ဝူဝ်းၵႂၢႆးမိူင်းတႆး တေႃႉသူင်ႇၶၢႆၾင်ႇထႆး ၵူႈဝၼ်း

 ဝူဝ်းၵႂၢႆး ၼႂ်းမိူင်းတႆး တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းႁွင်ႇ   ႁေႃႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၶၢႆၸူးတၢင်းမိူင်းထႆးၵူႈဝၼ်း၊  ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ မႆႈၸႂ်   ၵူဝ်ဝူဝ်းၵႂၢႆးမိူင်းတႆးမူၺ်ႉႁၢႆ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင် ဝႃႈၼႆ။

တႄႇဢဝ် ဝၢႆးသွၼ်းၼမ်ႉ လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉမႃး ဝူဝ်းၵႂၢႆး   ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းႁွင်ႇ သူင်ႇၶၢႆၸူးတၢင်းမိူင်းထႆး ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼႃႇ ။ တီႈတႃႈၶူင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵႃးလူင် 6 လေႃႉ၊ 10 လေႃႉ တေႃႉဝူဝ်းၶၢမ်ႈၵူႈဝၼ်း၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 3-4 လမ်း။

ၵူၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်းၵႂၢႆးၶဝ်တႄႉ ပဵၼ်ၵၢၼ် တႄႉ ဢေႃႈ။ ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေလုၵ်ႉမႃးတၢင်း ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းႁွင်ႇ။ 1 ဝၼ်းၼႆႉ ၵႃး 10 လေႃႉ၊ 6 လေႃႉ တေႃႉမႃး မွၵ်ႈ 3 – 4 လမ်း။ 1 လမ်းတၢင်ႇဝူဝ်းၵႂၢႆးမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 20 တူဝ်ၼႆႉ။ ၶဝ်တေႁဵတ်းႁၢဝ်းသေ မတ်ႉပဵၼ်တူဝ်ပဵၼ်တူဝ်ၵိုၵ်းႁၢဝ်းၼၼ်ႉသေ တၢင်ႇမႃး၊ ၵမ်ႈၼမ် တေတေႃႉမႃးယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ။ 1 ဝူင်ႈၼႆႉ ပေႃးမႃးၼပ်ႉတူၺ်းၸိုင် တေဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇတူဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ဝူဝ်းၵႂၢႆး ဢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶၢႆၸူးတၢင်းမိူင်းထႆးၼႆႉ  လုၵ်ႉတၢင်းသီႇသႅင်ႇ – သၢႆးၶၢဝ် – မွၵ်ႇမႆႇ – ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ – လၢင်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။  ၶၢမ်ႈၶူင်းတီႈတႃႇသူပ်းတဵင်းသေ  ၶဝ်ႈႁူဝ်မိူင်း  သိုပ်ႇသူင်ႇၶဝ်ႈတၢင်းလၢၼ်ႇၼႃး မူၼ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တင်းၸႄႈတွၼ်ႈမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

“ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆႉ ၶဝ်တေသႂ်ႇၵႃးလူင် ပဵၼ်လမ်းသေ လုၵ်ႉတၢင်းၼႆႉ သူင်ႇၸူးတီႈတႃႈသူပ်းတဵင်း။ ၵမ်းၼႆႉ ၵႃးလူင်တၢင်းပုၼ်ႉ မႃး ႁပ်ႉဢဝ် တေႃႉသူင်ႇၸူးတၢင်းမိူင်းထႆး။ ပေႃႈလဵင်ႉ ဢၼ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်တႆးမႄႈႁွင်ႈသွၼ်။ ၵမ်ႈၼမ် တေလုၵ်ႉတီႈပေႃႈလဵင်ႉၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈၶၢႆ တၢင်းမိူင်းထႆး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းၵၢတ်ႇဝူဝ်းၵႂၢႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသၼ်ပႃႇတွင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဢူၺ်းၵေႃႉၸမ်ၸႂ် ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်းၵႂၢႆး တၢင်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆႉ တေလႆႈပဵၼ်ဝူဝ်းၵႂၢႆး ဢၼ်ႁၢင်ႈလီ၊ တူဝ်သုင်၊ ၶိူင်ႇၶမ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ဝူဝ်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝူဝ်းမီးၼွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိုင်ႈ ၶႅၼ်းၶၢႆလႆႈ ၵႃႈၶၼ်သုင်။

“ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆႉ ၶဝ်တေတူၺ်းၵွၼ်ႇ သင်ဝႃႈ ယွမ်ဢမ်ႇႁၢင်ႈလီ ၸွမ်းၼင်ႇၶဝ် ၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ် တေဢမ်ႇသိုဝ်ႉ ဢဝ် မိူဝ်း။ သင်ဝႃႈ ႁၢင်ႈလီ တူဝ်သုင် မီးၼွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ပၼ်ၵႃႈၶၼ်သုင်။ ပေႃးပဵၼ် ဝူဝ်းၼႆႉ 1 တူဝ် ဢမ်ႇယွမ်း 20 သႅၼ်။ ၵႂၢႆး သမ်ႉ 1 တူဝ် ဢမ်ႇယွမ်း 30 သႅၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈတႃႈသူပ်း တဵင်း ၼႆႉ ပေႃးၵိုၼ်းမိူၼ်တၢၼ်ႇပွႆးလူင်ဝႆႉၶႃႈ။ ၸဵမ်ၵူၼ်း ၸဵမ် ဝူဝ်းၵႂၢႆး ၶဝ်ၵႂႃႇပွႆႇဝႆႉတီႈၼၼ်ႈ ပေႃးၵိုၼ်း လူင်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဢူၺ်းၵေႃႉ ၸမ်ၸႂ် ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်းၵႂၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် သင်ဝႃႈ ဝူဝ်းၵႂၢႆးၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႉသူင်ႇၶၢႆတၢင်းမိူင်းထႆး မူတ်းၸိုင် ၵမ်းလိုၼ်းမႃး တေလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶိုၼ်းတၢင်းမိူင်းထႆးမႃးၸႂ်ႉၶိုၼ်ႈသေ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ ၵူဝ်ဝူဝ်းၵႂၢႆးမူၺ်ႉႁၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။

“ဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ထႆးၶဝ်သိုဝ်ႉၵႂႃႇၸပ်ႈၸိူဝ်ႉၾၼ်းမၼ်းၼႆဝႃႇ ၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ။ လီမႆႈၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ ပေႃးဝူဝ်း ၵႂၢႆးႁဝ်းၶႃႈမူၺ်ႉၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉၼႆၸိုင်။ ၵမ်းလိုၼ်းမႃး တေလႆႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉတီႈမိူင်းထႆးသေ မႃးၸႂ်ႉၶိုၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် မၢင်တီႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ် တိုၵ်ႉၸႂ်ႉဝူဝ်းၵႂၢႆးယူႇ။ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵေႃႈၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ သင်ႁဝ်း ၶၢႆၵႂႃႇမူတ်း ဢမ်ႇၵိုတ်း ဝႆႉသင်တႄႉ ၵမ်းလိုမ်းမႃးၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း တေတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်း လၢင်းၶိူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

မိူဝ်ႈပီ 2018 – 2019 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵႃးတၢင်ႇဝူဝ်း ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆၶိူဝ်းယႂ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ – ၵျွၵ်ႉမႄး ၵူၼ်းၵႃႉဝူဝ်း ၸဝ်ႈၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇႁတ်းတၢင်ႇတေႃႇသူင်ႇမႃး ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၵေႃႈ ၽႄႈလၢမ်းႁႅင်း။ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းထႅင်ႈ ၽၵ်းတူမိူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ထုၵ်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းထႅင်ႈသေ ပၼ်ႁႃ လွင်ႈပၢင် တိုၵ်းတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိူတ်ႇမီးမႃးၼမ်လႄႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၽႂ် တေႃႉဝူဝ်းသူင်ႇၶၢႆ တၢင်း မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။

ယၢမ်းလဵဝ် ဝူဝ်းၵႂၢႆးဢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶၢႆ ၸူးတၢင်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၵေႃႈမီးၼမ် တၢင်းၾၢႆႇၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်းလီၸမ်/ သိုဝ်ႈ တေဢမ်ႇ ပေႃးသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင် ဝႃႈၼႆ။