ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ဢၼ်ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ပၼ်ဝႆႉပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ/ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ (MNDAA) ၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပႂ်ႉ ၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂႃႇမႃး ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။
တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼႆႉမႃး ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပႂ်ႉႁူဝ်ဝဵင်း ႁၢင်ဝဵင်း ၵၢင်ဝဵင်း လၢဝ်ႇၵၢႆးသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၼႂ်းဝဵင်း၊ ယွၼ်ႉဝႃႈၵွၼ်ႇၼႃႈၼႆႉ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၼႂ်းဝဵင်း။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပဵၼ်ယွၼ်ႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼင်ႇၵၼ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ်သေ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၵၼ် တိူဝ်ႉၺႃးၵွၵ်းႁူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးတိၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးသေ ၽိတ်းမေႃးၵၼ်မႃးၼၼ်ႉ ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းႁူဝ်ဝဵင်း၊ ႁၢင်ဝဵင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵၢင်ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၶႃႈၵေႃႈ ၺႃးဢေႃႈ ၸႂ်ႉႁဝ်းၶႃႈလူင်းၵႃးသေ ၸႅတ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၺႃးၵွင်ႈၼႆၵေႃႈ ပၼ်ၵႂႃႇႁေ ပေႃးၺႃးၵွင်ႈၵေႃႈၵူတ်ႇထတ်းထႅင်ႈ ႁဵတ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၵၢင်ဝဵင်းၼႆႉ တင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ထတ်းတင်း ၵၢင်ဝၼ်း လႄႈ ၵၢင်ၶိုၼ်း ။ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ ၵူႈၵေႃႉမီးၵွင်ႈယိပ်းၸပ်းတူဝ်ႁင်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်ၵေႃႈ ၵႆႉပဵၼ်။
“တီႈၼႆႈတႄႉ ႁႅမ်ၵၼ်ၵေႃႈငၢႆႈၼႃႇၶႃႈ။ ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်ၵူၼ်း ဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်သင်သေဢိတ်း၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၵိၼ်ယႃႈ ၵိၼ်လဝ်ႈမဝ်းသေ လူႉတၢႆၸွမ်းတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ယူႇတီႈၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် မႃးဢဝ်တူဝ် ၵႂႃႇပႅတ်ႈႁဵတ်းၼႆၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ၊ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၵူဝ်းၵၢင်ႉ ၽွင်းငမ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်သိုၵ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉၶႃႈလူင်ၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ။ ႁၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ၸွမ်းၾၢႆႇၼွၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၵူဝ်ႉၵၢင်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။
ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်းၵၼ်တင်းၼမ်။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ တေ ပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆး၊ ၶႄႇလႄႈ မၢၼ်ႈ။ ဢၼ်ၼမ်တီႈသုတ်းတႄႉ တေပဵၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ (ၸွမ်းၼင်ႇပႃးၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ) ဢၼ်ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 1 ၵူဝ်းၵၢင်ႉ MNDAA ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၵူၼ်းၵိုၼ်း ငိုၼ်းၶွၼ်ႈဝဵင်း ၼိုင်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸႄႈဝဵင်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး – မိူင်းၶႄႇ တိတ်းၸပ်းၵၼ် ၵေႃႈၸႂ်ႈ ။ ၽွင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉပႆႇၶဝ်ႈမႃးထိုင်ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်မီးႁႅင်းၵၢၼ်ၼမ်လိူဝ်သုတ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ။