ၵူၼ်းတႃႈလိူဝ်ႇ – မိူင်းလဵၼ်း  ပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း/ ၼၢဝ်ၶူတ်းၼမ်

တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း/ ၼၢဝ်ၶူတ်း ၽႄႈလၢမ်းတိတ်းၸပ်းၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း  မၢင်ႁိူၼ်း ၵူၼ်းႁိူၼ်းၸပ်းၵၼ်တင်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။

တႄႇဢဝ်      လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊ 2022 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း၊ ၼႃးယၢဝ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလၢႆဢိူင်ႇ ၼႂ်း ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်ဝတ်း၊ ဢႆ၊ ၼၢဝ်(မီးလူမ်းမႆႈ) ဢမ်ႇယူႇလီ ၵၼ် မႃးၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်ဝတ်း/ ၼၢဝ်ၵၼ်ၼမ် ၶႂ်ႈပဵၼ်ၵၼ် ၵူႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ ပဵၼ် တင်းႁိူၼ်းတင်းယေး ၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပေႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ။ ၵိၼ်ယႃႈယႃသမ်းယႃၸိူင်ႉၼႆ ၵေႃႈ ႁၢႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈတင်းမိူင်းယဝ်ႉယူဝ်ႉ တီႈတႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ မၢင်ဝၢၼ်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇၼမ်လႄႈ ဢေႇ။ မေႃယႃ ၶဝ်ဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ပေႃးသမ်းယႃ ၵိၼ်ယႃၵေႃႈႁၢႆယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း/ ၼၢဝ်ၶူတ်း ၸွမ်းၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၼႆႉ ၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵမ်ႈၼမ်ဝႃႈ ၾၢင်ႁၢင်ႈမိူၼ် တၢင်း ပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ဝႆႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ပဵင်းၼင်ႇၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

“ႁဝ်းၶႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ထႅင်ႈယဝ်ႉယူဝ်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းၵၼ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၶႃႈ မေႃယႃၶဝ်ဝႃႈ ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇႁႃမေႃယႃ ဢဝ်ယႃႈယႃ သမ်းၶဵမ်သေ ပွၵ်ႈမႃးလုမ်းလႃးၵၼ်တီႈႁိူၼ်း။ ၵိၼ်ပၼ်ယႃႈယႃမၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ လုမ်းလႃး တူဝ်လီလီၼႆႉ တေႁိုင် 3-4 ဝၼ်းၵေႃႈ ႁၢႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇပေႃးသႂ်ႇၸႂ်ၼႆ တေႁိုင်မွၵ်ႈ 5-6 ဝၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ပဵၼ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ပေႃးတူၵ်းၼႆၵေႃႈ သမ်ႉတူၵ်းႁႅင်း။ ပေႃးလႅတ်ႇၼႆၵေႃႈ သမ်ႉလႅတ်ႇႁႅင်း ႁဵတ်းၼႆ ၵူၼ်းၼႆႉ ပေႃး ယမ်းၾူၼ် ၵၼ်မႃးၵေႃႈ တႄႇၵတ်း ၵူၼ်ႉမူၺ်ႈၵၼ်သေ ပဵၼ်မႃး”- ၵူၼ်းမိူင်းလဵၼ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

  မိူၼ်ၼင်ႇ တင်းၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၶႆႈဝတ်း/ ၼၢဝ်ၶူတ်း ၼမ် ပဵၼ်တင်းမုင်ႉ ႁေႃႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းလၢႆးၶႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈလၢႆးၶႃႈၼႆႉ ႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ပဵၼ်ၶႆႈဝတ်း/ ၼၢဝ်   တႄႇ ပဵၼ်လိူၼ်ၼႆႉမႃးၼမ်၊ ပေႃးၵေႃႉ႞ႁၢႆ  ၵေႃႉ႞ပဵၼ် ၸပ်းၵၼ်တင်းႁိူၼ်း ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈငၢႆးမိူၼ်ၶူဝ်ႊ ဝိတ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၶႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ သူပ်းတေၸၢင်၊ ၼမ်ႉမုၵ်ႈတေလႆ၊ ဢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ႁိုင်မွၵ်ႈဝူင်ႈ ဢမ်ႇ ၼၼ် 10 ဝၼ်းၼႆႉ ၸင်ႇတေႁၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။

  ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ  ပဵၼ်ဢႆ၊ ဝတ်း၊ ၵူၼ်ႉမူၺ်ႈလႄႈ ၼၢဝ် (မီးလူမ်းမႆႈ)။ တၢင်း ပဵၼ်ၼႆႉ  မႃးၸွမ်းယုင်း ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ်  ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်မီးႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်တဵမ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၸၢင်ႈယူတ်းယႃ လႆႈ လီငၢမ်းသေတႃႉ တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉဢၼ်ဢမ်ႇမီးႁႅင်းၵမ်ႉတူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ သင်ဝႃႈယႃဢမ်ႇၶိုတ်းတၼ်းၸိုင် လီမႆႈၸႂ် ၸၢင်ႈထိုင်ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်။