်ႈလႄႈ ၽူႈတႅၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်း မႅင်ႇယိုၼ်ႈၵုသူလ်ပၼ်မၼ်းၸဝ်ႈ ၼိူဝ်ႁေႃလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 21/11/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိူဝ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် လႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းလီ မႅင်ႇယိုၼ်ႈၵုသူလ်ပၼ် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်မိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၵေႃႉပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ ဢၼ်လႆႈ ၼွၼ်းၽႄးၵႂႃႇ ၶွပ်ႈတဵမ် 55 ပီ။ ပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ၼိူဝ်ႁေႃၶမ်းလူင်ယွင်ႁူၺ်ႈ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈႁႄႇမႃႇတႅၵ်ႈ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပူၼ်ႉမႃး 55 ပီၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈႁဝ်း ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၶွၵ်ႈဢိၼ်းၸဵင်ႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈလူႉသဵင်ႈ ၵႂႃႇ ၶွပ်ႈတဵမ် 55 ပီယဝ်ႉ။ တီႈႁၢင်ႈႁေႃယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉၸတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လီၵုသူလ်မႃး သေ ပွၵ်ႈ။ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၶုၵ်းၸႂ်လႆႈတႄႉတႄႉ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း လႆႈႁူႉလႆႈႁၼ် လွင်ႈ ႁေႃၼႆႉ မၼ်းၵဝ်ႇၵႂႃႇၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ မၼ်းလူႉလႅဝ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၸူဝ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းတႄႉ ၶႂ်ႈလႆႈၶိုၼ်း တီႈ ႁေႃၼႆႉဢိူဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 1962 ၼၼ်ႉ ဢူးၼေႇဝိၼ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ၊ ယိုတ်းပႃးႁၢင်ႈႁေႃမိူင်းယွင်ႁူၺ်ႈ။ တႃႇ လႆႈၶိုၼ်းႁေႃၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တၢင်ႇလိၵ်ႈဝႆႉ 4 ၵမ်းယဝ်ႉ ယင်းပႆႇလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇသင်” ဝႃႈၼႆ။
ဢူးၼေႇမဵဝ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈလၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ယွင်ႈ ႁူၺ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈ ပဵၼ်မႃးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်1947၊ ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈၵွၼ်းၶေႃ၊ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်း သၢင်ႈ ႁႂ်ႈၽႃသႃ၊ သႃသၼႃ ႁိူဝ်ႈႁိူင်း၊ ၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁူႉၸၵ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ (ၽွင်ႇတေႃႇ ဢူး) ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်း ၼုမ်ႇႁူႉၵုင်ႇမုၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်သေ ႁႂ်ႈလႆႈၶတ်းၸႂ်ၵႂႃႇမိူၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈ ၸတ်းႁဵတ်း ” ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ႁႅၼ်းတၢၼ်းၼႆႉ ၶိူဝ်းႁေႃယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ၽူႈတႅၼ်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်း ႁဵတ်း။ ၽွင်းလူင် မိူင်းတႆး၊ ႁူဝ်ပဝ်ႈသၽႃးၸႄႈမိူင်းတႆး၊ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး၊ လုၵ်ႈလၢင်းပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈလႄႈ ပေႃႈ မႄႈၵူၼ်းမိူင်း မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1896 ။ ပီ 1927 ၶိုၼ်ႈၼင်ႈႁေႃ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်း ယွင်ႁူၺ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 04/ 01/1948 ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃတီႈဢိင်းၵလဵတ်ႈယဝ်ႉ လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၵေႃႉႁႅၵ်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ထိုင် 1952 ။ ပီ 1952 – 1956 လႆႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၽူႈတၢင်ၼႃႈသၽႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ထိုင်မႃး 1962 ၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းၼေႇဝိၼ်း ယိုတ်းဢႃၼႃႇသေ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈ ၸၢႆး ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸဝ်ႈမီ ထုၵ်ႇၺႃးယိုဝ်းတၢႆ၊ တူဝ်ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ ၺႃးၵုမ်းၶင်ၼႂ်းၶွၵ်ႈဢိၼ်းၸဵင်ႇ တေႃႇပေႃးသုတ်းမုၼ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 21/11/1962 ၽွင်းဢႃယု ၸဝ်ႈလႆႈ 66 ပီ ဝႃႈၼႆ။
