တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ပီ 2023 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈလၢၼ်ႇပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်းၵဵတ်ႉ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းတုင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၵႂႃႇမႃးၶွင်ႈၶမ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇတႃႈဢွၵ်ႇတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ။
ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးတူၼ်ႈတီး-ၵဵင်းတုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၶဝ်ၵူတ်ႇထတ်းတေႉဢေႃႈ ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ထတ်းယူႇ မၼ်းဢမ်ႇပေႃးၵျၢမ်းပဵင်းၼႆႉၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁိုင်ႁႅင်းဝႆႉဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉၵေႃႈ ၵူတ်ႇထတ်းမဝ်မဝ်ၵွႆး ဝၢႆးမႃးၵေႃႈ ယွၼ်းတူၺ်း ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် (မၢတ်ႈပုင်ႇတိၼ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ။ပေႃး ၼၢင်းယိင်း ဢသၢၵ်ႈပႆႇတဵမ်သၢဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ မီးမၢတ်ႇပုင်ႇတိၼ်ႇယူႇၵေႃႈ ယွၼ်းဢဝ်ငိုၼ်းမွၵ်ႈ 4-5 ႁဵင် ႁဵတ်းၼႆ ၵေႃႈမီးဢေႃႈ ။ မၢင်ၵေႃႉ တေၺႃးၼမ်သေၼၼ်ႉယူႇယူဝ်ႉ ။ ပေႃးၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၶူဝ်းၽိတ်းသင်တၢင်ႇမႃးၵေႃႈ ယွၼ်းငိုၼ်း 2-3 ႁဵင်ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ႁေ ထဵင်ၵၼ်ၵေႃႈမီးၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။
တၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇတၢင်ႇၵူၼ်း ၸိူဝ်းလုၵ်ႉမႃးတၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈထုင်ႉပဵင်း၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းပွတ်းႁွင်ႇ တႃႇလတ်းၸူးၵဵင်းတုင် ၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ရူတ်ႉၵႃးသႅၼ်းလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းၵူႈလမ်း ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းပိၵ်ႉတၼ် ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးတူၼ်ႈတီး-ၵဵင်းတုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ- “ ၶဝ်တိုၼ်းဝႃႈ ၸႅတ်ႈၵူႈလမ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ၸႅတ်ႈၵမ်းလမ်းလမ်း ႁဵတ်းၼႆဢေႃႈ။မၢင်ပွၵ်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉၵူၼ်းလူင်းပႆ ႁဵတ်းၼႆၵေႃႈမီးၼၼ်ႉၼႃႇ ၸင်ႇဝႃႈႁိုင်ၼႃႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ။ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃးႁဝ်းၶႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ဢွၵ်ႇတၢင်းဢမ်ႇၶိုတ်းၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဢေႃႈ။ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်ၶဝ် ထၢမ်တႂ်ႈထၢမ်ၼိူဝ်ႁေ ၵူဝ်လႆႈသုမ်းငိုၼ်းသုမ်းတွင်းၼႂ်းၵႄႈမၼ်းထႅင်ႈဢေႃႈ။မိူဝ်ႈလဵဝ် ပေႃးၵႃးၶမ်ၵၼ် ၼိုင်ႈၵမ်းၼႆႉ မီးမွၵ်ႈ40 – 50 လမ်းၼႆႉဢေႃႈ တၢင်းႁိုင်မၼ်းသမ်ႉ မွၵ်ႈ 2 ၸူဝ်ႈမွင်းၼႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။
တီႈၵဵတ်ႉမိူင်းပဵင်းၼႆႉ မီးႁွင်ႈၵၢၼ်ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆၸုမ်း ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းလုၵ်ႈသိုၵ်း ၊ ပလိၵ်ႈ၊ လဝၵ ၊ၾၢႆႇယႃႈမဝ်းၵမ်(မူးယစ်) လႄႈ မီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆႁွင်ႈၵၢၼ်။
ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆၸုမ်း တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ မီးလၢႆၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၵိုင် ၊ သႅၼ်ဝီ ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ မူႇၸေႊ ၊ ပၢင်လွင်း ၊ လၢႆးၶႃႈ ၊ တူၼ်ႈတီး ၊ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၊ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ လႄႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ယၢင်းလႅင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
