ပီႈၼွင်ႉတႆးၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး တီႈဝၢၼ်ႈသၵ်ႇၵွၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉဝႃႈ ၵူႈပီပီၼႆႉ တေႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းတီႈၼိုင်ႈတီႈလဵဝ်၊ ၸတ်းပႃးပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး။
ၼႂ်းၶၢဝ်းၽွင်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼီႈ (ဝၼ်းတီႈ 17-19/11/2017)ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင် ပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး တီႈဝၢၼ်ႈသၵ်ႇၵွၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸႄႈမိူင်းမိူင်းယၢင်း ၸႄႈမိူင်းၶၢင်။ တီႈပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ ၸတ်းပႃးပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး။ တီႈပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈလႄႈ ၽူႈထတ်းထွင်လိၵ်ႈ ႁိုၼ်း ၵႃယၢင်းၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇ ပိုၼ်းပီမႂ်ႇတႆးလႄႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃ-ၼႆယဝ်ႉ။
ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးတီႈႁူဝ်ပၢင်ႇၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်း 3 ၶမ်ႈၶိုၼ်း။ မီးၵၢၼ်ႁပ်ႉၸဵင်၊ မီးတၢင်းၵႃႈမူၼ်ႈသိူဝ်း၊ ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်း၊ မၢဝ်ႇသၢဝ်ၶဝ်လဵၼ်ႈၸဵင် မိူၼ်ၼင်ႇတိုတ်ႉၸိူၵ်ႈၵၼ်၊ လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်မူၼ်းၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ။ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ပတ်းပိုၼ်ႉ တင်းမူတ်းမီး 9 ၸႄႈဝဵင်း၊ ၶဝ်တူၵ်းလူင်းႁူမ်ႈၵၼ်ဝႃႈ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼိုင်ႈပီၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈႁဵတ်းၼိုင်ႈတီႈၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ပီၼႆႉ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈသၵ်ႇၵွၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယၢင်းၼႆႉ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းယၢင်း (မူဝ်းၺိၼ်း)ၵေႃႈ ယူႇတီႈသင်ၶၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸတ်းႁဵတ်း”-ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၼၼ်ႉ ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ-” ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်း လႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်း လွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇ ပိုၼ်းပီမႂ်ႇတႆးလႄႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃ မီးသွင်တွၼ်ႈ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ လိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ သွၼ်ႁႂ်ႈႁူႉမေႃပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်၊ ၼၼ်ႉပဵၼ်ပိူင်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းၶိူဝ်းၼိုင်ႈၶိူဝ်း၊ လႆႈဢဝ်ႁူဝ်ၶေႃႈၼႆႉသေ လႆႈၶႆႈၼႄၵၼ်ၵႂႃႇ”-ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈပိုၼ်းၼၼ်ႉ ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ ၶူးႁိုၼ်း ၵႃယၢင်း လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ-” မိူၼ်ၸိူင်ႉမိူင်းၶၢင်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈႁူႉၸၵ်းၵၼ်ဝႃႈ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ငဝ်ႈငႃႇၸႃတိၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၶုၼ်တႆးႁဝ်းယူႇသဝ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလႂ်၊ တေႃႇထိုင်ပေႃးလႆႈၵႂႃႇလူမ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းပႅတ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈႁေႃမၢၼ်ႈ ဢႃႇဝဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၵူႈၵေႃႉ တေႁူႉထိုင်ယူႇ။ မိူင်းလူင် မိူင်းယၢင်း မိူင်းၵွင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉမၼ်းႁိူဝ်ႈႁိူင်းမႃးတႄႉတႄႉ။ မိူင်းၸႄႈၼႃး ဢၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢမ်ႈၵႂႃႇၽၢၵ်ႇပုၼ်ႉ တေမီးဝဵင်းမႂ်ႇ ၵၢတ်ႇၵဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးသႃ ပီႈၼွင်ႉတႆးၼိူဝ်ၶဝ် ယူႇသဝ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈမိုၼ်ႉသိုၼ်းၵွၼ်ႇၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းတိုၼ်းႁူႉၵၼ်ယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ပွႆးႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2112 ၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉတႆးၼွၵ်ႈၸႄႈမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇပီႈၼွင်ႉတႆးဝဵင်းၶမ်းတီႈ၊ ႁူမ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း၊ ဝဵင်းပူႇထဝ်ႈ (ပူႇတႃႇဢူဝ်ႇ)၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ တူၼ်ႈတဵမ်း၊ တူၼ်ႈတီး၊ ၼမ်ႉတေႃး၊ မူင်ႇယႂႃႇ၊ ၽွင်းပိၼ်ႇ၊ တႃႈၵုင်ႈ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ၊ ၵၢတ်ႇသႃလႄႈ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ/ဢိူင်ႇၼႂ်းဝဵင်းတူပ်းမိုဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇဝၢၼ်ႈဢွင်ႇၸေႇယ၊ တၼၢၼ်၊ ဝဵင်းတူပ်းမိုဝ်း (တမူး)၊ ဝၢၼ်ႈၸၢႆးၸိူင်း (မိၼ်းတႃး)၊ တႃႈလေႃႉ (လေးသဵၵ်ႉ) ၊ ဝၢၼ်ႈထူင်းၵထိၼ်ႇ၊ ၼွင်ၵၢတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်း။ မီးပီႈၼွင်ႉတႆးၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း တီႈၸမ်တီႈၵႆၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်-ၼႆယဝ်ႉ။
လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းတႆးၵေႃႈလၢႆလၢႆတီႈ လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်း။ ၼႂ်းမိူင်းထႆးမိူၼ်ၼင်ႇတီႈဝဵင်းလူင်မိူင်းၵွၵ်ႇ၊ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်း။ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူၼ်ၼင်ႇတီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈလွႆတႆးလႅင်း ငဝ်ႈငုၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်း၊ မီးပီႈၼွင်ႉၸမ်ၵႆလၢႆတီႈလၢႆတၢင်းဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်။ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ တီႈလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈ ၸတ်းမီးပႃးႁွင်ႈၼႄၶူဝ်းပိုၼ်း၊ ပၢင်တၢၼ်ႈၶႆႈၽႃသႃလိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။
