ၽူႈမၢႆၸမ်တူဝ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း လူႉသဵင်ႈ

ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်း ၽူႈမၢႆၸမ်တူဝ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း လူႉသဵင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊတပ်း (မလဵင်း) တီႈဢိူင်ႇပဵင်းလူင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး။

ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/6/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:54 မူင်း ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်း ဢႃယု 76 ပီ ၽူႈမၢႆၸမ်တူဝ် ၸဝ်ႈ ၵွၼ်းၸိူင်း လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈပႃႇၶႃး ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၼႆယဝ်ႉ။

မႄႈၶူးႁၢၼ်ၼူၼ်း ၵေႃႉမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်တင်း ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ် ၽူႈမၢႆ ၸမ်တူဝ် ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် TRC တေႃႇထိုင် MTA ။ ဝၢႆးၶုၼ်သႃႇ ဝၢင်းၶိူင်းယဝ်ႉ ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢွင်ႇ တၢၼ်းၼႆႉ ပႃးဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေးသေ မႃးယူႇတီႈႁိူၼ်းပဵင်းလူင် ႁဵတ်းထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈ ၼႃးၵႂႃႇ ထိုင်ပဵၼ်ယေႃးၵႃႇ ၵူၼ်းထဝ်ႈသေ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်းၼႆႉ လႆႈဢဝ်မႃးလုမ်းလႃးဝႆႉတီႈ ၵျွင်းၶရိတ်ႉ ဝၢၼ်ႈပႃႇၶႃး ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် တေပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/6/2023 တေမႃးၼႆႉ။

ပိုၼ်းၵႅပ်ႈ ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်း –

ၸိုဝ်ႈ – ၸၢႆးဢွင်ႇတၢၼ်း

ၸိုဝ်ႈပေႃႈ/ မႄႈ – လုင်းသၢင်ႇ + ပႃႈငိုၼ်း

ပီ/လိူၼ်/ဝၼ်းၵိူတ်ႇ – ပီၸေႃးၸႃႇ 1309 ၼီႈ၊ လိူၼ် 11 မူၼ်း။

ၸႃတိ – ဝၢၼ်ႈၵၢင်ဝဵင်း၊ ဢိူင်ႇမဵဝ်ႉမ၊ မိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈလူင်။

ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ – ပီၶရိတ်ႉ 1967 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းတပ်ႉၸုမ်း 3 (ၼႂ်းမုၵ်ႉၸုမ်းတပ်ႉၽွႆႉ) ဢၼ်ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်းလႄႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ မႃးယူႇၸွမ်းၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း မွၵ်ႈပီၼိုင်ႈသေ ၸဝ်ႈပၢႆးမိူင်း ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸရေး တီႈမၼ်းၸဝ်ႈသေ ယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၢႆးၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်ႈ ပဵၼ်ၸၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွႆႈၽူႈမၢႆ တပ်ႉၵွင် 11 လႆႈၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ်ပၢႆ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တပ်ႉၵွင် 11 သေ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႃႈၵၢၼ် လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၽေ 2 တပ်ႉၵွင် 11 ႁဵတ်းၽူႈမၢႆလူင် ၼႂ်းၽေ 2 တၢင်းမိူင်းၵိုင် ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈပီ။

ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈႁူမ်ႈၸွႆႈသၢႆသိုၵ်းတပ်ႉၵွင် 11 တင်း တပ်ႉ (ထႃႇဝရ) သၢႆသိုၵ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ထူဝ်းသိုၵ်းတင်း (ရ.လ.လ.ဖ) ၶၢဝ်း တၢင်း 5 လိူၼ်ထိုင် 7 လိူၼ်။

ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တပ်ႉၵွင် 11 သေ ယႃႉပႅတ်ႈတပ်ႉၵွင် 11 ပိၼ်ႇပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 1 လႆႈတူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၽေ 3 ၵွင် 1 လႆႈပဵၼ်ၽူႈမၢႆလူင် ၸွမ်းၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း တၢင်းၵေးသီး မွၵ်ႈပီပၢႆ – သွင်ပီၼႆႉ။

ထိုင်မႃး 1971 လႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၼႃႈၵၢၼ် ၼႂ်းတပ်ႉၵွင် 1 သေ ၶိုၼ်းမႃးပိၼ်ႇၼႃႈတီႈ 12 ၸင်ႇလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၸၼ်ႉ ၶုၼ်သိုၵ်း ႁဵတ်းၽူႈမၢႆၸတ်းၵၢၼ် ၼႃႈတီႈ မၢႆ 5 တၢင်းမိူင်းၼွင်။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႃႈၵၢၼ်ထႅင်ႈ ယႃႉပႅတ်ႈ 12 ၼႃႈ တီႈသေ ႁဵတ်း 4 ၼႃႈတီႈယဝ်ႉ လႆႈႁဵတ်းၽူႈမၢႆလူင်လႄႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼႃႈတီႈ 2 တၢင်းမိူင်းၼွင် ၶၢဝ်းတၢင်းပီၼိုင်ႈ။

ထိုင်မႃး 1973 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ၸဝ်ႈဢွင်ႇတၢၼ်း လႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း တီႈပီႈၼွင်ႉၶၢင် KIA ၶဝ် မွၵ်ႇ မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ပၢႆ။ ထိုင်မႃး လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 29 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ ၸင်ႇႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်သေ ယဝ်ႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႃႈၵၢၼ်ထႅင်ႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်မႃးယၢမ်းလဵဝ်။

ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈမႃး – မိူဝ်ႈပီ 1969 ၼၼ်ႉ လႆႈယိုဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႊ (ၸုမ်းလၽုၺ်း) တီႈၵၢတ်ႇ ၼွင်ဝူဝ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၵွၵ်ႇ 2 ပွၵ်ႈ။

မိူဝ်ႈပီ 1970 လႆႈႁူမ်ႈၸွႆႈၼႂ်းသၢႆသိုၵ်းတပ်ႉၵွင်ထႃႇဝရ သၢႆသိုၵ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တင်း ရ.လ.လ.ဖ 4 ပွၵ်ႈ။

မိူဝ်ႈပီ 1971 ၼၼ်ႉ လႆႈယိုဝ်းၵၼ် တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈပၢင်ၵေႇတူႉ 1 ပွၵ်ႈ။

မိူဝ်ႈပီ 1972 ၼၼ်ႉ လႆႈယိုဝ်းၵၼ် တင်း SSA ၶဝ် 1 ပွၵ်ႈ လႆႈၵွင်ႈ 3 လဝ်း/ ၵၼ်း။