လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ ႁဵတ်းလႆႈဝႂ်သိပ်းပီယဝ်ႉ

ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း၊ တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ  ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶၢႆႉပၢႆႈ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 96 ပီ 97 တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉလႆႈပၢႆႈ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။

ၼင်ႇႁိုဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းထႆး တေမီးသုၼ်ႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၼႆသေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ်ဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢႃယုတဵမ် 5 ပီ ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ ဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီၼႆ တေလႆႈၾၢင်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ် ပေႃႈမႄႈ တေလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းသင်ၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇၺႃး လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။  

ဝၼ်းတီႈ 27/08/2024 ၼႆႉ သုၼ်ၶေႃႈမုလ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ – သင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ် သႅၼ်းဢႃယုထူၼ်ႈထိုင် 5 ပီယဝ်ႉၸိုင် ဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းဝႂ်သိပ်းပီ တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း (ဢမ်ႊၽိူဝ်ႊ) ၽႂ်မၼ်းလႆႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆး ဢၼ်တၵ်းလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵႂႃႇတႄႉ – ၽိုၼ်မိူၼ်ဝႂ်ၸႅင်ႈၵိူတ်ႇ၊ ပပ်ႉၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼိုင်ႈၼိဝ်ႉ 2 ဢၼ်၊ ၶႅပ်းႁၢင်ႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း Family Photos ၊ ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းႁူင်းႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (တီႈဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈသႂ်ႇပႃး မၢႆၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇပႃး)။

ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမႄႈသမ်ႉ တၵ်းလႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းပႃး မၢႆၾၢင် (မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) မိူင်းမၢၼ်ႈ (တေလႆႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ ၼူဝ်ႊထရီႊၾၢႆႇထႆးၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်) ။ သမ်ႉထႅင်ႈ ဝႂ်သီၶွင်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႊၽိူဝ်ႊဢွၵ်ႇပၼ်၊ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၽၢတ်ႉသ်ပွတ်ႇ (တေလႆႈပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၵႂႃႇၸႅင်ႈၵိူတ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ)။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ်ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈလႄႈ ဝႂ်မုင်းႁေႃႁိူၼ်းၼၢႆးၸၢင်ႈ ဝႂ်ထဝဵၼ်းဝၢၼ်ႈၼၢႆးၸၢင်ႈ၊ သင်ဝႃႈ ပဵၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၸိုင် တၵ်းလႆႈၼႄပႃးဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး။ လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈ တေလႆႈမီးၵူၼ်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁပ်ႉ ႁွင်းပၼ် ၸင်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ႈယွၼ်းဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။

ဢၼ်ၸၢင်ႈထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇ ၽွင်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝႂ်သိပ်းပီ ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ၸိူဝ်းဢၼ်ပေႃႈမႄႈ ပႅတ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ပေႃးမီးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမီးၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေၸၢင်ႈႁၢမ်း တိုဝ်ႉတၢင်း။

ထႅင်ႈလိူင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပေႃႈမႄႈဢမ်ႇပႅတ်ႈၵၼ်သေတႃႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈႁူင်းယႃၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈလႆႈဢဝ်ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport သေ ယွၼ်းဝႂ်ၵိူတ်ႇ၊ ဝၢႆးမႃး ပေႃႈမႄႈသမ်ႉ ပႅတ်ႈၽၢတ်ႉသပွတ်ႇသေ ယိပ်းဝတ်းဝႂ်ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်းထႆးဢွၵ်ႇပၼ်ဝႆႉသေဢၼ်ဢၼ် (မိူၼ်ၼင်ႇ ဝႂ်သိပ်းပီ၊ ဝႂ်ပိုၼ်ႉတီႈသုင်) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼၼ်ႉတႄႉ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ၸၢင်ႈလုတ်ႈႁၢမ်းတိုဝ်ႉတၢင်း တႃႇလႆႈဝႂ်သိပ်းပီ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တၵ်းထတ်းတူၺ်း DNA ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈလၢင်းသေ တေလႆႈမီးၵူၼ်းႁပ်ႉႁွင်း ပၼ်ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵွၼ်ႇတေၵႂႃႇယွၼ်းဝတ်းဝႂ် ပၼ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝတ်းဝႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈၽွမ်ႉဝႆႉၵူႈဢၼ်။ ၵူဝ်လႆႈၵႂႃႇသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းပႅတ်ႈလၢႆ။

ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ် ၽွင်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝႂ်သိပ်းပီ ပၼ်လုၵ်ႈၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ  –

“ၶၢဝ်းယၢမ်း တေၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၸႂ်ႉဝတ်းဝႂ်ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၸႂ်ႉဝႆႉဝႂ်သႅၼ်းၼၼ်ႉတႃႇသေႇ တေဢမ်ႇလႆႈပိၼ်ႇလႅၵ်ႈၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးပဵၼ်ပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ပိၼ်ႇလၢႆႈ ပဵၼ်ပပ်ႉ ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းတႄႉ လႆႈယူႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ပပ်ႉသီမူင်ႈ (သီႇၵမ်ႇ) လႅၵ်ႈပဵၼ် သီလႅင်ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လႆႈယူႇ ႁဝ်းလူဝ်ႇယွၼ်းပႃးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈလုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈတီႈလႂ်တီႈၼၼ်။ ပေႃႈမႄႈမၢင်ၵေႃႉသမ်ႉ ၸႂ်ႉဝႂ် CI (ပပ်ႉသီၶဵဝ်) သေ လႅၵ်ႈပဵၼ်ပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းသီလႅင်ၵေႃႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈမၼ်း မိူၼ်ၵၼ်မူတ်းမူတ်းၵေႃႈလႆႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းသေ သမ်ႉၵႂႃႇပိၼ်ႇလၢႆႈပဵၼ်ဝတ်းသိပ်း ပီတႄႉဢမ်ႇလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။  

ပေႃးမီးဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီၼႆ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ တေလႆႈတမ်းၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ယူႇၵၢၼ်ၵိၼ်။ တႃႇၼႂ်း ၵၢၼ်ႁဵၼ်းလႄႈ တႃႇပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈတမ်းၸႂ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ ၵမ်းၵမ်းသဵင်ႈငိုၼ်း၊ တေဢမ်ႇလႆႈၵမ်းၵမ်း တေႃႇဢႃယု မိူၼ်ပပ်ႉၶၢမ်ႈမိူင်းပၢတ်ႉသ်ပွတ်ႇလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁိုၼ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီ။

ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်သိပ်းပီၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ် ငိုၼ်းသဵင်ႈၼပ်ႉမိုၼ်ႇၼပ်ႉ သႅၼ်ငိုၼ်းထႆးၵေႃႈမီးမႃး။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင်ၶႂ်ႈႁဵတ်းဝတ်းသိပ်းပီၸိုင် ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇ ၸွပ်ႇထၢမ် တီႈလုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း (တီႈဢမ်ႊၽိူဝ်ႊ) ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ သင်ဝႃႈ ယူႇယူႇၵႂႃႇႁႃၵႄႇဝၢၼ်ႈ (ၵမ်ႇၼၼ်းပေႃႈလူင်) တိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ပိူၼ်ႈၸၢင်ႈယွၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်းၼပ်ႉမိုၼ်ႇ ၸၢင်ႈသဵင်ႈငိုၼ်း သဵင်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း ၸွမ်းတင်းၼမ်ၼႆ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်း ၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ  –

“ဢမ်ႇဝႃႈလဵၵ်ႉဝႃႈယႂ်ႇ မၢင်ၵေႃႉသမ်ႉ ၶႂ်ႈႁဵတ်းဝႂ်သိပ်းပီၼႆ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁႃၵမ်ႇၼၼ်းပေႃႈလူင်တိၵ်းတိၵ်း။ တီႈတႄႉမၼ်း လူဝ်ႇၵႂႃႇထၢမ်လွင်ႈယွႆႈယႅမ်းမၼ်းတီႈဢမ်းၽိူဝ်းၵွၼ်ႇဝႃႈ လူဝ်ႇဝႂ်သင်လၢႆလၢႆ လူဝ်ႇလၵ်းထၢၼ်ႇသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ လူဝ်ႇလႆႈမီးဝႂ်ၵိူတ်ႇလႄႈ ဝႂ်ၸႅင်ႈၵိူတ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ႁပ်ႉႁွင်းပၼ်မွၵ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းၼႆတႄႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵႃႈၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉဝၢၼ် ပိူၼ်ႈတႄႉလႆႈပၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶႅၼ်းသေ ၵႂႃႇၺႃးပေႃႈလူင်ၵမ်ႇၼၼ်းၶဝ် ၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းသေ ယွၼ်းၵိၼ်ငိုၼ်း ၵမ်ႉဝႃႈ 5,000 ၵမ်ႉဝႃႈ မိုၼ်ႇသွင်မိုၼ်ႇ။ ၼႆႉယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇ မေႃၶဝ်ႈႁႃဢမ်ႊၽိူဝ်ႊ” – ဝႃႈၼႆ။

ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵႆႉယၢပ်ႇၸႂ်ထႅင်ႈ လွင်ႈၼိုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၸိုဝ်ႈပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈ ၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈတီႈႁူင်းယႃၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉတီႈၼိုင်ႈ ဝၢႆးသေ ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈယဝ်ႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈသေ သမ်ႉလႆႈၶၢႆႉတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၸိုဝ်ႈပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈသမ်ႉ တေပဵၼ်ဝႆႉထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်မိူဝ်ႈၵႂႃႇ ၸႅင်ႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၼၼ်ႉ။

သင်ၸိုဝ်ႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼႂ်းဝတ်း ဝႂ်ပေႃႈမႄႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးဝႃႈ ၶၢႆႉဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိုင် ႁႂ်ႈယွၼ်းဢဝ်ၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶဝ်ႈလူင်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၼႂ်းဝႂ် ထဝဵၼ်းဝၢၼ်ႈယူႇၸွမ်းပေႃႈလဵင်ႉ (ဝႂ်ထဝဵၼ်းဝၢၼ်ႈ သီလိူင် ဢၼ်ပဵၼ်တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် – ဢမ်ႇၸႂ်ႈသီသွမ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဝႂ်မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းပေႃႈလဵင်ႉ) တီႈလႂ်တီႈၼၼ်ႈ ၸင်ႇတေဢမ်ႇယၢပ်ႇ ၽွင်းၵႂႃႇႁဵတ်းဝႂ် သိပ်းပီၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။