ဝၼ်းဢွင်ႇပွႆးၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ့် ၸၵၸပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၸမ်ၸမ် 6000 ၵေႃ့ ၼႂ်းၼၼ့် ပေႃးၶိုၼ်းႁုပ်ႈသဵၼ်ႈႁူမ်ႈၼႆၸိုင် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း ၶဝ်ႈပႃး 440 ၵေႃ့ၼႆ လႆႈႁူ့ၸွမ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ AAPP ၸုမ်းလူလွမ်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ပိုတ်ႇဢွၵ်ႇဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။
ၼႂ်းၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼၼ့် ပႃးၸဵမ်လုၵ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ့်ၽိုၼ့် 41 ၵေႃ့ ၊လုၵ်ႈၸုမ်းၾၢႆႇ AA တပ်းသိုၵ်းရၶႅင်ႇ 17 ၵေႃ့ ၊ KIA တပ့်သိုၵ်းၶၢင် 17 ၵေႃ့ ၊ RCSS ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး 5 ၵေႃ့လႄႈ KNU KNLA ႁူမ်ႈတုမ်ယၢင်းၽိူၵ်ႇ 2 ၵေႃ့။
ၸၵၸဝႃႈ ဝႆ့ၼၵ်းတူၺ်းထိုင်တေႃႇ လွင်ႈၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ဢေးလူႁၼ်ၸႂ်ၵၼ်သေလႄႈသင် မုင်ႈၼႃႈၸူးလွင်ႈဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ့်သဵင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းသေလႄႈသင် ၸင်ႇပွႆႇလွတ်ႈပၼ်ဝႃႈၼႆသေတႃ့ ဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ်ၽႂ် ယုမ်ႇယမ်ၶွပ်ႈၸႂ်။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆ့ တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလႆႈတီႉၺွပ်းယဝ့်သမ့် ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ပႆႇလွတ်ႈဢွၵ်ႇပူၼ့်မႃး ၵိုတ်းယူႇပဵၼ်လၢႆလၢႆပုၼ်ႈၼၼ့်ယဝ့်။လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄ့ ဢမ်ႇမီးၽူႈလႂ်ၽႂ်ႁတ်းယုမ်ႇယမ်တေႃႇၸေႇတၼႃႇလႄႈ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၶွင်ၸၵၸ။
ၼႂ်းဢၼ်ၶဝ်ပွႆႇလွတ်ႈပၼ်ၼၼ့် ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ 4 ၵေႃ့သေ တေဝႃႈသဵၼ်ႈယိုၼ်ႈမွပ်ႈၸုမ်ႈၶူးၼႆၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ပႃးၽူႈမီးၸၼ့် ၼႂ်းတပ့်သိုၵ်းရတ့်သျႃး 2 ၵေႃ့လႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵျႃႇပၢၼ်ႇ 1 ၵေႃ့ၵွၼ်ႇ။ ဢၼ်ၼႆ့ ၸွင်ႇၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၼ်တၢင်းၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းၵိူဝ့်ၵူၼ်းထၢမ်လိူင်ႇၼမ်ဝႆ့။လွင်ႈယိုၼ်ႈမွပ်ႈၸူးၸုမ်ႈၶူးၼႆ့ တႄႇဢဝ်ပၢၼ် 1948 တေႃႇထိုင် 1962 ၼၼ့်လႂ် တႄႇတီႈ 1963 တႄႇဢဝ် 1963 တေႃႇထိုင် 1988 ၼၼ့်လႂ် ယဝ့်သမ့်ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းပၢၼ် ၼဢၽ ၶဝ်ႈႁႃၸူးၾၢႆႇ လုၵ့်ၽိုၼ့်ၶဝ်သေ ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸွမ်းၵၼ်မႃးၼၼ့်လႂ် ၸိူဝ်းၸုၵ်းယၼ် ႁၼ်လီ တေႃႇ ၾၢႆႇသိုၵ်းၶဝ်သေ ပွင်ၵၢၼ်မိူင်းမႃး ၵူႈပၢၼ်ပၢၼ်ၼၼ့်လႂ် ၸိူဝ်းၵႂႃႇ ႁပ့်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း ၸုမ်း ၸၵၸ ယိုၼ်းမိုဝ်း ပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆ့လႂ် ၵဵဝ်ႈၵၼ်လူင်ၵႂႃႇၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်ၼႆ့ ၼင်ႇႁၢင်ႈပေႃးတေ တုမ့်တိူဝ်ႉသလေႇၼႃႈတႃ ၸုမ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇယိုၼ်ႈမွပ်ႈၼၼ့်ၵွၼ်ႇ ၼင်ႇဝႃႈမႃးဝူင်ႈပူၼ့်ၼၼ့်။
လၢႆးႁဵတ်းဢၼ်ၼႆ့ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ယွင်ႈၵုင်ႇယေႃးမုၼ်သေ ၵူၺ်းပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈဝူင်းၵၢၼ်မိူင်း ၸၵၸ ႁႂ်ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼၼ့်ၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈၼႆ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇပိူင်ႈ။ ၸၵၸၼႆ့ ယိုတ်းမိူင်း ႁိုင်ၵႂႃႇ 2 ပီၸမ်ၸမ်ယဝ့်သေတႃႉ ပႆႇမီးၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် မၵ်းမၼ်ႈမၼ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်။ မၼ်းၵေႃႈ ၾၼ်ႁၼ်ဝႃႈ ပေႃးၶိုင်ပွင်လႆႈၼင်ႇ လၢႆး ၼဢၽ ႁဵတ်းမႃး 2010 လႄႈ 2012 ၸိူဝ်းၼၼ့် တၵ်းဢွင်ႇမၢၼ်ယူႇၼႆယဝ့်။
ဢွၼ်တၢင်းလူတ်းယွၼ်ႇပွႆႇလွတ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ယဝ့်ၸင်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၵမ်းလိုၼ်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၶိုင်ၵၢၼ်တင်ႈမၼ်ႈၼႆ မီးဝႆ့ တီႇဢူဝ်ႇရီႇ လၢႆးၵၢၼ်မၼ်းယူႇလႄႈ ၸၵၸၵေႃႈ ၸင်ႇယိူင်းပႆယူႇၸိူင့်ၼင်ႇၼၼ်ယဝ့်။ၸင်ႇဝႃႈ လွင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇပွႆႇလွတ်ႈၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၵႃးၵူၺ်း ပွၵ်ႈၼႆ့ ၼႂ်းလိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃတေမႃးၼၼ့်ၵေႃႈ တၵ်းတေမီးထႅင်ႈယူႇ ၸင်ႇလႆႈလၢမ်း ႁၼ် ၼင်ႇၼႆယဝ့်။
တေႃႇၼင်ႇၼႂ်းဝၼ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆ့ၵူၺ်း ယင်းမီးၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဝႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ် ၶဝ်ႈၸူး ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ့်ဢုပ်ႇၵၼ်တၢင်း Cambodia’s Foreign Affairs Minister and ASEAN special envoy Prak Sokhonn ၽရၵ်ႉ သူၵ်ႊၶွၼ်ႊ တူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ့်တွၼ်း ASEAN (ဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊ) ယူႇယဝ့်လႄႈ မၢႆထိုင်ဝႃႈ ၸၵၸၼႆ့ တိုၼ်းၵႂႃႇၸွမ်း ၽႅၼ်တၢင်းၵၢၼ် မိူင်းမၼ်းယူႇယုၵ်းယုၵ်းၼၼ့်ယဝ့်။
တီႈၼႆႈ ၸၢမ်းဝႃႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ တူဝ်တႅၼ်းဢႃႇသီႊယၼ်ႊလႆႈႁူပ့်ဢုပ်ႇၵၼ် တေ့ တေ့ယဝ့်ၼႆၸိုင် ၶၵ့်ၵၢၼ်ထိၼိုင်ႈ ၶွင်ၸၵၸၼႆ့ လႆႈဝႃႈထိုင်တီႈတၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ့်လႄႈ ၶႄးၸၢင်ႈသိုပ်ႇယၢင်ႈၶိုၼ်ႈလႆႈထိုင် ၶၵ့်ထိသွင် ၶၵ့်ထိသၢမ်ၼၼ့်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၵၸၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၼဢၽ။ ၼဢၽၼႆ့ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ လၵ်းမိူင်း 2008 ပၼ်တၢင်းမုင်ႈမွင်းလႆႈဝႃႈ တေ ပိၼ်ႇပႅင် လႅၵ်ႈလၢႆႈၸူး တီႊမူဝ်ႊၵရေႊသီႊ ၸၵၸ သမ့်ၶၢမ်ႈပူၼ့် လၵ်းမိူင်း 2008 သေ ယဵပ်ႇယမ်ႈယႃႉလူႉပႅတ်ႈ လၢႆးၵၢၼ်ယၢင်ႈၸူး တီႊမူဝ်ႊၵရေႊသီႊ လႄႈ ၶၵ့်ၵၢၼ်သၢင်ႈလွင်ႈ ငမ်းယဵၼ်။လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄ့ ပၢၼ် ၼဢၽၼၼ့် ၵူၺ်းမီးၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈ လုၵ့်ၽိုၼ့် ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၵူၺ်း တေႃႇသူႈတိုၵ်းတေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်။
ၼႂ်းပၢၼ် ၸၵၸၼႆ့ၸိုင် တၢမ်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလဵၵ့်ၼုမ်ႇထဝ်ႈ သၢမ်ပၢၼ် ၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈ လုၵ့်ႁိုၼ်ႇတွပ်ႇသူၺ်ႈတိုၵ်းတေႃးသၢၼ်ၶတ်းၶိုၼ်းယူႇ ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း ၵူႈဝၼ်း ၵူႈလႅင်း ပတ်းပိုၼ့်ၸိုင်ႈမိူင်း ထိုင်တီႈတူဝ်ႈလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉပေႃးႁူႉၸၵ်းၼၼ့်ၵွၼ်ႇယဝ့်။
လၢႆးၵၢၼ်ဢၼ်ဝႃႈ လူတ်းယွၼ်ႇဢုပ်ႇဢူဝ်းႁူမ်ႈမိုဝ်း ၶွင်ၸၵၸၼႆ့ ၸွင်ႇတေၶိုဝ်းယမ် တေ့ယူႇ ႁႃႉၼႆ တႃႉလီငမ်းငဝ်းတေ့ယူႇ။တေႃႈၼႆ့ ႁဝ်းၶႃႈပႆႇၼပ့်ပႃး လွၵ်းၸုၵ်းလႄႈ တႃႈယိူင်းၵၢၼ်မိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ့်ၵွၼ်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ NLD မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ႁႂ်ႈၽၢၼ်ႇတီႈ တူဝ်တႅၼ်း ဢႃႊသီႊယႅၼ်ႊ သေယဝ့် ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ် ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၼိူဝ်ၽိူၼ် ။ တေပဵၼ်ႁိုဝ်ဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆ မီးတီႈ ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇလႄႈ ႁူဝ်ၼႃႈ ၸၵၸယိူၼ့်ယွၼ်ႇ တေႃႇ ၵၼ် ၼၼ့်ၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၼႆ့ ၸွင်ႇသမ့် တေသုမ်ႇငုမ်းယႃႉမွတ်ႇပႅတ်ႈလႆႈ လၢႆးၵၢၼ်လုၵ့်ၽိုၼ့် NUG PDF ၶဝ်ႁိုဝ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်တႄ့ တိုၼ်းတေပႆႇမီးၶေႃႈတွပ်ႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆ ယွၼ်းပၢႆးၼႄမွၵ်ႈၼႆ့သေ ႁႂ်ႈလႆႈၶွတ်ႇယွတ်ႈပၢႆၵႂၢမ်းတီႈၼႆၵွၼ်ႇၶႃႈ။
မႂ်ႇသုင်ၶႃႈ
ႁိုၼ်းၵႃႈယၢင်း
